HAYIR!
AÇIK ALANA DİKECEĞİMİZ BİR ÇUBUK YETERLİDİR…(Gölgesini takip edelim)
Güneş hiçbir zaman aynı yerden doğmaz. Buna ne eksen eğikliği sonucu bulunduğumuz konum, ne dünyanın güneş etrafındaki dönüş yörüngesi ne de evrende sistem, galaksi ve ötesi sürekli seyahat eden gök cisimleri ve topluluğu müsaade etmez.
Makro ölçekte evrendeki sürekli devinim ve harekete bağlı olarak gök cisimlerinin, sistemlerin, galaksilerin ve ötesinin sürekli yer değiştirmesi her şeyin konumunu sürekli olarak değiştirdiğinden hiçbir gök cisminin aynı konuma iki kez gelme şansı yoktur.
Ancak alanı güneş ve dünya ölçeğinde sınırlar isek, göreli olarak eksen eğikliği ölçüsünde ekvatordan kuzeye ve güneye 23 derece 27 dakikalık enlem (dönenceler) sınırı olmak üzere, bölgelere güneş ışınları aynı yere yılda iki defa dik olarak, dışında kalan enlemlere ise, 66 derece 33 dakika kuzey ve güney enlemleri (kutup daireleri) sınır olmak üzere yine yılda aynı yere iki defa daha düşük açılarla gelir. Ötesi, kutup dairelerinden kutup noktalarına kadar ve artan şekilde 24 saat gece veya gündüzden 6 ay gece veya gündüze doğru bir seyir izler.
Özetle ve kaba hatlarıyla ifade eder ve dünya merkezli güneşin doğup battığını baz alırsak: Güneş bir yıl içinde aynı yerde (kutup daireleri sınır olmak üzere) Eylül ve Mart, Ekim ve Şubat, Kasım ve Ocak, Ağustos ve Nisan, Temmuz ve Mayıs aylarında ve ikili ay ile sınırlı yılda iki defa olmak üzere aynı yerden doğup aynı yerden batar.
Ekvator (0 derece enlemi) ile 23 derece 27 dakika kuzey ve güney enlemleri arasında kalan bölgede güneş yine yılda iki defa tam doğudan doğup tam batıda batar. Ancak bunun dışında kalan enlemlerde (ülkemiz gibi) güneş hiçbir zaman doğudan doğup batıda batmaz.
Dönencelerden itibaren Kuzey yarım küre için güneş her zaman güneydoğuya yakın yerden doğup güney batıya yakın yerden batar. (Kuzeye gittikçe bu daha da güneye kayar)
Güney yarım küre için ise tam tersi: Güneş her zaman kuzey doğuya yakın yerden doğup kuzey batıya yakın yerden batar. (Güneye gittikçe bu daha da kuzeye kayar)
Bunu kanıtlamak için açık bir alana bir çubuk dikmek ve gölge boyunu izlemek yeterlidir. Ülkemizde gölge boyu hiçbir zaman sıfır olmayacaktır (ülkemize güneş ışınları hiçbir zaman dik gelmez) ve hiçbir zaman güneşin doğuşu esnasında çubuğumuzun gölgesi tam batıya, batışı esnasında ise tam doğuya uzamayacaktır (Güneş ülkemizde hiçbir zaman tam doğudan doğup tam batıda batmaz).
Kaynaklar
- Prof.Dr. İbrahim Atalay. (2012). Genel Fiziki Coğrafya. ISBN: 9786058784031. Yayınevi: Yazarın kendi yayını. sf: 460.