Elektrokonvülsif terapi hastanın beynine kontrollü bir şekilde elektrik akımları gönderilerek hastalığın semptomlarını gidermeyi amaçlayan psikiyatrik bir tedavi yöntemidir. Genellikle şizofreni, bipolar bozukluk veya majör depresyon gibi şiddetli psikiyatrik hastalıklarda son çare olarak kullanılmaktadır. Fakat hastalığın şiddetine bağlı olarak EKT, ilk seçenekler arasında yer alabilmektedir.
EKT yapılacak hastalarda hastanın şakak kemiklerine elektrotlar bağlanır. EKT sırasında vücut kasılmalarını önlemek için hasta yatağa sabitlenir ve çene kasılmalarının hastaya verebileceği zararların önlenmesi için hastaya ağızlık takılır. EKT medya da oldukça radikal görünmesine karşın psikiyatride en çok kullanılan, en etkili ve riski en düşük tedavi yöntemlerinden biridir.
Her ne kadar 1930'lu yılların sonlarına doğru EKT bulunmuş olsa da aslında ana fikri 1920'li yılların sonlarında Budapeşte'de bir araştırmacı olan Meduna ortaya atmıştır. Meduna, yaptığı çeşitli çalışmalarda epilepsi ve şizofreni hastalığının arasında bir zıtlık olabileceği fikrini ortaya atmıştır. Bu nedenle kimyasal yollarla beyinde yapay bir epilepsi nöbeti oluşturmanın şizofreni hastalarını iyileştirebileceğini düşünmüştür. Bu fikrini test etmiş ve başarılı olmuştur. Meduna bir şizofreni hastasını büyük ölçüde tedavi edebilmiştir. Fakat Meduna'nın yöntemleri yetersiz kalmıştır. Daha sonraki yıllarda yani 1930'lu yılların sonlarında İtalyan doktorlar Cerletti ve Bini elektrik ile beyinde yapay bir epilepsi nöbeti oluşturmayı amaçlamış ve bu çalışmanın sonucunda bir şizofreni hastasını tedavi etmişlerdir. Bu çalışma psikiyatride oldukça ilgi görmüş ve 1940 yılında EKT ilk defa kullanıma sunulmuştur. Meduna'nın hipotezi ise ileriki yıllarda yanlışlanmıştır. Ayrıca EKT'nin etki mekanizması günümüzde bile hala tam olarak bilinmemektedir. EKT sonrasında ise kısa süreli hafıza kaybı gibi yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. Hastalar tedavi gördükleri süre boyunca meydana gelen olayları hatırlamakta güçlülük çekebilmektedirler. Fakat bu yan etkiler birkaç hafta veya ay içerisinde kaybolmaktadır.
Kaynaklar
- Mayo Clinic. Electroconvulsive Therapy (Ect). Alındığı Tarih: 12 Şubat 2024. Alındığı Yer: Mayo Clinic | Arşiv Bağlantısı
- G. Gazdag, et al. (2019). Electroconvulsive Therapy: 80 Years Old And Still Going Strong. World Journal of Psychiatry, sf: 1-6. doi: 10.5498/wjp.v9.i1.1. | Arşiv Bağlantısı
