Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Genç Mühendis
Genç Mühendis
248K UP
Üye
11

Her düşünceye yada fikre saygı gösterilmeli midir?

bazı düşünceler hatalı, saçma yada çevresindekilere zarar verecek cinste olabiliyor. Bu tarz düşüncelere gerçekten saygı gösterilmeli midir?
10,563 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
4 Cevap
Ersals Krononot
Ersals Krononot
239K UP
Krononot⁸

Fikir ve düşünce özgürlüğü, varoluşsal ve üzerinde tartışılamaz bir hak özgürlüktür.

Bu açıdan bütün düşüncelere saygı göstermek, yeterli derecede bütünsel düşünen her kişi için sıradan bir düşünsel yaklaşımdır. Nasıl çocuğun düşünceleri saçma olduğu halde değer veriyor isek, -bize göre- yanlış, -bize göre- eksik hatalı kusurlu anlamsız düşüncelere de varoluşsal anlamda saygı duymak zorundayız.

Tüm Reklamları Kapat

Daha önce de konusu geçmişti. Saygı göstermelik bir nezaket değil, hayata bakışı belirleyen temel bir yaklaşımdır.

Her düşünce-fikir ile muhatap olduğumuzda aynı analiz anlama - çıkarım sürecini yaşamayız. Örneğin bilimsel olarak temelden hatalı bir yaklaşıma maruz kaldığımızda, bunun teorik eksiklik vs bir sebepten kaynaklandığını hemen anlayabiliriz. Kişinin bu şekilde hatalı düşünebileceği (ki doğruyu bulabilsin) ni unutmadan -değerlendirilebilir- olmaktan çıkarırız. Yani bir düşünceyi ele almada, içsel tutarlılık ve bilimsel dayanak gibi kriterlere bağlı analiz etmemiz gerekir. (Ki bunu okuyan neredeyse herkes istemsiz olarak bunu yapıyor olmalı) Bizi besleyecek derinliğe, tutarlılığa, literal desteğe sahip düşünceleri değerlendirir, temeli eksik noksan kusurlu hatalı olanları eleriz. Böylece KİŞİSEL yaklaşmayız muhataba. Düşünce düzleminde iletişimde kalmış oluruz her ihtimalde.

Tüm Reklamları Kapat

Herkes aynı, herkes etik, herkes temel bilimsel seviyede, yeterli bir felsefi düzlemde düşünecek diyemeyeceğimize göre, arka planı hiç olmayan, yanlış, eksik, manipüle olmuş bilgilere karşı TEORİK bir yaklaşım-tutum geliştirmek hem kendimizi bilgi kirliliğinden korur, hem de muhatabımızla gereksiz diyalogları önler.

Unutmayalım ki, biz de bir zamanlar bir çok konuda yanlış düşüncelere sahiptik. ZAMANLA DAHA İYİ oluyoruz. Muhatabımız da o sürecin kimbilir neresinde. Onu küçümseyip hatalı olduğunu yüzüne vurmak yerine, (eğer karakteri izin veriyorsa) ona daha doğruyu aktarmak bütünsel gelişim açısından daha iyi olacaktır.

Kimse daha doğruyu biliyor diye üstün, diğeri yanlış bilgiye sahip olduğu için aşağı olamayacağı için, temelde ürettiği düşüncenin niteliğinden bağımsız olarak bireyler saygıyı varoluşsal nedenlerle hak ederler.

2,425 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Orçun Zengin
Yüksek Makine Mühendisi

Hatalı olduğunu açıkça bildiğimiz "Düz dünya" görüşü örneği özelinde konuşabiliriz.

A kişisi dünya düzdür diyor

Tüm Reklamları Kapat

B kişisi bilimsel olarak kanıtlanmış geoit yapıyı kabul ediyor olsun.

B A'ya saygı duymalı mıdır?

Tüm Reklamları Kapat

Açıkçası evet. A her ne kadar duygusal ve bilimdışı karar veriyor olursa olsun bu onun hakkıdır. Şayet "saçma" yada "uçuk" düşüncelere faşistçe yaklaşacak olursak bize daha az yanlış veriyi veren yolu aydınlatan pek çok fikri hiçe saymamız gerekir.

Başka bir örnek olarak "Kalorik Teorisini" ele alabiliriz. 19.yy'a kadar ısının kalorik adı verilen su benzeri fakat kütlesiz ve renksiz bir madde ile sıcak olandan soğuk olana doğru aktığı kabul ediliyordu. O zamanki bilgi ile aslında bugün bile oldukça sağlam sayılabilecek bir iddia.

Alıntı;

"Kalorik kaybettikçe cismin sıcaklığı azalıyor, kazandıkça artıyordu. Isı akışının bir çok özelliği böyle bir sıvı fikriyle açıklanabildiği halde kalorik teorisinin deneyle uyumsuz olduğu ortaya çıktı.

Kalorik kavramına karşı en cesur fikirler genellikle Benjamin Thompson'a (Bavaria Rumford Kontu olarak da bilinir) atfedilir. Fransız İhtilalinin yayılmasından çekinen Bavaria yöneticisi ona sınırların korunması için imal edilen topların imalatını denetleme görevini vermişti. Rumford top delinirken topun, toptan kopan metal parçalarının ve delme aletinin sıcaklığının arttığını fark etti. Yani ısı, kalorik teorisine göre korunması ve birinden diğerine geçmesi gerektiği halde ortada bariz bir kalorik kaynağı olmadan hepsinde sürekli olarak artıyormuş gibi görünüyordu.

Rumford delme işinde kör bir delgi aleti kullanıldığında ortaya çıkan sıcaklık değişmelerini ölçerek nicel deneyler yaptı. Deneylerin birinde delgi aletini ve topu soğutmak için su kullanılıyordu. Rumford sudaki sıcaklık değişmesini ölçtü ve "ortada ateş olmaksızın ısınarak kaynayan soğuk suyun miktarını gören izleyicilerin yüzlerinde okunan şaşkınlığı" gözledi."

Görüldüğü gibi "Kalorik Teorisi" gibi bu zamanlarda yanlışlığı ispat edilmiş "uçuk" bir fikir bile sırf kendisinin yalanlamaya çalışanların çabaları ile bizi göreceli olarak daha doğru olana ulaştırmıştır.

Bu tartışmanın tek sınırı şudur ki şayet A kişisi bana fikrini dayatıyor, çocuklara zorla bunu öğretiyor ve fikrine inanmayanları düşman ilan ederek ötekileştiriyor ise saygı duymak bir yana dursun bilimin gösterdiği yolda ilerlemek için direnmek gerekir.

Tüm Reklamları Kapat

Özetle her fikre saygı duyulmalı ve son öğrendiğimiz bilimsel veri ve metodlarla gerçekliği sınanmalıdır. Yanlış ise neden yanlış olduğunu ispat etmek bile oldukça önemlidir.

Sevgiler.

991 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Yazar Yok. Ankara Üniversitesi. (26 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 26 Eylül 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  2. Yazar Yok. Düz Dünya Platformu. (26 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 26 Eylül 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
  3. Yazar Yok. İstanbul Teknik Üniversitesi. (26 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 26 Eylül 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Anıl Kayakeser
Anıl Kayakeser
2,066 UP
Kendine Filozof

Öncelikle saygı kavramını ele alalım. Saygı kavramının bu yazımda ele alacağım yanı herhangi bir konuda "kendi isteği ve iradesi doğrultusunda" farklı düşüncelere sahip kişilerin düşüncelerine önem verip, o düşüncelerin de düşünülebilir dolayısıyla kabul edilebilir olduğunu kabullenmek. Peki bu "farklılıklara saygı" kavramı gerçekte uygulanabilir mi? Uzatmadan söyleyeyim: Hayır. Kimse kendisiyle aynı düşünceye sahip olmayan kişi veya kişilerin "düşüncelerine" saygı duymaz. Çünkü herkes için savunduğu düşüncesi biriciktir ve doğru olan kendi düşüncesidir. Fakat elbette bu demek değildir ki kimse kimseyi dinlemez, kimse kimsenin düşüncelerini araştırmaz. Demek istediğim biz yeni düşünceyi kabul etmeden önce kendi düşüncemizin doğru olduğunu düşünürüz ve diğer düşünceyi kabul edene kadar mevcut düşünceyi tek doğru olarak görürüz. Fakat düşüncemizin yanlış olduğunu fark ettiğimizde düşüncemizi değiştiririz (herkes olmasa da). Kısaca, daha iyisini bulana kadar en iyisi her zaman yenisini bulmadan öncekidir.

124 görüntülenme
0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Politik Yanlışçı
Bilimsever

Hayır. Benim bir şeye saygı duymam gerektiğini iddia etmek benim duygularım (dolayısıyla ve ayrıca mülkiyetim) üzerinde kontrol hakkı olduğunu iddia etmektir. Benim kendi duygularım (ve mülkiyetim) hakkında ne yapacağımı kimse söyleyemez. Ve sizin düşünceniz benim kafama girdikten sonra ayrıca benim de düşüncemdir. Çünkü kafamın içindedir ve onu düşünürüm; ben düşündükten sonra düşünce benim ürünüm yani ben tarafından üretilen bir maldır. Onu benimsemek zorunda değilim, benim düşüncem ile istediğimi yaparım; çünkü benimdir, bana aittir, mülkiyetimdir. Yapacaklarıma/yapabileceklerime her türlü saygısızlık dahildir. Canım saygısızlık etmek isterse saygısızlık ederim.

276 görüntülenme
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close