Yeşil bitkilerde ve siyanobakterilerde fotosentezdeki elektron kaynağı sudur, fotosentezin gerçekleştiği yer olan kloroplastlarda (bitkilerde) bulunan tilakoid zarda iki adet fotosistem bulunur.
Devirsel olmayan elektron taşınımında Fotosistem II fotonları soğurduğunda elektronlar P680'den birinci elektron alıcısına geçer ve P680'i P680+'ya indirger. Daha sonra su oksitlenerek O2 ve H+ oluşur, bu süreç ile ortaya çıkan elektron P680+'ya geçer ve onu P680'e indirger.
Fotosistem II'den gelen elektronlar; protonların (H+ iyonları), kloroplastın stroması içinden, tilakoid zardan geçerek lümene taşınmasını sağlar. Bu protonlar, suyun indirgenmesiyle oluşan protonlar ve stromadaki başka protonlar NADP+'nın NADPH'ye indirgenmesinde kullanılır. Bu reaksiyonlar ATP üretimi için enerjiyi sağlayan bir lümen içi protein yoğunluğu oluşturur.
Fotosistem I foton alarak reaksiyon merkezindeki P700 uyarılır ve P700+'ya indirgenir. Daha sonra Fotosistem II'den gelen elektronlar P700+yı tekrar P700'ye indirger.
Devirsel elektron taşınımı Fotosistem I'de başlayıp Fotosistem I'de bittiğinden yalnızca ATP ve NADPH üretilir, suyun oksitlenmesi ve böylece oksijen oluşumu gerçekleşmez.
Fotosentezin ışıktan bağımsız reaksiyonlarında devreye giren karbondioksit ise elektron taşıma sistemi (ETS) zincirinde gerçekleşen reaksiyon zinciriyle elde edilen ATP ve NADPH'ların kullanılması ile Calvin Döngüsü'nde fikse edilerek karbonhidrat oluşumunda kullanılır.
Kaynaklar
- D. Sadava, Çeviri E. Gündüz, et al. (2021). Yaşam Biyoloji Bilimi. ISBN: 9786053552611. Yayınevi: Palme. sf: 1336.
- Y. Pushkar, et al. (2008). Structural Changes In The Mn4Ca Cluster And The Mechanism Of Photosynthetic Water Splitting. PNAS, sf: 6. doi: 10.1073%2Fpnas.0707092105. | Arşiv Bağlantısı
