Evrim ve evrim teorisi tabii ki eleştirilebilirdir. Eleştirilebilir olmasa bu kadar gelişmesi mümkün olmazdı. Öncelikle evrimden başlayalım. Yasa, kanun, gerçek, olgu. İstediğiniz terimi kullanabilirsiniz. Bunların hepsi sonuç olarak bir gözleme işaret eder. "Evrimi eleştirmek için" yani evrimin bir popülasyonda etki edip etmediğini anlamak için "Hardy-Weinberg dengesinin" sağlanıp sağlanmadığına bakarsınız.
Hardy-Weinberg dengesi, evrimin hiçbir mekanizması işlemediğinde oluşacak olan dengenin adıdır. Evrim, popülasyondaki kalıtsal özelliklerin görülme sıklığının değişmesi olduğundan bu dengeye sahip bir popülasyonda kalıtsal özelliklerin sıklığı değişmez. Yani önceki nesiller ile sonraki nesiller birbirinin klonu olmak zorundadır. Evrimin birçok mekanizması doğada işliyor, bu yüzden doğaya baktığınızda evrimin işlediğini görüyorsunuz. Eleştirebilirsiniz, istediğiniz kadar. Ama evrimi görüyorsunuz. Bu yüzden evrim bir yasa, kanun, gerçek ya da olgudur.
Evrim Teorisi ise bu evrim gerçeğine yönelik elde edilen bütün gözlemler, kanıtlar, bilimsel verilerin tamamını kapsar. O yüzden evrim teorisinin yerini başka bir şey alamaz. Bir değişim olsa bile bu evrime yönelik başka bir gözlem, kanıt, veri veya açıklama olacağından "Evrim Teorisi" içinde yer alır.
Ancak halk arasında "eleştirilen" insanın maymun ataları olması gibi konular, onlarca bilim dalından gelen milyonlarca kanıt ile kanıtlanmıştır. Bunu hala eleştirebilirsiniz ama eleştirinizin geçerliliğini şöyle düşünün: Ailesinden şüphe eden bir çocuk onlarca bilim dalından uzmanlar çağırıp binlerce defa farklı açılardan, tekrar tekrar test yapıyor ve ailesinin onlar olduğu doğrulanıyor. Ama çocuk hala kabul edemiyor. Bu durumda çocuğun eleştirisi gerçekten bir eleştiri midir yoksa inkarcılık mıdır? Tabii ki inkarcılıktır. Çocuğun bu gerçeklere alışması gerekir, alışana kadar da kale alınmayacaktır. Peki çocuk onlarca bilim dalından gelen bütün kanıtları çürütmüş müdür? Hayır, sadece inkarcılık yapmaktadır. İnsanın maymun ataları olması gibi evrimsel bilgiler ise bu durumun binlerce, on binlerce katı "kesinliği" vardır. Yapılacak olan eleştirinin onlarca bilim sahasını çürütecek kadar güçlü olması gerekir. Aksi takdirde yapılan şey eleştiri olmaz, bilim inkarcılığı olur.
"Evrim Teorisi" o kadar geniş bir sahadır ki aşırı teknik konularda, örneğin evrimin hangi mekanizmasının daha etkili olduğu, başka mekanizmaları, Evrim Teorisinin altındaki alt teoriler, hipotezler de tartışılabilir. Bunlar sayesinde evrimi, evrimsel tarihi, evrim mekanizmalarını daha iyi anlarız. Örneğin moleküler biyoloji ve genetik sahasından yapılan evrim eleştirileri, testleri evrimin genetik işleyişinin daha iyi anlaşılmasını sağladı. Artık popülasyonların evrimini genetik seviyeden bile takip edebiliyoruz.
Eleştiriden söz açılmışken benzer bir konu olan "Evrim karşıtı bilim insanlarının akademik baskı gördüğü" gibi saçma komplo teorilerinin hatasını da burada anlatmıştım, ilginizi çekebilir.