Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
2

Dilde tanımlı olmayan renkleri görmek ve diğer renklerden ayırt etmek gerçekten zor mu?

Ekte paylaştığım sitede gösterildiği gibi, Antik Yunan'da insanlar mavi rengi göremiyorlardı çünkü bu rengi tanımlayacak bir kelimeleri yoktu. Ayrıca bazı kabileler de yeşil renge dair kelimelere sahip olmadıklarından bu renkleri göremiyorlarmış.
329 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap

"Renkleri Algılayabilmemiz İçin O Renklere Dair Kelimelerimizin mi Olması Gerekir?" başlıklı yazımızda da anlattığımız üzere, bu doğru değil.[1] Hiçbir araştırmada böyle bir sonuca varılmadı; bu sonuca varıldığı söylenen araştırmaları yapanlarla konuşulduğundaysa, vardıkları sonucun bu olmadığı (ve hatta böyle bir sonuca varabilecekleri bir metodolojiyi takip etmedikleri) görülüyor.

Tam tersine, yapılan araştırmalarda dilde olmayan renklerin de pek tabii görülebildiği, sadece onu ayırt edici bir sözcük olmadığında (doğal olarak) tanımlama konusunda birkaç milisaniyelik gecikmeler olabileceği görüldü. Haliyle, dilde bir kelime olmadığında, o kelimenin karşılığı olan olguyu tarif etmenin birazcık zor olmasında anormal bir şey yok. Ama kelimesi olmayan renklerin görülemediği iddiası tamamen safsata.

Tüm Reklamları Kapat

Benzer şekilde, Antik Yunan'da ve öncesinde insanların mavi rengi göremediği iddiası da tamamen uydurma. Onu da buradaki yazımızda anlatmıştık.[2]

Bu iddiaların her ikisi de dilbilim ve sinirbilimde artık tamamen terk edilmiş olan Güçlü Sapir–Whorf Hipotezi diye çürük bir hipotezin kalıntıları...

Tüm Reklamları Kapat

Daha fazla bilgiyi o iki yazımızdan alabilirsiniz; ama ilk yazının sonuç kısmının bir parçasını buraya da aktarayım:

Zaten insanların sadece dile bağlı olarak renkleri teşhis edebilmesi rasyonel değildir: Eğer öyle olsaydı, hiçbir rengi teşhis edemezdik, zira o renge bir isim vermemiz gerektiğini bilemezdik. Çünkü unutmayın, bu iddiaya göre dilimizde bir renk ile ilişkili bir kelime yoksa, o rengi ayırt edemiyoruz. Eğer durum buysa, ilk başta herhangi bir renge herhangi bir renk vermeyi nasıl bilebilirdik?

İşin aslı şudur: Renkler, fiziksel bir gerçeklik olmasa da (yani farklı dalgaboylarının beyinde anlamlandırılmış karşılıklarından ibaret olsa da), bu renk algısının kökenleri insanlar da dâhil organizmaların çoğu için milyonlarca yıl önceye dayanmaktadır. İnsanların renk konusundaki tespit becerileri de, dilin evriminden çok ama çok önce evrimleşmiştir. Bütün halklar, dillerinde o renkle ilgili bir kelime olsun veya olmasın, herhangi bir göz veya beyin hasarı olmadığı müddetçe, aşağı yukarı aynı renk aralığını ve renk tiplerini ayırt edebilecektir. 

Fakat yukarıda yer verilen araştırmaların da gösterdiği üzere, bir dilde bir rengi ayırt etmek için hâlihazırda ezberlenmiş sözcükler varsa, bu renk ile karşılaşıldığında ona tepki verme hızı milisaniyelerle ölçülecek kadar küçük olsa bile, bir miktar daha hızlı olacaktır. Bu durum, kelimeler sayesinde renkleri daha iyi ayırt etmekle açıklanamaz; daha ziyade, bir rengin farklı olduğunu teşhis ettikten sonra, onu ifade etme süresinin (hâlihazırda ezberlenmiş kelimeler olması hâlinde) bir miktar kısaldığını göstermektedir. Bu, linguistik ve sinirbilimsel açıdan mantıklı ve mâkuldür.

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Renkleri Algılayabilmemiz İçin O Renklere Dair Kelimelerimizin Mi Olması Gerekir?. (4 Şubat 2022). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
  2. Ç. M. Bakırcı. Antik Yunan'da Ve Öncesinde İnsanlar Mavi Rengi Göremiyorlar Mıydı?. (6 Şubat 2022). Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
10
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close