Samanyolu Galaksisi ile Andromeda Galaksisi 4.5 Milyar Yıl Sonra Çarpışacak!

En güncel tahminlere göre, günümüzden yaklaşık 4.5 milyar yıl sonrasında Andromeda Galaksisi, Samanyolu Galaksisi ile çarpışacak. 770.000 parsek (yani 2.5 milyon ışık yılı) uzaklıktaki Andromeda, galaksimize en yakın konumdaki galaksi. Hubble Teleskobu'nun 2002-2010 yılları arasında yaptığı milyonlarca çekime ve aldığı sayısız verilere dayanan tüm bağımsız analizler aynı sonuca işaret ediyor. Farklı makalelerin sonuçlarını bir arada değerlendiren tarama makaleleri de aynı sonuca varmakta: Andromeda'nın santim santim galaksimize yaklaşıyor. Çarpma kesin, kaçış yok.

Her ne kadar bu iki galaksinin çarpışması Güneş'i ve diğer yıldızları yok etmeyecek olsa da, bütün yapılar tamamen kaotik bir şekilde etrafa saçılacaklar ve Güneş Sistemi, kaynaşan (ve çarpışma sonrasında "Milkomeda" ya da "Samandromeda" olarak isimlendirilebilecek) bu iki galaksinin dış kısımlarına doğru fırlayacak. Bu çarpışmaya yönelik bazı simülasyonları aşağıdaki videoda görebilirsiniz:

Astrophysical Journal isimli dergide yayınlanan bir makalenin yazarları arasında bulunan Baltimore Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nden Roelend van der Marrel ve Sangmo Tony Sohn, çalışma sonuçlarını şöyle anlatıyor:

Andromeda'nın yıllardır astronomlardan gizlediği verileri bulup çıkarmayı başardık. Analiz, günümüzde elde olan verilerle yapılabileceklerin en uç sınırında bulunuyor.

On yıllardır bilim insanları Andromeda'nın saniyede 110 kilometre (saatte yaklaşık 400.000 kilometre) hızla galaksimize yaklaştığını biliyorlardı. Ancak hesaplar hep sadece Dünya'dan görüş açısına göre yapıldığı için, kimse çarpışmanın "sıyırma" şeklinde mi, yoksa "tam çarpışma" şeklinde mi olacağını bilmiyordu.

Hubble'ın görüş yeteneği sayesinde, Andromeda içerisindeki tam 15.000 yıldızın hareketlerinden alınan verilerle galaksinin tam hareketi belirlenebildi. Yapılan analizler, tam çarpışmanın kaçınılmaz olduğunu gösteriyor.

Ancak bunun olması biraz zaman alacak. Bir analize göre, öncelikle 4 milyar yıl sonra iki galaksi birbirine teğet geçecekler ve sadece galaksilerin dış kısımları bu olaydan etkilenecek. Ancak bundan 2 milyar yıl sonra (günümüzden 6 milyar yıl sonra), çekim kuvvetlerinden ötürü iki galaksi tekrar birbirlerine yönelecekler ve tam çarpışma gerçekleşecek. Çarpışma sonucunda iki galaksi birbirine "kaynayacak".

Galaksilerin Evrimine Dair Yeni Bilgiler!

Avrupa Uzay Ajansı'nın Gaia aracından gelen verileri de değerlendiren bir diğer analiz ise, bu çarpışmanın tarihini 4.5 milyar yıl sonrası olarak vermektedir. Ayrıca bu araştırmaya göre kafa kafaya bir çarpışma yaşanmayacak; daha ziyade "yandan çarpma" denen tarzda bir çarpışma yaşanacak. Bu çalışmada yer alan Roeland van der Marel şöyle diyor:

Tarihte ilk defa M31 (Andromeda) ve M33 galaksilerinin uzayda nasıl döndüğünü ölçmeyi başardık. Astronomlar galaksileri kümelenmiş dünyalar olarak görmeye alışıktır; ayrı "adalardan" oluşan parçalar olarak değil. Ancak bunun böyle olduğunu artık biliyoruz. Bunu keşfetmemiz 100 yıl aldı ve Gaia gibi gelişmiş bir aracın yapılmasını gerektirdi. Ancak bu sayede en yakın galaktik komşumuz olan M31'in gerçek, ufacık rotasyon oranını ölçmeyi başardık. Bu sayede de galaksilerin gerçek doğasını daha iyi keşfetmemiz mümkün oldu.

Universe Today

Evren Genişliyorsa Andromeda Galaksisi Nasıl Yaklaşıyor?

Evrenin genişlemekte olduğunu Hubble'ın 1929'da yaptığı gözlemden beri biliyoruz. O yıldan bu yana bu gözlemler sadece kuvvetlenmekle kalmadı, aynı zamanda bu genişlemenin zamanla değişip değişmediği hakkında da fikir sahibi olabildik. Bugün evrenin ivmelenerek genişlediğini bu gözlemlerden biliyor ve bunu karanlık enerjiye atfediyoruz. Burada dikkatinizi çekmek istiyoruz: Genişlemenin tek sorumlusu karanlık enerji değil, ivmelenerek genişlemenin sorumlusu karanlık enerji.

Peki hal böyleyken, her şey şeyin bizden uzaklaşması gerekmiyor mu? Nasıl oluyor da Andromeda Galaksisi bize yaklaşabiliyor?

Evet, Evren genişlerken galaksiler birbirinden uzaklaşıyor fakat bu uzaklaşan galaksiler, kütleçekimsel olarak bizden etkilenmeyecek kadar uzaktaki galaksiler. Evren'de yer alan galaksilerin çoğu, galaksi kümelerinde bir arada, öbeklenmiş bir biçimde bulunur. Hatta bu galaksi kümeleri de bir arada bulunarak, süper kümeleri oluşturur. Hal böyle olunca, genişlemenin etkisini iyi bir biçimde görebilmek için, bizden yeterince uzakta bulunan galaksilere bakmak gerekmektedir.

Andromeda ise, bizim yerel galaksi grubumuzda yer almaktadır ve bize oldukça yakındır, zaten bu sebeple birbirimize çekimsel bir etkileşim uygulamaktayız ve o da bu nedenle bize doğru yaklaşmaktadır. Bu yüzden "Evren genişledikçe galaksiler birbirinden uzaklaşır." demek yerine, "Evren genişledikçe, birbiriyle kütleçekimsel etkileşimde bulunmayacak kadar uzak cisimler birbirinden uzaklaşır." demek daha doğrudur. Fakat bunu basitçe ifade etmenin bir yolu, galaksiler üzerinden bunu söylemektir; çünkü yakınlaşabilecek durumda olan sadece birkaç tane varken, geri kalan milyarlarcası uzaklaşmaktadır. Özetle, bu yanılgıya sebep olan şey, bilimsel bir ifadeyi, anlaşılabilirlik açısından sıradan bir şekilde basite indirgemeye çalışmaktır.

Tüm Bunlar Ne Anlama Geliyor?

Bu analizler, sadece galaksimizin sonunu değil, etraftaki birçok galaksinin nasıl oluştuğu ve evrimleştiği hakkında da detaylı bilgiler sunuyor. Örneğin Andromeda etrafında dönmekte olan bir uydu galaksi olan M33'ün sadece nasıl oluştuğunu anlamakla kalmıyoruz, daha ilginç bir veriye de ulaşıyoruz: Analizlere göre, %9 bir olasılıkla M33'ün yörüngesi, Andromeda galaksimize çarpmadan önce Güneş Sistemi'miz ile çakışabilir ve tüm sistemimizi yok edebilir.

Samanyolu ile Andromeda'nın çarpışması, Güneş'imizi şu anki konumundan en az 8.000 parsek (yani 26.000 ışık yılı) savuracak. Bu, tüm Güneş Sistemi'nin sonu olacak. Ayrıca analizler, Güneş Sistemi'nin çarpışma sonrasında %10'luk bir ihtimalle Galaktik Siberya'ya, yani Güneş'ten 50.000 parsek (yani 160.000 ışık yılı) uzağa savrulabileceğini de gösteriyor.

EarthSky

Bunların hiçbiri büyük problemler olmayabilir; çünkü muhtemelen bu çarpışmadan önce Güneş'imiz ömrünün sonuna gelerek gezegenimizi yutacak ve tüm yaşamı yok edecek! Bu konularla ilgili daha fazla bilgi almak için buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.