İnsanlar yeteneklerini nasıl kazanıyorlar ve bunu etkileyen etmenler neler? Bu sorunun net bir cevabı yoktur. Yetenek, bir işi veya aktiviteyi yapmada doğal veya kazanılmış bir beceri veya kabiliyet olarak tanımlanabilir. Bazı insanlar doğuştan bazı yeteneklere sahip olabilirler. Örneğin, müzik kulağı olan, resim yapmada iyi olan veya matematikte başarılı olan insanlar vardır. Bu insanlar genetik olarak bu yeteneklere yatkın olabilirler. Ancak, bu yeteneklerin geliştirilmesi için eğitim, pratik ve çaba gereklidir.
Bazı insanlar ise yeteneklerini sonradan kazanabilirler. Örneğin, bir spor dalında, bir yabancı dilde veya bir sanat dalında uzmanlaşmak isteyen insanlar vardır. Bu insanlar bu yetenekleri öğrenmek için eğitim alır, çalışır ve kendilerini geliştirirler. Bu süreçte de yetenekli olmalarını sağlayan beceriler edinirler.
Yetenek kazanmanın etkileyen etmenler ise çok çeşitlidir. Bunlardan bazıları şunlardır:
-Motivasyon: Bir işi veya aktiviteyi yapmak için duyulan ilgi, heves ve istektir. Motivasyonu yüksek olan insanlar daha çok öğrenir, daha çok çalışır ve daha çok gelişirler3.
-Zeka: Bilişsel yeteneklerin toplamıdır. Zeka seviyesi yüksek olan insanlar daha kolay öğrenir, daha hızlı çözüm üretir ve daha yaratıcı olurlar.
-Kişilik: Bireyin davranış, duygu ve düşünce özelliklerinin bütünüdür. Kişilik özellikleri yetenek kazanmayı etkileyebilir. Örneğin, açık fikirli, meraklı ve esnek olan insanlar yeni şeyler denemeye ve öğrenmeye daha yatkındır.
-Çevre: Bireyin yaşadığı fiziksel ve sosyal ortamdır. Çevre de yetenek kazanmayı etkileyebilir. Örneğin, destekleyici, teşvik edici ve zengin bir çevrede büyüyen insanlar daha çok fırsat bulur, daha çok deneyim edinir ve daha çok gelişirler.
Bu etmenlerden herhangi biri veya birkaçı bir arada yetenek kazanmayı kolaylaştırabilir veya zorlaştırabilir. Bu nedenle, yetenekli olmak için sadece doğuştan gelen bir potansiyele sahip olmak yeterli değildir. Aynı zamanda bu potansiyeli ortaya çıkarmak için uygun koşulları sağlamak ve sürekli çalışmak gerekir