Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Emirhan Durmuşkaya
Üye 31 Ocak 2023
0

Amaçlar yöntemleri haklı çıkarır mı?

590 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Hyyperr X0
Hyyperr X0
19K UP
fizik, kuantum fiziği, kimya ve matematikle yakından ilgileniyorum 1 Şubat 2023

Amaçların yöntemleri meşrulaştırıp haklı çıkarmadığı sorusu, etiğe, ahlaka ve iyi ile kötünün anlamına değinen karmaşık ve derinden felsefi bir sorudur. Özünde, bir eylemin sonucunun, onu başarmak için kullanılan herhangi bir etik dışı veya ahlaksız yolu mazur görüp görmediğini sorar.

Araçları meşrulaştıran amaçlar lehine olan argüman, sonuç arzu edilir olduğu ve iyiye yol açtığı sürece, onu elde etmek için kullanılan araçların önemsiz olduğunu iddia edebilir. Bu perspektif genellikle, bir eylemin ahlakının yalnızca sonucu ve dünyanın genel durumunu iyileştirme derecesi tarafından belirlendiği sonuççu bir yaklaşıma dayanır.

Öte yandan, bu fikre karşı çıkanlar, bir amaca ulaşmak için kullanılan araçların nihai sonuç kadar önemli olduğunu iddia edebilirler. Neyin doğru neyin yanlış olduğuna dair anlayışımıza içkin oldukları için, sonucu ne olursa olsun, sürdürülmesi gereken belirli ahlaki ilkeler ve değerler olduğunu söyleyebilirler. Bu bakış açısı genellikle, bir eylemin, sonuçlarına bakılmaksızın, içsel doğasına göre doğru veya yanlış olarak kabul edildiği deontolojik bir yaklaşıma dayanır.

Tüm Reklamları Kapat

Nihayetinde, bu sorunun cevabı kişinin kişisel inançlarına ve değerlerine bağlıdır. Bazıları, meşru müdafaa veya başkalarını koruma gibi durumlarda, amaçların araçları haklı çıkardığı belirli durumlar olduğunu iddia edebilir. Diğerleri, sonucu ne olursa olsun, araçların etik olmayan davranışları asla mazur göremeyeceğini söyleyerek daha mutlakıyetçi bir duruş sergileyebilir.

Nihayetinde, bu soru bizi iyinin ve kötünün doğasını ve ahlaki ve etik davranmanın ne anlama geldiğini düşünmeye zorlar. Bizden kendi değerlerimiz ve inançlarımız üzerinde düşünmemizi ve istenen bir sonuca ulaşmak için ilkelerimizden ödün vermeye istekli olup olmadığımızı düşünmemizi ister.

2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Esat Kudret
Akıl yürütmeyi öğrenmeye çalışan bir öğretmenim. 1 Şubat 2023

Kültürel evrimimizin inkarı olur!

Bizler toplumsal varlıklarız. Bizi güçlü kılan şey biraradalığımızdır. Kaplan gibi pençelerimizin, aslan gibi dişlerimizin, yılan gibi zehrimizin, ayı gibi kürkümüzün, balina gibi cüssemizin vb. olmayışı doğa karşısında bizleri bir araya gelmeye mecbur eder.

Bu biraradalık kültürel evrimimizin temelidir. Kurallar, kaideler, toplumsal yapımızın inşasının temelini oluşturur. Bu biraradalık aynı zamanda felsefe, bilim, sanat, etik vb. yaratımların doğuşuna vesile olur. Yani bizi farklı kılan temel değerlerin… Doğruyu yanlıştan, haklıyı haksızdan, iyiyi kötüden ayırt edebilme olarak ifade edebileceğimiz değerlerin…

Tüm Reklamları Kapat

Ancak buna rağmen insanlık tarihi incelendiğinde yukarıda ifade edilen değerlere pek de uymayan tercihlerin, özellikle ilksel devletlerin açığa çıktığı ve mülkiyete dayalı hükümranlıkların inşa edildiği köleci toplumdan bu yana ağırlık kazandığını ve günümüzde farklı kılıklarda varlığını sürdürmeye çalıştığını rahatlıkla görebiliriz.

Bugün bunun adı emperyalizmdir. Temel felsefesi pragmatizmdir ve temel öğretisi “amaç için her yol mubahtır” öğretisidir.

Aslında bunun daha açık ifadesi orman kanunlarının egemen kılınmasıdır. Burada bütün değerleri belirleyen tek şey güçtür. Güç ile ilişkilendirilebilecek her şey bu öğretiye göre olağan, normal, iyi, haklı ve doğrudur. Aksi ise tam tersidir.

Peki madem orman kanunları geçerli neden halen kural, kaide, etik, toplum, kültür vb. den söz edebiliyor ve neden halen devletler var.

Tüm Reklamları Kapat

Cevabı basittir. Bugün egemen sıfatlı güçlüyü güçlü kılan şey sahip olduğu üstün yeti ve güç değil aksine hakir gördüğü dağınık milyonların yarattığı değerleri, üretim araçlarının sahibi olması sıfatı ile gasp etmesidir. Çünkü kendisi örgütlüdür.

Toplumu, bu denli orman kanunlarına ve bu denli sömürüye rağmen bir arada tutmak zorundadır. Çünkü köle yok ise efendiliğin içi boşalır. Yani efendilik için köleliğin devamı şarttır. Zenginlik için milyonlarca emekçinin üretmesinin şart olması gibi.

Burada sinsi bir uzlaşı yoluna gidilir. Demokrasi, özgürlük, eşitlik, adalet, bağımsızlık, ahlak vb. her zaman göreli (yani egemen istediği zaman rafa kaldırabilir) ve genellikle temsilidir (yani sınırları egemen tarafından belirlenir).

Burada da ve bu görelilik ile; amaç (çıkar) için her yol Mubahtır öğretisi başattır fakat üstü örtülü olarak sürdürülür ve sürdürülmektedir.

Sonuç olarak: Hayır, amaçlar her zaman yöntemi haklı çıkarmaz. Çünkü bunu bir kereliğine bile kendimize hak görürsek, başkalarına da hak görmek zorunda kalır ve başkalarının hak gördüğü şeyin bizim için ölüm kalım meselesi olması işten bile değil. Yani bir bakıma orman kanunlarını kabul etmiş sayılırız. Kültürel evrimimizi de inkar…

5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close