Bilime veya bilim insanlarına "inanmak" aydınlanmacı duruşa aykırı mıdır?

"İnanma" kelimesine ne atfettiğimiz ile ilgilidir.

Körü körüne, dayanaksız, maddi temelden yoksun, izah edilemez, ispatlanamaz vb. bir durumun kabulü mü yoksa aksine maddi evrenin yasalarına uygun olarak, akıl ve bilim ile maddi gerçekliği daha önce kanıtları ile defalarca ortaya koyanların yaptığı uğraşın kendisine duyulan güven beyanı mı?

İlki soyut bir dünyanın ön kabulüne dayanan “inanç” temelli bir argüman iken ikincisi salt dil üzerinden ve daha çok “güven” içerikli bir beyandır.

Bu nedenle halkın genel geçer dili üzerinden güven beyanı anlamına gelen, bilime ve bilim insanlarına inanmak ifadesindeki “inanma” ne bilime ne de bilim insanına halel getirmez diye düşünüyorum.

Tabi bu, bunun yerine daha uygun olan “güvenmek” ifadesinin kullanılması önünde bir engel değildir ve bence tercih de edilmelidir.

Bilim, eleştirel düşünce ve kanıtlar temelli bir yaklaşımdır. Bilime veya bilim insanlarına "inanmak" aydınlanmacı duruşa aykırıdır, çünkü bilimsel verilerin ve kuramların doğruluğu, deliller ve sonuçların objektif olarak değerlendirilmesi ve sürekli olarak yeniden değerlendirilmesi yoluyla doğrulanır. Bilimin doğru olduğuna inanmak, eleştirel düşünce ve kanıtların eksikliğinden kaynaklanabilir ve gerçek değerini azaltabilir. O yüzden bilim, eleştirel bir şekilde değerlendirilmeli ve kanıtların desteklediği teorilerin doğruluğunun sürekli olarak yeniden değerlendirilmesi gerekir.

Tribalistik/aidiyetçi özelliklerimizi takım tutmak ya da bir dünya görüşüne yöneltmek yerine bunu “bilime inanmak” hâline evriltmek bilime zarar vermez önce buradan başlayalım. Bilime ve bilim insanlarına inanç düzeyinde inanmak siyasi görüşe inanmaktan daha çok fayda sağlar ve hatta sizi daha iyi çalışmaya teşvik edebilir.

Doktriner bir dogmatiklikle radikalleşmediğiniz sürece bilime ve bilim insanlarına inanç düzeyinde inanmak sadece romantik bir fanatizm olarak adlandırılır. Aydınlığa ters değildir ancak bir takım tutacak düzeyde bilimi tutarsanız ileride bilimden daha iyi bir metot ya da bilgi birikimi geliştirdiğimizde üzülebilirsiniz ve bu çok komik olur.

Bilim kesinlikle eleştirel süzgeçten geçirilmesi gereken bir şeydir.