Hücreler bölünüyor, çünkü fizik yasaları bunu dikte ediyor. Ve hayır, hiçbir doğa yasasının işlemesi, doğaya "bilinç atamak/atfetmek" olmuyor; bu en iyi ihtimalle ispatsız bir iddia, en kötü ihtimalleyse tamamen hatalı bir varsayım. Doğada bir şeyler olup bitiyor, biz onları inceleyip "Doğanın yasası buymuş." diyoruz. Sonra siz gidip o yasaya ve sebeplerine bir bilinç atamayı seçebilirsiniz; bu, o yasanın bilinci olduğu veya bilinçli bir sebeple o şekilde olduğu anlamına gelmez. İspat yükü, iddia sahibinin omuzlarındadır.
Basit yapılı bir hücrenin, hele ki koaservatların bölünmesiyle bir su baloncuğunun bölünmesi arasında fiziksel anlamda bir fark yok. Su baloncuklarının da "bilinci" var mı? Yok. Bu bölünmenin sebebi, bir küre büyüdükçe o küreyi stabil tutmak için daha fazla madde ve enerji gerekmesi. Bu, malzeme uygunsa yapılabilir (mesela bir balon, bir hücreden çok daha iri bir küreye dönüşebilir); ancak her maddenin belli bir sınırı var. O sınırı aştıktan sonra ya yırtılıyor (eğer esnek olmayan malzemeden yapıldıysa genelde olan bu) ya daha küçük parçalara bölünüyor (eğer daha esnek bir moleküler yapıya sahipse olan bu) ya da ince uzun bir forma dönüşüyor (ikisi arasında kalan malzemelerde genelde olan bu).
Hücrelerde yüzey alanının hacmi destekleyemeyecek kadar büyümesi sonucunda bölünmenin yaşanmasının nedeni, hücrenin bilip de "Evet, artık hacmim çok büyüdü, bölünsem iyi olur." demesiyle olmuyor. Hacim/yüzey alanı oranı malzemeye bağlı olarak belli bir değeri aştığında, tıpkı serbest bırakılan bir topun düşmek zorunda olması gibi küre de bölünmek veya yırtılmak zorunda kalıyor. Aksi takdirde hücre içine alınan parçalar, hacmi desteklemeye yetmemeye başlıyor. Dolayısıyla bu bir tercih değil, fizik yasalarının dikte ettiği bir zorunluluk.
Kürenin hacmi ve yüzey alanı arasındaki ilişki bunu net bir şekilde gösteriyor:
Yani hücrenin yarıçapı arttıkça, alan hacmin yarıçapın 3'te 1'iyle orantılı bir miktarda gerisinde kalmaya başlıyor. Bu, şu nedenle önemli: Hücre içine madde giriş-çıkışı yüzey alanı boyunca yapılıyor, hacim boyunca değil. Ama hücrenin hacmi boyunca beslenmesi ve tamir edilmesi gerekiyor. Bu yapılamadığında, hücre de ya patlıyor ya uzuyor ya bölünüyor. Bunda bilinçli olması gereken hiçbir şey yok.
Buraya kadar olan amitoz bölünme. Bu basit bölünme tipinin doğal seçilim yoluyla karmaşıklaşmasıyla önce mitoz, sonra mitozun çiftlenmesiyle mayoz evrimleşiyor.
