Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
9

Bazı galaksilerin ışığının kırmızıya değil de maviye kaymış olması evrenin genişlediği fikrini çürütür mü?

697 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap

Hayır. Zaten neredeyse istisnasız olarak tüm galaksilerin ışığı bize kırmızıya kaymış şekilde ulaşıyor. Bunun sebebi, Evren'in sürekli genişliyor olması ve bu sırada uzak galaksilerden gelen ışığın bizim teleskoplarımıza ulaşana kadar genişlemeyle birlikte "sünmesi". Sünen bir dalganın dalgaboyu artacağı, frekansı azalacağı için, gözle görünür spektrumda da kırmızı renklere doğru kaymış gibi gibi gözüküyor. Buna "kozmolojik kırmızıya kayma diyoruz. Bir galaksi ne kadar uzaktaysa, ışığının bize ulaşması için o kadar çok yol alması gerekiyor ve bu nedenle de ışığı o kadar kırmızıya kayıyor.

Ancak unutmamak gerekiyor ki galaksiler, Evren içinde sürekli hareket halindeler. Kütleçekimi, mesafe ne olursa olsun ışığa ve diğer cisimlere etki etmeye devam ediyor (tabii mesafe arttıkça kütleçekimi de azalıyor). Ve kütleçekimi, daima "çekme" yönünde etki ediyor. Buna bağlı olarak birbirinden çok da uzak olmayan galaksiler (mesela Samanyolu ve Andromeda) birbirlerine doğru hareket edebiliyorlar. Bu şekilde birbirlerine doğru hareket eden galaksilerin ışığı "sünmek" yerine "sıkışarak" bir miktar maviye kaymış olabiliyor.

Tüm Reklamları Kapat

Dahası, galaksi kümelerindeki galaksiler, kümelerinin kütle merkezi etrafında (çoğu zaman saniyede yüzlerce kilometre hızla) dönüyorlar. Dolayısıyla bazı galaksiler bu turu tamamlama sırasında gözlemciler olarak biz Samanyolu Galaksisi sakinlerine geçici olarak yaklaşıyormuş gibi gözükebiliyorlar. Tabii kümenin öteki tarafında kalan galaksiler de bizden ekstra fazla uzaklaşıyor görünüyorlar. Yani uzak galaksilerden gelen ışığın kırmızıya kaymasını veya maviye kaymasını ölçtüğümüzde, aslında sadece kozmolojik kırmızıya kaymayı değil, aynı zamanda bize göre hareketlerinden ötürü oluşan Doppler kaymasının toplamını ölçmüş oluyoruz.

Bize görece yakın olan ama yine de bizden uzaklaşan galaksi kümelerinde kozmolojik kırmızıya kaymalar nispeten küçüktür, bu nedenle bazen kümesinin bir tarafında bulunan bir galaksiye baktığınızda, şans eseri bize doğru hareket ediyor olmasından ötürü ekstra bir "maviye kayma kazanır" ve bu, kırmızıya kaymayı egale ederek bize ulaşan ışığın maviye kaymış olmasına neden olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

İşte bu şekilde, yaklaşık 100 kadar yakın galakside maviye kayma gözlemekteyiz. Bunların çoğu Yerel Grup'umuz içindeki cüce galaksiler; ancak mesela Andromeda Galaksisi (M31), saniyede yaklaşık 300 km maviye kaymaya sahip. Bize doğru ilerliyor ve yaklaşık 4.5 milyar yıl sonra Samanyolu ile birleşecek.

Ama sadece yerel gökadalar değil: Mesela Başak Kümesi'ndeki M86 ve onun yakınındaki cüce gökadalar maviye kaymış ışıklara sahip. Bunun nedeni, az önce bahsettiğim gibi bu galaksilerin Başak Kümesi'nin merkezine göre (bize doğru) büyük hızlarda hareket ediyor olması. Yani küme bir bütün olarak bizden uzaklaşıyor uzaklaşmasına ama bazen galaksilerin kendi kümeleri etrafındaki dönüş hızı bu uzaklaşma miktarını geçici olarak yenebiliyor ve bu galaksilerin ışığı bize maviye kayarak ulaşıyor.

Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır.
38
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Edward Teller, Hocası Oppenheimer'ı Neden Sattı?
Edward Teller, Hocası Oppenheimer'ı Neden Sattı?
Evinizde Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (CERN) İnşa Edin!
Evinizde Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (CERN) İnşa Edin!
Aynalar, Kuantum Evrene Açılan Bir Portal mı?
Aynalar, Kuantum Evrene Açılan Bir Portal mı?
BEST OF EVRİM AĞACI SHORTS 2022 🎉
BEST OF EVRİM AĞACI SHORTS 2022 🎉
Şeker İnsanı Hiperaktif Yapar mı?
Şeker İnsanı Hiperaktif Yapar mı?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close