Ben bu soruya tamamen pragmatist yaklaşıyorum: Bir kişinin natüralizm-harici bir felsefeyi benimsemesi o kişinin gerçeklere ulaşma çabasını pekiştiriyorsa, istediği felsefeyi benimsemesinde hiçbir sakınca görmüyorum. Örneğin bir kişinin ispatlanmamış olmasına rağmen Tanrı'ya inanç duyması o kişinin "Tanrı yolunda" bilimsel araştırma yapıp, "Tanrı'nın yarattıklarının muazzamlıklarını göstermeyi" teşvik ediyorsa, bunda hiçbir sakınca görmüyorum.
Zaten evrimle ilgilenen biri olarak bunun aksini iddia etmem absürt olurdu; eğer Darwin, hocalarından John Stevens Henslow'un bazı fosilleri görmesi sonrası "canlıların birdenbire yaratılması" konusunda şüpheye düşmesi sonrası Darwin'i yaratılışı ispatlamak amacıyla Beagle'a binmeye teşvik etmemiş olsaydı; muhtemelen bugün Evrim Ağacı diye bir şey olmayacaktı, bu soru-cevap da bir başka sitede yaşanıyor olacaktı. Dolayısıyla bu basit örnekte bile teistik savunu ihtiyacının bilimsel ilerlemeye sebep olduğunu görebiliyoruz.
Ancak bu örnek bize başka bir gerçeği de gösteriyor: Bilim ilerledikçe ve daha çok şeyi daha mekanistik nedenlerle açıklamaya başladıkça, bilim insanları ihtiyaç duydukları teşviki gökte gaipte değil, bilimin bariz bilinmeyenlerinde ve sınır-bilim bölgelerinde bulmaya başlıyorlar. Yani çok az sayıda bilim insanı oturduğu yerden "Uff dur bugün de Tanrı ne muhteşem onu ispatlayayım." diye bilim yapmaya motive olmuyor; tam tersine, alanında zaten hararetle tartışılan bilinmeyenler var ve bunları ilk çözen olma hayali kişiyi motive ediyor.
Peki birçok bilim neden bu kadar natüralist? Çünkü natüralizm gücü ispatlanmış bir pozisyon bilimde ve alternatiflerinin hiçbirinin işlevselliğine dair dikkate değer bir kırıntı bile bulunmuyor. Yani bugüne kadar teist olduğu için, teistik metodoloji ile keşfedilmiş bir bilimsel gerçek var mı bilmiyorum. Yani "Bunu Tanrı yaratmış olmalıdır; dolayısıyla tanrısal bir dokunuş bulunmalıdır, bu nedenle bunu ararsak gerçeği ortaya çıkarabiliriz." tarzı bir açıklama ile keşfedilmiş bir bilinmeyenden haberdar değilim. Ancak "Bunun kesin mekanistik, materyalist, doğaya dayanan (natüralist) bir açıklaması vardır; bu şekilde düşünürsek onu bulabiliriz." diye bulunan şeyler, pratik olarak bilimin tamamını oluşturuyor.
Bir de tabii metafiziksel açıklamaları hangi noktada açıklama olarak kullanmayı seçeceğiz? Bir sorunla karşılaştığımız ilk anda mı? Üzerinde 3-5 sene natüralist bir şekilde çalıştıktan sonra mı "Tanrı yapmış demek ki." diyeceğiz? 10 sene? En az 150 kişi denediğinde? Eğer natüralizm-harici bir açıklamayı bilimsel araştırma metodolojisine dahil edeceksek, bu tarz açıklamaları ne zaman "Tamam, sonuca ulaştık, cevap metafiziksel açıklamalar." diyerek ileri süreceğiz? Bu bilime ket vuran bir yaklaşım olurdu. Bilimi ilerleten şey soruların nihai cevaplarının 0 kesinlikle bulunamıyor olması, herkes konuyu biraz daha netleştirmeye çalışıyor, yeni bir perspektif, daha iyi bir açıklama katmaya çalışıyor. Bunu bilimin elinden almak, nihai ve sorgulaması güç bir cevabı enjekte etmek bence hata olur.
Ama yine, bilim insanları oturup da "Dur bugün de natüralist bilimi yapayım, ateizmle duş alayım." tarzı bir yaklaşım ile bilim üretmiyor. Bilimin varsayılanı bu. Eğer ki bir nedenle natüralizm varsayımıyla keşfedilemeyen şeyler, natüralizm-harici felsefelerle bilim dahilinde keşfedilip de ortaya konursa, eminim en azından bir grup bilim insanı o felsefeyi de kullanmayı seçecektir.
Bir örnekle kapatalım: Telekinezi yoluyla nesneleri uzaktan hareket ettirme konusundaki iddiayı samimiyetle incelerken, natüralizm harici bir yaklaşımın kendiliğinden ortaya çıkması zor geliyor bana. Yani "Bu kişi iman gücüyle yapıyor; ondan." gibi bir varsayımı samimiyetle kabul edecek olsaydık bile, bunu gösterirken natüralist yöntemden başka kullanabileceğimiz herhangi bir yöntem var mı bilemiyorum. En nihayetinde doğal açıklamalar üreteceğiz ve yine bize yolu gösteren natüralizm olmuş olacak.
Yani sorunun cevabı şurada düğümleniyor: Evrensel olarak her coğrafyadan insanın varılan sonucu kabul edeceği ve tekrar ettiğinde aynı sonuca ulaşacağı, sistematik bir metodolojiyi takip ederek ikna edici sonuçlar üretebilen, natüralizm-harici bir felsefe var mı? Varsa, bilim insanlarının memnuniyetle alet çantasına ekleyeceğine en ufak kuşkum yok.
Bunları yazarken aklıma ilginç bir nokta geldi: Natüralist yöntemi takip ederek Tanrı'nın varlığına kanıtlar üretecek olursak, acaba natüralizm-karşıtları "Biz demiştik." demenin ötesinde, dediklerinin neden daha önceden dinlenmiş olması gerektiğine dair herhangi bir sistemli cevap üretebilir mi? Yani natüralizmde "Tanrı/metafiziksel olgular/telekinezi, vs. yoktur." varsayımına gerek bile yok. Şu anda var olduğunu iddia edenleri neden dinlemeliyiz? Bence natüralizme aynı soru sorulduğunda buna vereceği cevap "Zaten bana güvenme; git kendin yap, aynı sonucu alacaksın." diyebilmesi. Başka hangi felsefe bu tarz bir yanıt üretebiliyor? Hele ki bilim, bu tarz cevapların peşindeyken, neden natüralizme dayananlar harici bir metodolojiye ihtiyaç duysun? Bunlar samimiyetle merak ettiğim sorular ve bu platformda bunları tartışabiliriz.
