Evrende sonsuz küçük var mı?
Bu felsefi ve bilimsel açıdan tartışmalı bir sorudur. Kuantum mekaniği ve özellikle Planck uzunluğu evrenin en küçük uzunluk ölçeği olarak kabul edilir. Sicim teorisi gibi bazı teoriler bu ölçekten daha küçük yapı taşları olup olmadığını tartışır ancak mevcut bilimsel veriler Planck ölçeği altında fizik yasalarının nasıl işlediği hakkında kesin bir bilgi sunmaz.
Cevap: Belirsiz diyebiliriz.
Sicim teorisi gibi teorilerde temel yapı taşları var ama onları oluşturan daha küçük bir yapı taşı olamaz mı?
Sicim teorisine göre temel parçacıkların yapı taşı olarak tek boyutlu sicimler kabul edilir. Ancak sicim teorisinin ötesinde sicimleri oluşturan daha küçük yapı taşları olup olmadığı henüz bilinmemektedir.
Cevap: Belirsiz diyebiliriz (Teorik bir olasılık).
Şu an bilinen en küçük mesafe Planck ölçeğidir ancak teknolojimiz geliştikçe bu ölçeği aşacağımıza inanıyorum.
Planck uzunluğu (yaklaşık metre) şu an bilinen en küçük uzunluk birimidir ve mevcut fizik teorilerinin sınırıdır. Ancak teknolojinin bu ölçeğin ötesine geçip geçemeyeceği şu an bilinmemektedir. Şu anki teknoloji ile Planck ölçeğinin ötesine geçmek mümkün değildir ancak bu gelecekte imkânsız olduğu anlamına da gelmez.
Cevap: Kısmen Doğru diyebiliriz.
Öte yandan konuya sadece fizik ve kuantum mekaniği açısından değil de olasılık perspektifinden bakarsak, neden olmasın? Evrenin sonsuz büyüklükte olabileceği gibi, sonsuz küçüklükte de olabileceği düşünülebilir. Belki de Planck ölçeği bizim şu anki bilgi ve teknolojimizle algılayabildiğimiz en küçük ölçektir ve ileride daha küçük ölçeklerin varlığını keşfedebiliriz.
Örneğin bir bakteriyi ele alalım. Bakteri kendi boyutlarına göre kum tanesini devasa bir kaya parçası olarak algılarken bizim için kum tanesi oldukça küçüktür. Belki de Planck ölçeği de evrenin daha büyük bir ölçeğinde bir kum tanesi gibidir ve bizler de o ölçekteki "bakteriler" gibiyiz kim bilir...