Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Gülhicret Sever
Üye 8 Ekim 2022
1

Evren varlık ve sınır açısından sonsuz mudur?

1,936 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Yüksel Baki Özeken
Fizikle İlgileniyorum 8 Ekim 2022

Sorunuzu anladığımdan emin değilim. Anladığım kadarıyla şöyle cevap verebilirim. Evren sınırsızdır ve sonludur. Yani sonsuz değildir. Evrenin bir kenarı yoktur yani ne kadar giderseniz gidin evrenin kenarına ulaşamazsınız. Bu yüzden sınırsızdır. Ama sonludur. Dünya gibi. Dünyada ne kadar giderseniz gidin bir sınıra ulaşmazsınız. Ama sonludur.

124 görüntülenme
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Yasin Kayalar
Yasin Kayalar
183K UP
Bilim ve felsefe okuru 8 Ekim 2022

Evren sonludur da sınırlıdır da. Objektif bir tanımlama ile bu böyledir. Ancak göreli tanımlama da iş değişir.

Öncelikle evrenin içinde var olduğumuz için mega evren dairesel bir yapıda ise kenarı veya sınırı bizim için yoktur demektir. Yani evren içinde olan bir nesne evrenin kenarına veya sınırına asla ulaşamaz. Ancak bu göreli bir 'ulaşamama' halidir. Yani evren içinde var olan şeyler için ve de bizim için geçerlidir. Gerçekte evren hiçliğin (yani mekan ve zaman olarak tanımsızlığın) içindedir. Tabi bu 'içinde olma' hali de göreli yani bizim için bir ifade etme biçimidir. (Bu da çok ilginçtir çünkü aşağıda değineceğim gibi bu nedenle tanımlarımızın tümü göreli hale gelir. Yani tanımlarımız gerçekte tanımsızlıktan türemiş durumda olur bu gibi konulardaki tartışmaların sebebi de tanımlarda uyuşamama haline dayanır. Çünkü tanımlar alınan referans çerçevesine göre değişir. ) Yoksa evren hiçliğin ve tanımsızlığın bizzat kendisi olarak var olmuştur veya varoluş kaynağı bulmuştur. Yani bu iki halden türemiştir. Hiçlikten var oluş nasıl olabilir derseniz. Hiçlikten yani sıfırdan birşey mantıken var olamaz. Sıfırın bire dönüşmesi için en azından potansiyelin var olması gerekir. Bu da evrenin mutlak hiçlikten var olmadığını gösterir. Bunun yerine ise mutlak hiçlik yok ise mutlak varlık var olacak demektir. Yani içinde şuan gördüğümüz herşeyi var etme potansiyeline ve enerjisine sahip varoluş veya varoluş türü.

Devam edersek evren bu nedenle mutlak bakımından sonludur. Bizim için ise yukarıda belirttiğim gibi göreli olarak ise sonsuzdur. Bazı kişiler evrenin içinde bulunan bizleri kriter alarak (tanımlama açısından bizleri referans çerçevesi kabul etmiş olarak) bazı ifadelerle evren sonuna ulaşamayız bu yüzden sonsuzdur dese de bu aslında göreli bir durumu ve tanımlamayı ifade eder.

Tüm Reklamları Kapat

Peki evren sonlu ise evrenin 'dışında' ne var. Evrenin dışında olmak alışkanlıkla düşünüldüğü şekilde 'mekan bakımından' evrenin dışında olmak olarak algılanmamalı. Buradaki dışındalık hali 'tabi olmama' hali olarak düşünülmeli. Biz mekana tabi varlıklar olarak genelde bu hatayı yapar içinde veya dışında derken mekansal bir durumu düşünürüz. Oysa burada dışında diye kast edilen durum mekan ve zamanın 'dışında' olmak yani bunlara aşkın ve bunlara tabi olmamak veya bunların sınırlamadığı hal demektir. Bunu yapabilmek yani evrenin dışında olmak halini kavramanız için ise sizinde zaman ve mekandan soyutlanmanız ve tanımsız hale gelmeniz gerekir. (Aslında kavranması değil dönüşmek olarak bunu ele almalıyız) (Bu ise sonsuzluk demektir. Kavramak zor ama bu zorunlu olarak böyle olmak durumunda.) Bizler ise zamana ve mekâna tabi olarak var olmuş bir varlık olarak evrenin var oluş kaynağı olan tanımsızlık haline gelemeyiz. Bizler tanımlı bir göreli gerçeklik halindesiyiz. Bu yüzden tanımsızlığı kavrayamaz ve aynı nedenle de ona da dönüşemezsiniz. Göreli bir tanım olmanız için de var oluş anınızın bir başlangıcı olması gerek. (Çünkü zamanın başlaması için önce zamanın varoluş bulması gerekiyor) Çünkü tanımsızlık ancak tanım üretebilir. Ama tanımlılık tanımsızlık üretemez. (Bu yüzden bizler göreli bilinçlerimiz ile görmediğimiz bir rengi hayal edemeyiz ancak ve ancak evrenin bize sunduğu imgeleri hayal edebiliriz. Çünkü sonsuz bir bilinç halinde değil göreli ve sınırlı bir bilinç halindeyiz. Bu ise yani göreli bir bilinç halinde olma ise başlangıcı olan bir benlik bilinci ile var olma sanısı taşıyor olmamıza ve bilmeyen bir durumdan bilen hale gelmemize bağlıdır. İşte bu nedenle bizim zihinlerimiz zaten tanımlı olandan tanımlar üretebilir. Tanımsızlıktan ise tanım üretemez. Bu yüzden sıfırdan yani yokluktan bir imge veya renk üretemez. Çünkü bunlar henüz sonsuz bilinç tarafından tanımlanmamış durumdadır. Tıpkı şuan gördüğümüz hiç bir şeyin ve imgenin ( evren yok iken) tanımlanmamış olduğu gibi. )

Mevzu bahis tanımsızlık veya tanımlılık olunca Biri diğerinin öncülü veya kaynağı olmak zorundadır. Burada ise şu ortaya çıkar zihinlerimizin evrenle türettiği tutarlılık da (gerçeklik gibi) göreli bir durumdadır. Yani var oluşumuz veya gerçeklik gibi tutarlılık da mutlak değildir. Biraz daha açar isek Sadece bu evren 'içinde' (göreli zaman ve mekan tutarlılığı içinde yani başka bir açık deyişle mevcut uzay ve zaman tanımlılık sınırları içinde) geçerlidir. Bu yüzden tüm mantıksal ve tutarlılık da gerçeklikle birlikte görelidir. (Bu açık gerçeklere rağmen hale birileri 'bu mantıklı şu mantıksız' savunusu nasıl yapabiliyor anlamıyorum aslında anlıyorum çünkü onlar bilinçlerini bu yapay ve göreli gerçekliğin içine hapsetmiş oluyorlar. ) Yani gerçekligin göreli durumu bu kuralları ortaya çıkarır ve çıkarıyor ve tanımlıyor demektir. Oysa gerçekte yani evrenin var oluşu olmadan önce ne mekan ne zaman tanımı yoktur. Tanımsızlık halinde ise zaman diye bir şey yoktur ki onun başından veya sonundan bahsedelim. (Aynı şeyin mekansal olarak da geçerli olduğuna dikkatinizi çekmek isterim . Yani uzaysal olarak da bu sınırsızlık söz konusu olacaktır evrene tabi olmama halinde. ) Bunu yapanlar sadece kendi göreli varlıkları nedeniyle fazlası ile başı ve sonu düşünme alışkanlığına kapılmış olarak zamansızlık halinde bile zaman arayan zamansızlık haline bile zaman izafe eden kişilerdir. Oysa zaman yokken baş ve sondan hiç bir şekilde bahsedilemez.

Gelelim evrende var olanlar sınırsız mıdır. Sorunuzu daha iyi ifade edersek evrende var olabilecekler sınırsız mıdır. Yani var olabilecek varlık örnekleri sınırsız mıdır. Örneğin evrende 5 kanatlı Bir kuş var olabilir mi. Evet olabilir. Entropik açıdan ve termodinamik açıdan olabilecek doğru enerji kullanımı ve enerji dengesi sağlandığı sürece bu gibi varlıkların var olabilmesi mümkün olmalıdır. Çünkü evrendeki var oluşu sınırlayan şeyler bu gibi enerji dengeleri ve aerodinamik kurallardır. Bunlarda sorun çıkarmayan tüm var oluş biçimleri mümkün olmalıdır diye düşünüyorum. Çünkü tek sınır bunlardır. Tabi bildiğimiz canlı formu olarak söylüyorum. Çünkü şuan sadece et ve kemikten oluşan su bazlı karbon temelli bir yaşam formu olarak sadece bu formu biliyoruz. Evrende hiç bilmediğimiz madde formları varsa başka yaşam formları da mümkün olabilir. Yok eğer bilinen madde formları ile bu işi sınırlarsak karbon temeli dışında yaşam formu bulmak zor olabilir. Silisyum vs gibi kayaç elementleri için olabilir diyenler varsa da bu zor görünmektedir. Bu nedenle et ve kemik yapıdan oluşan bambaşka şekil ve suretlerde (imgelerde) canlıların var olması anlamında varlık bir sınır taşımaz. Ki şuanda bile biz var olan canlı çeşitliliğinde aklımıza gelebilecek bir çok örneği görüyoruz. (Çok kollu ahtapot vs gibi) Bu nedenle hayal edip ancak göremediklerimizim (yani henüz var olmamış durumdakiler) (örneğin 5 kanatlı kuş gibi ) var olabilmesi neden mümkün olmasın ki. Göremedik veya hiç görmeyeceğiz diye renkleri sadece bizim gördüklerimiz kadar sanmak çok sınırlı bir düşünme biçimidir. Unutmamak gerekir ki bugün gördüklerimiz de 'dün' yoktu. Ki bu kendimiz için de geçerli dün yokken bugün var olduk.

147 görüntülenme
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close