Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
2

Bir cismin aniden yok olması durumunda etkileri de aniden yok olur mu?

Örneğin; güneş yok olduğu anda güneş ile dünya arasındaki mesafeden dolayı güneşin yok olduğunu ışık hızına bağlı olarak daha geç anlıyoruz. Peki bu durum güneşin dünyaya uyguladığı çekim kuvveti için de geçerli mi?
495 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Cem Ergünay
Kuantum Fiziği İlgilisi

Bu durum evrendeki nerdeyse her şey için geçerli (bildiğimiz bir istisna var. Aşağıda değineceğim). Kütle çekimi, genel görelilik teorisine göre, Newton'un hayal ettiği gibi iki kütlenin birbirlerine doğrudan bir şekilde etki etmesi değil, bu cisimlerin kütleleri dolayısıyla uzay dokusunun bozulmasıyla ilgilidir. Yani Güneş, kütlesi yüzünden uzay dokusunu bozuyor (içeri göçertiyor şeklinde düşünebiliriz) ve Dünya'da bu çöküntünün içinde dönüyor.

Cisimlerin uzay dokusuna etkisi
Cisimlerin uzay dokusuna etkisi

Evrende nerdeyse hiçbir şeyin ışıktan hızlı gidemeyeceğini düşünürsek, buna yer çekimi yasaları da dahildir. Dolayısıyla Güneş aniden yok olsaydı, biz onu yine 8dk sonra bilebilirdik. Yani Dünya'nın karanlığa gömülmesiyle uzaya savrulmamız aynı anda olurdu.

Not: Yukarıda neredeyse dememin sebebi, kuantum dolanıklığı fenomeni. Görünüşe göre birbirlerine dolanık parçalar, ne kadar uzakta olurlarsa olsunlar birbirlerine tam olarak uyumlu harket ediyorlar.

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. Ç. M. Bakırcı. Uzak Mesafeden Ürpertici Etkileşim: Kuantum Dolanıklık Nedir? Cisimler Birbiriyle Işık Hızından Hızlı İletişim Kurabilir Mi?. (8 Ağustos 2022). Alındığı Tarih: 4 Ekim 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
İlhan Taşlı
Uzay Bilimleri Takipçisi

Kütle çekim dalgalarının ışık hızında olacağı, Genel Göreliliğin öngörülerinden birisiydi, fakat bunun ispatlanması için uzunca bir süre beklemek zorunda kaldık.

2015 yılında yapılan LIGO (Türkçe; Lazer İnterferometre Kütle Çekim Dalga Gözlemevi deneyleri, İngilizce; Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) deneyleri sayesinde ispatlanmış oldu.

LIGO Düzeneği
LIGO Düzeneği

Bu deneyde yapılan düzeneğe göre birbirlerine 90 derece açısı olan 4 km uzunluğunda olan iki tüp arasında sürekli lazer dalgaları gönderiliyor. Bizden yaklaşık 1,3 milyar ışık yılı ötede gerçekleşen, iki karadeliğin birleşmesi uzayda kuvvetli kütle çekim dalgalarına (uzay-zaman dokusunda genleşme veya daralma) neden oluyor. Gelen dalgaların açısına göre dik olan düzenekte meydana gelen genleşme lazerin 7 milisaniye gecikmesine neden oluyor. Yani son birleşme aynasında meydana gelen girişim deseninde farklılık oluşuyor.

Tüm Reklamları Kapat

Girişim Deseninde Farklılık Anı
Girişim Deseninde Farklılık Anı

Sonuç olarak, kütlenin uzay-zaman deseninde yaptığı dalgalanmaların, ışık hızında ilerlediğini öğrenmiş olduk. Bu durum, Güneş'in bize olan etkisinde de geçerlidir. Güneş bir anda yok olsa dahi, yörünge sapması ve uzaya savrulmamız, yaklaşık 8 dakika sonra gerçekleşecektir.[1]

Kaynaklar

  1. Ç. Benibol, et al. Kütleçekim Dalgaları Nedir? Ligo Neyi, Nasıl Keşfetti?. (2 Kasım 2016). Alındığı Tarih: 5 Ekim 2023. Alındığı Yer: Evrim Ağacı | Arşiv Bağlantısı
3
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close