İnsanlar hiç var olmasaydı ne olurdu genelde bu soruyu soruğumda hiçbir şey olmazdı birşey görmezdik diye cevaplar aldım ama kafam hala karışık?

İnsan düşünebilmesi ve etrafındaki olguları algılayabilmesi sonucu çevresindekilerle bağlantı kurar. Mesela felsefede bilgi denilen şey suje(özne) ile obje(nesne) arasındaki etkileşim sonucu doğar. İnsanın özel olduğunu iddia edibileceğimiz tek özelliği özne olmak konusunda epeyce gelişmiş bir sisteme sahip olması.

Burayı bir anekdot gibi vermek istedim düşünce örüntümü anlatabilmek bakımından. Eğer insanlık değil sadece algılayan (suje) konumunda kalan birisi olmasaydı, onun açısından diye bir bakış açısı hakkında konuşamazdık. Çünkü öyle bir bakış açısı olmazdı. Bir nevi tarihi olaylara bakarkenki kaldığın durumu düşünebilirsin. Fransız Devrimi veya Fatih'in İstanbul'u fethettiği zamanda sen diye biri yoktu ve tüm o olaylar yaşanırken sen tam olarak sorduğun soruya benzer bir konumda kalıyordun.^[1]

Eğer insanlar hiç var olmasaydı, dünyada büyük ölçüde değişiklikler yaşanmış olurdu, ancak "ne görürdük?" sorusu aslında insanın algısının doğasına dayanır. İnsanlar var olmasaydı, dünya var olmaya devam ederdi; ama insanların görsel algısının ve deneyiminin olmadığını göz önünde bulundurursak, “görme” olgusunun kendisi de değişirdi. Görme, gözlerimizin ışığı algılayarak beyin tarafından işlenmesiyle meydana gelir, ancak algıladığımız şeyler çevremizdeki ışık, renk ve şekiller gibi şeylerdir. Eğer insanlar olmasaydı, bu algılama süreci ve buna bağlı olan deneyimler de olmayacaktı. Örneğin, doğada başka canlılar olsaydı, onlar da çevrelerindeki ışığı algılayıp farklı şekilde “görsel” deneyimler yaşayabilirlerdi, ama biz o deneyimlere tanık olamayacaktık. Zifiri karanlık gibi bir durum ise, aslında insan gözünün ışık algılamadığı bir durumda gerçekleşir; ama bizim için görsel algı olmadığı için, “karanlık” diye bir kavram da anlamını kaybederdi. Kısacası, insan olmadığı bir dünyada görme deneyimi de, bizlerin bildiği şekilde var olmazdı. Bu durumu anlamak zor olabilir çünkü bizler her şeyi insan algısıyla değerlendiriyoruz ve görme, duyularımızın en baskın olanıdır.