Eğer determinizm doğruysa dinî ceza sistemi, yanlışsa Tanrı inancı geçersiz mi olur?

İki Ayrı Dünya!

Karıştırmamak lazım…

Ne deterministik ne de olasılıkçı bir evren, inanç temelli bir kurgunun aparatı değildir.

İster makro ölçekte kararlı yapılar üzerinden deterministik bir evren, isterse mikro ölçekte kararsız yapılar üzerinden olasılıkçı bir evren hep bilme temelli bilim üzerinden anlamlandırılır ve tanımlanır.

Hiç birinde de inanç temeli yoktur. İddialar, olgular, kanıtlar ve hakikat… Hem de her an değişebilecek esneklikte ve buna hazır bir hakikat… Çünkü devinim devam ediyor…

Buradan inanç temeli, tanrı vardır ya da yoktur gibi bir sonuca da ulaşamayız. Çünkü yol ve yöntemleri, argümanları ile hedefleri itibarı ile inanç ve bilim hem aynı yolun hem de aynı düzlemin yolcuları değildir.

İnancın çoğu zaman bilimi ve sanki aynı yolun ve zeminin yolcularıymış gibi hedef almış, alıyor olması, bilimin de aynı hataya düşeceği anlamına gelmez ve gelmiyor da…

Bilimin en değerli yanı, gerek kendine gerekse icracısına verdiği tavizsiz talimattır: Ne beni ne de kendini asla kandırma… Bu öylesine güçlü ve özgüven içeren bir talimattır ki; değişimin kaçınılmazlığının bize gelişim olarak yansımasının yegane dayanağı bu…

Bu nedenle bu en değerli haddini bilme nezaketini; uçuğu bucağı, kanıtı, somutu olmayan ve asla olmayacak olan bir alanın doğrulanıp yanlışlanabilmesi için kullanmayı doğru bulmuyorum. Sevgiyle…

''Eğer determinizm gerçekse, o zaman iradeye bağlı cezalar sunan dinler geçersizdir'' denmiş yani determinizm varsa özgür irade yoktur, özgür irade yoksa suç yoktur, olmayan suça ceza vermek zulümdür denmiş. ancak dış dünyada determinizm olması, insandaki irade mekanizmasının da deterministik olmasını gerektirmez. yani deterministik bir evrende bulunan insan özgür irade sahibi olabilir

''Eğer evren deterministik değilse, yani özünde bir bilinmezlik yatıyorsa, o zaman bir Tanrı yoktur.''denmiş. Ancak Tanrı'nın varlığı evrenin deterministik olmasına ya da olmamasına bağlı değildir. Tanrı dilerse deterministik bir şekilde dilerse de deterministik olmayan bir şekilde evreni var eder

''Çünkü Tanrı sonsuz bir güce sahipse, bilinmezlik çöker; bilinmezlik çökerse evren yeniden deterministik hale gelir'' denmiş. Tanrı için bilinmezlik diye bir şey zaten yoktur ama bu evreni deterministik yapmaz. Bilinmezlik ve belirsizlik bizim için vardır. Eğer biz gözlemlerimiz sonucunda belli sebepler her zaman belli sonuçları doğurur diyebiliyorsak deterministik bir evrendeyiz , eğer diyemiyorsak deterministik olmayan bir evrendeyiz demektir