Bir yıldızın yaşını bulmak için ilk önce hakkında bilgiye sahip olmalıyız bunlardan biride yıldızın kütlesidir. Yıldızın kütlesini hesaplamak için önce uzayda takip ettiği rota ve yörünge periyodu tespit edilir, daha sonra da birkaç basit hesap yapılır. Yıldızın bileşimini tespit etmek içinse yıldızdan yayılan ışık incelenir. Her bir atomun yaydığı ışığın spektrumu kendine özgü olduğundan, elde edilen sonuçlar yıldızı meydana getiren atomların türü ve miktarı hakkında bilgi verir. Yıldızların yaşını tahmin etmekse çok daha zordur. Günümüzde yıldızların yaşını tahmin etmek için kullanılan üç yöntem var.[1]
Hertzsprung-Russell diyagramı (HR diyagramı) yıldız evrimi çalışmalarında kullanılan en önemli araçlardan biridir. Ejnar Hertzsprung ve Henry Norris Russell tarafından 1900'lerin başında bağımsız olarak geliştirilen bu diyagram, yıldızların sıcaklığını parlaklıklarına (teorik HR diyagramı) veya yıldızların rengini (veya spektral tipini) mutlak büyüklüklerine (renk-magnitüd diyagramı olarak da bilinen gözlemsel HR diyagramı) karşı çizer.
Başlangıçtaki kütlesine bağlı olarak her yıldız, iç yapısı ve enerjiyi nasıl ürettiği tarafından belirlenen belirli evrim aşamalarından geçer. Bu aşamaların her biri yıldızın sıcaklık ve parlaklığındaki bir değişime karşılık gelir ve yıldız evrilirken HR diyagramında farklı bölgelere hareket ettiği görülebilir. Bu, HR diyagramının gerçek gücünü ortaya koymaktadır - gökbilimciler bir yıldızın iç yapısını ve evrim aşamasını sadece diyagramdaki konumunu belirleyerek bilebilirler.[2]
Kaynaklar
- Dr. Mahir E. Ocak. Yıldızların Yaşı Nasıl Tahmin Ediliyor? | Tübitak Bilim Genç. Alındığı Tarih: 28 Temmuz 2023. Alındığı Yer: Bilim Genc | Arşiv Bağlantısı
- R. Holllow. Hertzsprung-Russell Diagram | Cosmos. Alındığı Tarih: 28 Temmuz 2023. Alındığı Yer: Swinburne Astronomy Online | Arşiv Bağlantısı
