Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Momentym Keylani
Momentym Keylani
1,970 UP
Üye
1

Bilimsel bir bilginin metafiziksel mantık yürütme veya sezgisel olarak edinilmiş bir bilgiye üstünlüğü nedir?

Örneğin bir olayı bilimsel olarak açıklamak ve bilimden yararlanarak tartışma bir şeydir ve sınırları olan bir durumdur.Biz bundan yararlanır ve nesnel olarak kabul ederiz o anlık .Peki ya bilimsellik ,düşünce biçimimize sınır koyuyorsa ve olayları sadece natüralistik yoldan nesnel olma ön kabulüyle açıklamaya çalışmak yanılgıysa?
1,324 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
Soruyu Soranın Seçtiği Cevap
Berat Mutluhan Seferoğlu
Felsefe Genel Editörü

Merhabalar.

Bilimsel bilginin özellikle felsefeye kıyasla üstün olduğunu söylemek için en ciddi neden ampirik veriye dayanıyor olmasıymış gibi görünüyor. Sınanabilir olma ve bu sınamanın herkes tarafından teyit edilebilir olması durumu bilimde felsefeye kıyasla çok daha bariz bir ilerleme olmasının ana nedeniymiş gibi görünüyor. Bahsettiğiniz türden felsefi akıl yürütmelerse genellikle çok daha tartışmalı öncüller içeriyorlar ve bu öncüllerin doğruluğunu sınamak bilimdeki ampirik olarak sınanabilir öncülleri sınamaya kıyasla daha zor görünüyor. Bilimin ampirik veriye daha ciddi bir şekilde yaslanması gerçekten de bilimin avantajlı bir yönü gibi görünüyor o nedenle. Bu, elbette, meşru olan yegane bilgi türünün bilimsel bilgi olduğu anlamına gelmek zorunda değil.

Tüm Reklamları Kapat

Bilimsel verilerden yararlanarak açıklamanın sınırları olmasıyla neyin kastedildiğini pek anlayamadım. Her türden açıklamanın sınırları olduğu bariz görünüyor. Bu sadece bilimsel açıklama için geçerli değil. Felsefi açıklamalar da insanın bilişsel kapasitesiyle sınırlı olmak durumunda mesela. İnsanın kapasitesinden kaynaklı doğal bir sınırı var felsefenin yapabileceklerinin de. Her türden düşünme biçimi kişiyi bir anlamda sınırlayacaktır.

Sanırım burada kastedilen türden sınırlama sadece bilimsel açıklamaları kabul etmek anlamında sınırlama. Bilimin kendisi sadece bilimsel açıklamaları kabul etmemiz gerektiğini söylemiyor. Bu nedenle bu sınır bizzat bilimden kaynaklanan bir sınır değil. Metodolojik natüralizmden kaynaklanıyor bu sınırlama daha çok. Metodolojik natüralizm bilimin sadece natüralistik açıklamalarla uğraşması gerektiğini, başka türden açıklamalar aramaması gerektiğini iddia eden görüşün adı. Bu görüşün bilim yapmak için gerekli olduğunu söyleyebileceğimizi düşünmüyorum. Pek çok doğaüstü hipotezin bilimsel sınamaya açık olduğunu düşünüyorum hatta. Ancak doğal açıklamalar aramaya öncelik vermemiz gerektiğini ve bunun dışındaki açıklamaların bir tür son çare olması gerektiğini de söyleyebiliriz. Neticede doğal açıklamalara dayanan araştırma programları, doğal açıklamalara dayanmayanlara kıyasla daha başarılı olmuş gibi görünüyor. Bunun sebebinin bilimin sadece doğal açıklamalar araması olduğu söylenebilir ama öyle değil. Metodolojik natüralizmin yayılması aslında oldukça yeni. Eskiden bilim insanları doğaüstü açıklamalara başvurmakta pek sorun görmüyordu. Sonradan metodolojik natüralizmin benimsenme nedeni doğal açıklamaların sürekli olarak başarılı olmaları ise şayet, bu durumda bilim insanlarının doğal açıklamalar aramaya öncelik vermesi hiç de haksız olmayan bir sınırlama olurmuş gibi görünüyor. Yani bilimin belli şekillerde doğal açıklamalarla sınırlanması ya da bunlara öncelik vermesi kötü olmayabilir.

484 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
4
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
Ceyhun Köroğlu
Ceyhun Köroğlu
3,545 UP
Ceyhun

Merhaba,

Ben her iki düşünceyede katılmakla birlikte düşünce faaliyetinin yani felsefenin bilimin temeli olduğu gerçeğini hatırlatarak, sadece Thales ve Anaksimandros gibi antik yunan doğa filozofları değil günümüzde bile örneğin bilimsel bilgiye ulaşmak konusunda Karl Popper gibi filozofların epistemoloji alanındaki görüş ve metotları hakimdir.

Tüm Reklamları Kapat

Bilindiği gibi antik yunanda bilim, felsefenin kapsamı içinde değerlendiriliyordu. Tabii ki zamanla bilim kendi yolunda ilerledi ve felsefeden tam olarak olmasada ayrıştı. Bu arada şunuda eklemeliyim ki paralel evren teorileri, sicim teorisi gibi yaklaşımlar ,bilimin, felsefenin alanına girdiğinin kanıtıdır. Yani bana göre bilim-felsefe katı bir şekilde ayrışmaz, geçişlilik arz ederler. Demek istediğim aklı, düşünceyi yani felsefeyi bilimsel bilgiye göre eksik ya da düşük görmeden önce Ampirizm-Rasyonalizm çatışmasının incelenmesi gerekir.

Deney ve gözlem (Ampirizm) nesnel olması bakımından ve medeniyetimize sunduğu katkı bakımından en güvenilir bilgi türlerinden biridir. Fakat kesin bilimler dediğimiz Geometri ve Matematik tamamen insan aklının bir ürünüdür ve tam olarak dogru ve kesin bir bilgi türüdür. Doğada deneye tabi tutabileceğimiz sayılar yada üçgenler yoktur ama yinede en kesin bilgi aklın kendisinden çıkıp aklın zorunlu olarak onayladığı bilgi türüdür. Örneğin basit bir matematiksel işlem ya da pisagor teoremini düşünebilirsiniz.

Saygılar

236 görüntülenme
1
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Cevap
heraklitos kutuzov
Bilim meraklısı

Merhabalar

Bence

Tüm Reklamları Kapat

Bilimsel bilginin bizi kısıtladığına katılıyorum ama bu kısıtlama dediğimiz şey bilimin çalışma alanı gereği kendi evrenimiz ve onun işleme kanunları dolayında sınırlar yani bu sınırlama dediğimiz şey bize birnevi avantaj sağlar

öte yandan hayal gücü neredeyse sınırsıza yakın olduğu için bizim kendi düşünce veya sezgisel olarak edindiğimiz bilgi bilimsel bilgiye göre daha fazla hata ve saçmalama olasılığı olduğu için bilimsel bilgiyi daha üstün görüyorum

Umarım faydalı olmuştur

156 görüntülenme
0
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Karanlık Enerji: Evreni Genişleten Gizemli Enerjinin Kaynağı Ne?
Karanlık Enerji: Evreni Genişleten Gizemli Enerjinin Kaynağı Ne?
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Elektrik Tellerindeki Renkli Toplar Ne İşe Yarıyor?
Elektrik Tellerindeki Renkli Toplar Ne İşe Yarıyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close