Biz organlarimizin çalışmasını aklımızdan gecirmememize rağmen nasıl çalışıyorlar? Ve bunu nasıl yapacaklarını nerden biliyorlar?

Sinir sistemi ikiye ayrılır; merkezi sinir sistemi ve çevresel sinir sistemi. Çevresel sinir sistemi içerisinde iki yapı mevcuttur; bunlardan biri otonom sinir sistemi diğeri ise somatik sinir sistemidir. Otonom sinir sistemi özerk bir şekilde çalışırken, somatik sinir sistemi bilinç düzeyinde çalışır.

Otonom sinir sistemi; periferik (çevresel) sinir sisteminin, istemsiz yapılan hareketleri ve organ fonksiyonlarının kontrolünü gerçekleştiren bölümüdür. Kalp hızı, sindirim, solunum, tükürük salgılanması, terleme, işeme fonksiyonu, cinsel uyarılma gibi durumlarda istem dışı etkilidir. Visseral sinir sistemi veya vejetatif sinir sistemi olarak da bilinir. Parasempatik sinir sistemi ve sempatik sinir sistemi olarak ikiye ayrılır. Otonom sinir sistemine biyolojik yaşamla yakınlığından dolayı Vejetatif (bitkisel) sinir sistemi denir. Organlarla ilgili olmasından dolayı da Visseral sinir sistemi denir. Otonom sinir sistemi, sinir sistemini kalp kası, damarlar, akciğerler ve organların düz kasları ile dış salgı bezleri gibi isteğimiz dışında çalışan organları innerve eden bölümdür.

Yani istemdışı çalışan otonom sinir sistemi hayati organların işlevinden sorumludur ve istemdışı çalıştığı gibi bilinç düzeyinde isteyerek de durduramayız.

Organlarımızın çalışması, çoğunlukla beyindeki otomatik kontrol edilen bölümler tarafından yönetilir, bilinçli kontrol gerektirmez.

Bununla birlikte, bilinçli kontrol gerektiren fonksiyonlar da var. Örneğin, kasların istemli olarak hareket ettirilmesi.

Organlar nasıl çalışacaklarını genetik programlama ile bilirler. DNA, hücrelerin ve organların nasıl oluşacağını ve nasıl çalışacağını belirleyen talimatlar içerir.

Organlarımızın çalışması, otomatik olarak gerçekleşen bir süreçtir ve genellikle bilinçsizce kontrol edilir. Bu süreç, beyin, sinir sistemi ve hormonal sistem arasındaki karmaşık etkileşimler sonucu gerçekleşir.

Beyin ve sinir sistemi, organların çalışmasını kontrol eder. Bu kontrol, otomatik sinir sistemimiz aracılığıyla gerçekleşir. Bu sistem, kalp atışı, nefes alma, sindirim ve dolaşım gibi vücut fonksiyonlarını düzenler. Ayrıca, beynimiz, organların çalışmasını kontrol eden hormonları da salgılar.

Hormonlar, endokrin sistem aracılığıyla salgılanır ve organların çalışmasını düzenler. Örneğin, tiroid hormonları, metabolizmayı düzenlerken, insülin, kan şekeri seviyesini kontrol eder.

Organlarımızın çalışması, bu sistemlerin karmaşık etkileşimleri sayesinde düzenlenir. Örneğin, yemek yediğimizde, midedeki mekanik ve kimyasal uyarılar, beyne sinyal gönderir ve bu da sindirim enzimlerinin salgılanmasını tetikler. Benzer şekilde, egzersiz yaparken, kalp atış hızı ve solunum hızı artar ve vücut daha fazla oksijen alır.

Bu süreçler, genellikle bilinçsizce gerçekleşir ve biz organlarımızın çalışmasını düşünmeden hayatımızı sürdürürüz. Ancak, organlarımızın çalışması hakkında bazı şeyleri bilebiliyoruz ve bu bilgileri öğrenmek de mümkündür. Örneğin, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için, beslenme, egzersiz ve uyku gibi faktörlerin organların sağlıklı çalışmasını desteklediğini biliyoruz. Ayrıca, bazı sağlık sorunları, organların çalışmasını etkileyebilir ve bu durumda tıbbi müdahale gerekebilir.