Aslında sadece güneş sisteminde değil tüm evrende cisimler dönüyor ve eliptik yörüngeleri de çoğunlukla bir düzlemde hareket ediyor. Oysa uzay çok boyutlu değil mi?
Bunun temel de 2 cevabı var çarpışmalar ve yaşadığımız üç boyutlu evren. Birbirine yaklaşan ve birbirinin etrafında dönen bir grup nesne kütleçekim aracılığıyla bir araya geldiğini düşünelim en basta rastgele olacağını varsayarak bir bulutsu halinde oluşsunlar. Bir araya geldiklerinden sonra tek bir kütle merkezinde dönen toplam açısal bir momentum yaratırlar; yıldızları etrafında dönen gezegenler gibi (ama aslında olay o kadar da basit değildir bulundukları gök ada da yol aldıkları için çok daha karmaşık bir yol izlerler)
Açısal momentumun merkezi etrafında dönen bu parçacıklar, bu düzlemden aşağı ya da yukarı hareket edebilirler. Parçacıklar çarpıştıkça yukarı ve aşağı doğru olan hareketleri sönümlenir. Çünkü çarpışma ve kümelenmeden dolayı enerji kaybı olur. Ama tüm kütle durmaksızın dönmek zorundadır. Yani zaman geçtikçe çarpışmalar sonucunda bulutsu, dağılma potansiyelini kaybedip dönmekte olan iki boyutlu yassı bir disk halini alır.
Aslında yörünge 3 boyutlu. Güneş de uzayda hareket ettiği için gezegenler spiral şeklinde dönüyor aslında. 200 karakter olması lazımmış o yüzden biraz boş yapmalıyım. Merhaba bilim severler bu site çok güzel ve yararlı :)
Kaynaklara bıraktığım videoda güzel bir şekilde açıklanıyor (trk alt yazı var). .
