Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Uzay Tedor
Üye 5 Kasım 2023 2 Cevap
1

Bilim ahlaklı olmamız gerektiğini söyler mi?

Geçen haftalarda bir Teist makalesi okurken bir bölümde yazarın Ateizme karşı argüman olarak ; "Bilimsel olarak bir çocuğu öldürmemem gerektiğinin açıklamasını yapabilirmisiniz? Hayır çünkü bilim ahlakı açıklayamaz bu nedenle bir tanrıya ihtiyacınız var!" yazmıştı benim için çok basit bir soru fakat sizin fikirlerinizi merak ediyorum.
448 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Görkem Öge
Toprak Mühendisi 7 Kasım 2023

Bilim, ahlaklı olmamız gerektiğini elbette söyler. Sorunuzda örneklediğiniz, bilimin ahlakı açıklayamayacağı ve bir çocuğu öldürmememiz gerektiği konusunun bilimle açıklanamayacağı iddiası hayli zayıf ve kendi içinde tutarsız bir iddia. Bunu uzuuun uzun açıklayabiliriz.

Birincisi ahlak, toplumsal dinamikler için gerekli bir olgu. İnsanlar yerleşik hayata geçince bir arada yaşamanın dinamiklerini inşa ettiler ve uyum içinde yaşama gereklilikleri ortaya çıktı. Gayet basit, bunun açıklanamayacak neyi var ki? Bir çocuğu neden öldürmeyeyim sorusu, neredeyse saçma seviyesinde bir soru. En başta "niye öldüresin?" diye soruya soruyla karşılık vermek lazım ama illa cevap isteniyorsa da bir çok cevap verilebilir. Ama bu soruyu, konuyu açıklayan bir odak olarak gören biri muhtemelen hiç bir cevabı kabul etmeyecektir ve illa sonunda bir cezalandırma, bir ilahi adalet baskısı gerektiğini iddia edecektir. O kişinin görmekten kaçındığı gerçek şu ki bir çocuğu öldürmekte bir beis görmeyen kişiyi, ilahi adalet baskısı da durdurmaz. Dünyadaki suç oranlarına, cinayetlere, hırsızlıklara bakılırsa eldeki istatistikler, inanç sistemlerinin insanları suçtan hiç de uzaklaştırmadığını gösteriyor.

Verilebileceğini düşündüğüm cevapların ilk akla geleni şu: Toplumlarda insanların uyum içinde yaşamasının ilk gerekliliklerinden biri, birbirlerinin temel haklarına saygı duymalarıdır. En temel hak ise yaşama hakkıdır. Hiç kimse kimsenin hayatını ondan alamaz. Toplumlar buna izin veremez. Verirlerse hiç kimsenin hayatı güvende olamaz ve o toplumda hiç kimse huzur ve güven içinde yaşayamaz. Ve bu hakka ve gerekliliğe saygı duymayan, uyum sağlamayan bireyleri de haklı olarak toplum kabul etmez, başka zararlara sebep olmasın diye yalıtır ve bu hakkı insanlar kendisinde görmesin diye o kişiyi cezalandırır. Bu açıklamanın neresi zor, neresi anlaşılmaz acaba? Ve ötesinde bu açıklamanın ateizmle, inançla, dinle, tanrıyla ne ilgisi var ki? Çok açık ve net değil mi?

Tüm Reklamları Kapat

Bu meselenin sosyal tarafı. Felsefi olarak zaten duygular, empati, evrimsel eşlik ve kendi türüne duyulan yakınlık vs. gibi başka bir çok başlık altında konu açıklanabilir.

Bir yandan da her zaman, genel kabullerin dışında bireyler olacaktır ve onların kabul edilmez, bu bahsettiğimiz esasları umursamayan yaklaşımları da karşımıza gelecektir ama bu bireyleri yolda tutan şey de ilahi adalet duygusu ve tanrı inancı olmaz, olmamıştır. Eğer öyle olsaydı dediğim gibi inananların suça eğilimleri daha düşük olurdu. Ama dünyaya baktığımızda böyle bir dağılım görmüyoruz.

Ateizm-ahlak bağıntısı, inananların sıkça üzerinde durduğu ve ateistlerin ahlaklı olamayacakları gibi garip bir inanışta oldukları bir konu. Böyle bir şey yok. Hatta ateistler, ahlaklı olmak için ilahi bir baskıya ve cezalandırma sistemine dahi ihtiyaç duymayan ve belki de bu nedenle inananlardan daha ahlaklı oldukları iddia edilebilecek bireyler. Ve inananların, "ateistler ahlaklı olamaz" iddiasının altında belki de bu gerçek üzerine duydukları rahatsızlık var. Çünkü tanrı inancı ve din temelli ahlak inananları yolda tutamaz iken ateistler nasıl sadece kendi vicdanlarından gelen ahlaki dürtülerle bu kadar ahlaki olabiliyorlar sorusu gerçekten inananlar için düşündürücü hatta rahatsız edici olsa gerek...

Umarım açıklayıcı olabilmişimdir. Sağlıcakla...

5
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Erol Bakkaloğlu
Fiziğe meraklı bir elektrik-elektronik mühendisiyim 7 Kasım 2023

Matematiğin mantıksal önerilere indirgenebildiği geçtiğimiz yüzyıl kanıtlanmıştı.

Bilimsel temellere dayanmayan ahlak doğa dışıdır, akla değil ancak güçlüye hizmet edebilir.

Ahlakın nasıl bir şey olması "gerektiğini" tartışmak, dayatmacı, yani özünde ahlaksız zihniyetin özelliğidir.

Tüm Reklamları Kapat

Ahlakı bilimsel temellere dayandırmak için doğamıza uygun ahlakın nasıl bir şey "olabileceğini" keşfetmek gerekir.

Referans doğru olmazsa "bilimsel" ölçümler ve kanıtlar da yanlış olur. Ama maalesef elimizde doğru bir referans yok. Ahlakın hangi bilimsel temellere dayandırılacağını bilemeyiz, çünkü hiçbirimiz o düzeyde ahlaklı değiliz. Ama sağduyulu kişiler ahlakı felsefi ve bilimsel temellere dayandırmak için bazı ölçütler geliştirebilirler.

═══

Aslında bilim ve teknolojiyle uğraşma hevesimizin altında "varlık sevgisi" yatar. Var olduğunun farkında olan, varlığından haz duyan, sürdürmek isteyen ve elindekini kaybetmekten korkan her canlı gibi, kökenimizi arama, anlama, geliştirme arzusu duyarız.

Tüm Reklamları Kapat

Birlikte ve tadında yaşanan bir evren arayışı içindeki canlılar için, sadece var olmak bile yeterince ortak bir temeldir.

Ancak kadim korkuların ve onlardan türeyen nefretin getirdiği entegrasyon sorunlarımız var. Şimdilik dar ve sakat "BEN"ler veya "BİZ" ler oluşturabiliyoruz.

Kadim korkular minik zihinlere "adeta bir fon ışığı gibi" yayılarak yerleşiyorlar. Biçimlenmiş, yetişkin bilinç öylesini algılayamaz, ama onlara göre davranır. Gerisi bir tür evrim, ama dümdüz bir elektrik alanı gibi değil, yıkımın mekanizması yardımıyla yayılıyorlar:

═══

Damıtılmış, tek başına var olan kötülük yoktur. Yıkım işine sevme yeteneğini sakatlayarak başlar, arızalandırdığı sevginin enerjisini kullanarak nefret üretir ve kendini çoğaltır.

Kötülüğü sakatlanmış sevgi doğurur. Birçok kötü insanın tutkuyla işbirliği yapabilmesinin altında yatan muazzam yıkıcı enerjinin sırrı budur. Onlar aslında duygulu, ama arızalı varlıklardır.

═══

Yukarıda belirttiğim mekanizma kadim korkuları, onlardan kaynaklı hırs ve yıkıcılığı insan kültürüne "özellikle inançları kullanarak" iyice yerleştirdi. En gelişmiş türüz, ama resmen tür arızası veriyoruz. Kendi türümüzü katletme şampiyonu olduk. Hastalandık.

An itibarıyla ekranlarda izlediğimiz gibi; kötülük gene inançları kullanarak yayılıyor, çoluk, çocuk ayırmaksızın katliamlar yapıyor.

İnançların neredeyse tamamı akıl dışı oldukları halde, sevdirilerek, yüceltilerek, kandırılarak, korkutularak, akıllar inançlara uygun hale getirilmiş.

Tüm Reklamları Kapat

Örnek; daha çocukluktan "seçkin kul" öğretisiyle iltimasa alıştırılan ırkçı siyonistler, büyük güçler tarafından desteklenmekten de hoşlanıyor ve güce tapıyorlar. Çok büyük cezalar ve ödüller (Cennet) karşılığında; kendileri dahil, en az 15 Milyar insanın, atalarının ufacık bir elma hırsızlığı yüzünden sürgüne ve sayısız acıya mahkum edilmesini makul görüyorlar.

Sonsuza kadar güzelce beslenen, yalaka bir çiftlik hayvanı olabilme uğruna, nice mazlumların çektikleri ve çekecekleri acılara aldırmamak ne tür bir bencilliktir?

Eğitmenleri böyle masallar yoluyla, bir çuval kötülüğü bir yudum sevgiyle tatlandırıp yutturuyorlar. Ahlakçı görünerek ahlak bozuyorlar.

Tüm Reklamları Kapat

Bu zihniyet sadece ırkçı siyonistlerin mi tekelinde? Din adı altında, tarih boyunca kaç milyar insan öldü, işkence çekti, sayan var mı?

═══

Geçtik inançları, bilimi bile sömürü ve katliam yolunda kullanan bir türün ahlakı hangi bilimsel temellere dayandırabileceğini tartışmak daha uygun olmaz mı?

1
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close