Aralıklı oruç (İng: "intermittent fasting"), belirli zaman dilimlerinde yemek yeme ve diğer zamanlarda aç kalma şeklinde düzenlenmiş bir beslenme yöntemidir. Bazı çalışmalar, aralıklı orucun metabolizma sağlığına ve kilo kontrolüne yardımcı olabileceğini göstermektedir; ancak bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar ve sınırlamalar da vardır.
Öne sürülen bilimsel dayanaklardan biri, "otofaji" adı verilen hücresel temizlik sürecidir. Otofaji, hücrelerin hasarlı veya işlevsiz bileşenlerini parçalayıp yeniden kullanmasını içerir ve bu süreç, yaşlanma ve hastalıklarla mücadelede önemlidir. Otofaji üzerine 2016 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü’nü kazanan Japon bilim insanı Yoshinori Ohsumi, bu sürecin detaylarını açıklamış ancak bunu uzun süreli oruç veya aralıklı oruç ile direkt olarak kanser tedavisi gibi iddialarla ilişkilendirmemiştir. Dolayısıyla, otofaji süreçlerinin bazı yararları olabileceği söylenebilir; ancak bunu kanser gibi hastalıkların tedavisiyle doğrudan ilişkilendirmek bilimsel bir yanıltmaca olur. Bu tür iddialar desteklenmemektedir.
Aralıklı oruç türleri arasında popüler olan 16/8 yöntemi (16 saat açlık, 8 saat yemek yeme) ve 5/2 yöntemi (haftanın iki günü düşük kalorili beslenme) bulunur. Bu uygulamalar, özellikle vücut kompozisyonu ve insülin hassasiyeti üzerinde olumlu etkiler yaratabilse de, sonuçlar kişiden kişiye değişir. Aralıklı orucun bazı kişilere enerji seviyelerinde denge sağlama, kan şekeri yönetimi ve kilo kaybı gibi faydalar sağladığı bilinse de, herkes için uygun olmayabilir.
Ayrıca, beslenme alışkanlıklarının değişmesi ve uzun süre aç kalma sürecine adapte olunması bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, aralıklı orucu denemek isteyen kişilerin, özellikle sağlık sorunları veya kronik hastalıkları varsa, bir sağlık uzmanına danışmaları önemlidir.
Kısacası, aralıklı oruç bazı kişiler için faydalı olabilir, ancak iddia edildiği gibi kanseri tedavi etmek veya üç gün aç kalmanın sağlığı mucizevi şekilde iyileştireceği şeklindeki yorumlar bilimsel destekten yoksundur.[1][2][3][4]
Kaynaklar
- R. D. Cabo, et al. (2019). Effects Of Intermittent Fasting On Health, Aging, And Disease. Massachusetts Medical Society, sf: 2541-2551. doi: 10.1056/NEJMra1905136. | Arşiv Bağlantısı
- C. Wang, et al. (2023). The Regulatory Effect Of Intermittent Fasting On Inflammasome Activation In Health And Disease. Oxford University Press (OUP), sf: 978-987. doi: 10.1093/nutrit/nuad104. | Arşiv Bağlantısı
- G. M. Tinsley, et al. (2015). Effects Of Intermittent Fasting On Body Composition And Clinical Health Markers In Humans. Nutrition Reviews, sf: 661-674. doi: 10.1093/nutrit/nuv041. | Arşiv Bağlantısı
- E. Harris. (2024). Study Examines Intermittent Fasting And Cardiovascular Mortality. American Medical Association (AMA), sf: 1440. doi: 10.1001/jama.2024.5158. | Arşiv Bağlantısı
