Hayvanların duyguları var mıdır?

Hayvanlar da insanlar gibi duygusal olarak etkilenebilirler ve birbirlerine bağlanabilirler. Ancak, hayvanların duygu ve aşk düzeylerinin insanlarınkinden farklı olduğu da kabul edilmektedir.

Hayvanlar arasındaki ilişkiler, fiziksel temas, birlikte vakit geçirme, beslenme veya koruma gibi amaçları içerebilir. Bazı hayvan türleri, özellikle primatlar ve köpekler, insanlar gibi ilişkiler kurma ve aynı zamanda duygusal olarak bağlanma kapasitesine sahip olabilirler.

Ancak, hayvanların duygusal düzeylerinin insanlarınkinden farklı olduğu ve hayvanlar arasındaki ilişkilerin insanlar arasındaki ilişkilere göre daha basit veya az kompleks olduğu da unutulmamalıdır.

Sosyal canlılar olduğumuzdan, uyumsuz davranışlar genelde stres tepkisine neden olur. Diğer sosyal hayvanlarda bunun ilkel hali, bir tepki aldığında korkuya kapılmak. Biz, güçlü bir belleğe sahip olduğumuz ve geleceği hayal edebildiğimiz için, kafamızda daha fazla belirsizlik oluşuyor. Öyle ki, her stres tepkimize ayrı isim vermişiz (korku, cinsel istek, açlık, aşk, öfke, utanç, pişmanlık, coşku vb.).

Utanç ve ahlakın evrimi veya temel öğrenme şekli, oyunlarda görülebilir. Diğer sosyal hayvanlarda da oyun oynama ve kurallara uyma davranışı var. Zarar vememe, güç dengesi olmadığında, arada bir karşıdakine iltimas geçme gibi prensiplere uymak gerekiyor. Eğer sürekli hile yaparsanız veya karşıdakini ezerseniz, insan veya değil, bir süre sonra oyundan atılırsınız veya oyun çağrılarınız karşılıksız kalır. O tepkiler ve izolasyon duygusu da utancın temelini oluşturur mesela. Tabi hayvanlarda hafıza insanınki kadar kuvvetli olmadığı için bu duygu ileride hatırlanmayabilir.

Sosyolog Jonathan Turner insanları diğer pirimatlardan ayıran şey duyguların evrimi olmuştur diyor. 4 temel duygu; öfke, üzüntü, korku ve mutluluk. 3/4'ü negatif olan bu temel duygular insanların hayatlarının devamlılığı için gerekli olan grupları bir arada tutmak için pek elverişli değil. Ama bu duyguların ikili ve üçlü birleşimlerinden doğan duygularla insanlar topluluk halinde kalıp yaşamayı başardı. Korku ve öfke kıskançlığı oluşturdu, korku ve mutluluk dinle de bağlantılı olan huşuyu. Üzüntü, korku ve öfkenin birleşimi utanç, suçluluk duygusunu oluşturuyor.

Evet vardır. Bunu çok kolay test edebilirinsin. Ailenizde yada tanığınız bir ailede evcil bir köpek varsa, izleyip güzel bir gözlem yapabilirsin. Köpekler genelde çok cana yakındır. İnsanları görünce , yemek verince yada oynayınca çok mutlu olurlar. Haraketleri ile bunu gösterirler. Onlara kızarsan kuyruklarının altına alıp hüzünlü bir şekilde bakarlar. Başka havyanlar görürlerse bazen çok korkarlar ve kaçarlar.^[1]

Diğer bir çok hayvanda en temel duyular bulunur. Bu duyular onların doğada hayatta kalmasına yardımcı olur.

Charles Darwin’in hayvan bilinci üzerine ta 1872’de makale kaleme almış olmasına rağmen, yakın zamana kadar hayvanların iç dünyalarına ilişkin kayda değer bir çalışma yapılmadı. Son 20-30 yılda yapılmaya başlanan çalışmalar da deney hayvanlarının şartlarını düzenlemeye veya mama üreticilerine fikir vermeye yönelikti. Faydacı bir noktadan yola çıkılıyordu. Aynı zamanda, bilimsel olarak tespiti daha kolay olan acı gibi negatif duygular üzerine yoğunlaşılıyordu.

Primatlarla insanların her konuda inanılmaz bir benzerliğe sahip olduğu epeydir biliniyor. Köpek, at, koyun, fare, tavşan gibi anatomileri birbirlerinden ve insandan farklı hayvanların da duyguları olduğu, en azından kendimizde üzüntü, mutluluk, beklenti, acı, can sıkıntısı, korku gibi biçimlerde isimlendirdiğimiz hallere denk durumlar yaşadıkları, hatta bunları yüz ifadelerine yansıttıkları yeni nesil araştırmalarla, şimdi şimdi “bilimsel veri” olarak kamuoyuna sunuluyor. İnsan kendi özelliklerini hayvana yansıtarak bilimin nesnelliğinden halel getirmesin diye, çalışmalar kapsamında hayvanların mutluluk ve benzeri hallerine “pozitif duygular”, acı, üzüntü gibi hallerine “negatif duygular” adı veriliyor.