Merhaba.
ansız ile canlı arasında hiç bir fark yok diyenler ve aslında varlığını inkar etmistir. Bütün evreni gözlemleyen algılayan anlamaya çalışan bilim yapan varoluşunu inkar ederek varoluş felsefesini tamamen dışlamıs ve bu görüşünü de ne yazık ki bilim temeline oturtmaya çalışmıştır. Canlı ve cansız ayrımı bilimde tartışılan ve bunu belirlemek için kriterler oluşturulan bir konudur. Mesela metobolizmaya sahip olmak, çoğalma (üreme), büyüme gibi nitelikler bu konuda temel kriterlerdir. Ancak kriterler artirilabilir. Arkadaşın dediği şekilde bir masa ile bizim aramızda fark olmadığını söylemek gerçekten ilginçtir. Bir masa besin alarak büyümez. Bir masa üremez vs. Bir canlının metabolizması sistemsel bir bütünlük taşır. Canlı varlığını ancak bu şekilde devam ettirebilir. Bu gerçek apaçık ortadayken buna tamamen aykırı şekilde 'canlının bütünü parçaların özelliğini tasimak zorunda değildir' demek hücrenin canlılığını kabul edip canlının bedeninin biyolojik bütünlüğünü ve bütünsel canlılığını kabul etmemek demektir. Canlıların bedeni üzerinde tüm canlı hücreler birbirleriyle iletişim ve etkileşim işbirliği halinde olarak canlıyı meydana getirip varlığının devamını sağlarlar. Bu nedenle vücut bir bütün halinde kendisini oluşturan hücrelerin canlılığını nedeniyle canlılık niteliğine sahiptir. Aksini yapmak örneğin bir masanin atomlardan oluştuğunu söyleyip masanın bütünsel varlığına dair özellikleri (örneğin dört ayaklı olması veya şekline dair geometrisi gibi) özellikleri inkar etmek görmezden gelmek demektir. Bir canlının sadece hücrelerinin canlı olduğunu söyleyip de biyolojik bütünlüğünü görmezden gelmek anlamına gelecek bütün yaklaşımlar gözümüzün önünde olan bir gerçeği inkar etmekle esdegerdir. Vücudumuzdaki tek tek hücreler canlıdır ama vücudumuzun bütünü de biyolojik bir bütünlüğe sahiptir ki bir organı onu oluşturan sadece hücrelere bakarak tanımlamak örneğin akcigerin solunum sistemi için ne anlam ifade ettiğini görmezden gelmek demektir. Bir nesneyi onu olustuan parçaların özellikleri ile tanımlamak bu anlamda yetersiz ve eksik tanımlamalara neden olur. Bu düz bir çizgiyi çizgiyi olusturan noktaları esas alıp çizgi noktalardan oluşur demektir. Noktalar çizgiyi tanımlamak için gerekli olabilir ama o noktalar bir araya gelip yan yana dizlip çizgi dediğimiz bütünü oluşturur. Çizginin noktayı içeriyor olması ve noktayla tanimlanabiliyor olması çizginin özelliklerini görmezden gelmemize neden olmamalı. Ayrıca çizgiyi noktalarla tanımlarken bütün olan birşeyi esasen ve özünde kavram ve kelimelerle parçalara ayıranin da bizler olduğunu unutmamaliyiz. İndirgemecilik adı altında çizgi noktalardan oluşur noktalar var çizgi yok demek tamamen başka bir safsataya neden olur. Aynı şekilde butun parçalardan daha fazlasıdır ve niceliksel bir araya gelisler bir noktadan sonra niteliksel farklara neden olur şeklindeki fikir diyalektik materyalizmin ileri sürdügu görüşlerdendir. Bütünü görmezden gelemeyen dilayektik materyalizm bu görüşe varmak zorunda kalmıştır diyebilriz. (Diyalektik materyalizm özünde diyalektik ve materyalizm feslefelerinin her ikisinin eksikliğe neden olduğu noktasından hareketle her iki felsefeyi birleştirerek rasyonel bir temelde bu bakış açılarının eksikliğini giderme çabasıdır. ) Butun bunları gozetirsek canlı vücutları bir bütünlük içinde solunum boşaltım sindirim gibi sistemlere sahip olarak bütünsel bir biyolojik sistemdir ki bu sistem artma eğiliminde olan entropiye karşı besinleri kullanrak varlığını sürdürür buyur gelişir ve çoğalır. Sistemin bütünü bu anlamda canlıdır. Burada daha iyi anlayabilmek için uçak örneğini de verebiliriz. Uçağı oluşturan parçalar uçmaz ama bütün olarak uçak uçabilir. Dolayısıyla parça butunun özelliklerini tanımlamaya hiç bir şekilde yetmez. Görüyoruz ki parça bütünü tanımlamaya yetmediği gibi bütünun özellikleri parça da bulunmayabilir. Bu nedenle de bütün parçanın özelliklerini taşımak zorunda değildir bu bütünlük safsatasidir demek ile benzer şekilde bütün yoktur parçalar vardır demek de benzer bir safsatadir. Çünkü bütünün özelligi de örnekteki gibi parçada bulunmayabilir. Yani burada parçanın özelliği bütünde bulunmaz fikrinden öte bütünün özelligi parçada bulunmaz dolayısıyla parça bütünü tanımlamaya yetmez görüşü apaçık bir gerçeklik olarak indirgemeci yaklaşımları çürütür yanlışlar. Hal böyleyken bilimsel tüm literatürü dışlayacak şekilde canlılık cansız maddede oluşur diyerek bütün canlılığa dair var olan kavram ve nitelikleri red etmek bilimsellikten öte gerçekçi bile bir bakış açısı değildir. Burada bilincsel bütünlüğümuz konusuna girmiyorum. Çünkü beyin dedigimiz yapı ile bilincsel bütünlüğümuz arasında da benzer bir durum söz konusu. Biyolojik bütünlüğümuz gibi bilincimizi de tek tek nöronlara indirgeyerek tanımlamak tamamen eksik ve hatalı bakış açılarıdır.
Kaynaklar
- Wikipedia. Diyalektik Materyalizm. (20 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 26 Kasım 2021. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı