14 yaşındaki kişinin siz olduğunuzu düşünerek yazıyorum. Öncelikle çok iyi bir tercih yapmışsınız tebrik ederim. Doğru kaynaklara ulaşma isteğin ise gerçekten iyi bir fikir. Çünkü günümüz bilgi kirliliğinden geçilmiyor.
Adım adım gidecek olursak çok fazla bilginiz yok ise (öyle tahmin ediyorum ) youtube'daki popüler bilim kanallarını kesinlikle tavsiye ederim. Burada popüler bilimden kastım şudur. Popüler bilim kanalları direkt matematik formülleriyle bilim anlatmaz. Ana amaçları bilimi sevdirmek ve tanıtmaktır. Evrim ağacı youtube kanalı da böyledir örneğin. Benim takip ettiğim youtube kanalları ise şunlardır;
- Bebar bilim. Cengiz bey müthiş bir anlatıcı. Kendisi ingilizce öğretmeni ama fiziğe karşı aşırı heyecan duyan ve tutkulu bir insan. Bebar bilim.
- Baktın sarıyor seni uzay, Dr. Umut Yıldız senin aradığın adam. Kendisini muhakkak görmüşsündür. Nasa'da çalışan bir astrofizikçi ve gururumuz. Çok aktif bir insan. Kendineait youtube kanalı da var. Dr. Umut Yıldız
- Uzayda canlı yaşam araştırmalarına ilgin varsa Betül Kaçar kesinlikle takip etmen gereken insan. Evrim ağacı'na da konuk olmuştu. Kendisienson nasa'dan bütçe almayı başarıp kendi çalışma grubunu kurmuştu. Direkt bir youtube kanalı varsa bile ben bilmiyorum. Fakat saganet'in kurucularındandır. Hatta isim hakkı için Carl Sagan'ın ailesinden izin almışlar.
- Diğer bir astrofizikçimiz Tansu Daylan. Kendisi çok değerlibir bilim insanı. Hatta burada kendisi üyedir. Gezegenlerin atmosferini anlamakla ilgili soruma burada çok tatmin edicibir cevap vermiştir. Kendisini bugüne kadar nasıl atlamışım kızdım kendime. MIT'de önemli bir proje üzerinde çalışıyor bildiğim kadarıyla şu an. Tansu Daylan
- Astrofizikçi olmayan ama benim videolarını iple çektiğim bir diğer kişi ise nükleer fizikçi ErkcanÖzcan. Kendisi geçenlerde Evrim ağacı'na da konuk oldu. Youtube flu tv kanalında olmaz öyle saçma bilim adında videolara katılmakta. En karmaşık konuları halkın anlayacağı basit dille anlatabilmesiyle ünlüdür. Cern Atlas deneyinde 4 yıl çalıştı sanırım. Erkcan Özcan
Buraya kadar anlattıklarım biraz popüler bilim biraz da içimizden çıkan çok değerli insanlardı. Daha da var bizden çıkan çok değerli insanlar fakat adlarını hatırlayamıyorum affola.
Bireysel olarak ise yaşından dolayı kesinlikle ingilizce öğrenmeni tavsiye ederim. Ben 37 yaşındayım hala uğraşıyorum. İngilizce öğrenmek sana bilgi okyanusunun kapısını açacaktır. Birçok bilgiyi direkt kaynağından edinebileceksin. Muhteşem bir şey aslında.
Google scholar kullanmanı şiddetle tavsiye ederim. Türkçesi google akademik diye geçiyor. Google scholar, google'a eklenen makalelerin listelendiği ve aratıldığı bir arama motoru. Google scholar
Üstteki Google scholar linkinde ben senin için astrofizik diye arattım örneğin. Orada astrophysics of the Sun makalesi dikkatimi çekti. Türkçesi güneşin astrofiziği.
Bunların haricinde geçmişten günümze kadar gelen bilim insanlarının hayatlarını incelemeni de şiddetle tavsiye ederim. Erkcan Özcan hocamızın çok sevdiğim bir cümlesi var.
Atomun ne olduğunu bilmek değil heyecanlı olan. Atomun nasıl bulunduğunun hikayesi önemli.
Bir Ted konuşmasında duymuştum sanırım. Kopernik, Galilei Galilei, Kepler, William Herchell, Isaac Newton, Albert Einstein, Bohr, Schrödinger, Neil Degrasse Tyson, Carl Sagan ilk aklıma gelen bilim insanları. Bu ve daha fazla bilim insanının biyografilerini okumak da epey etkileyici diyebilirim. Zannedildiği gibi yerçekimi Newton'un başına elma düşmesiyle bulunmadı mesela. O konu işin magazinel tarafı.
Birde bazı terimleri bilmek sana acayip kapılar açar. Mesela bibliyografi ne demek? Bir konu hakkındaki tüm yayınlar, çıktılar kabaca. Aratmak istediğin konunun yanına bibliyografi yazdığında envai çeşit kaynağa ulaşırsın. Ben astrofizik bibliyografi yazdığımda dergipark'a ait bir makale buldum sanırım. Dergipark
Bunlardan başka aklıma gelen şöyle bir konu var. Ben haftalardır elektromanyetik spektrum üzerinde bilgi sahibi olmaya çalışıyorum. Sanırım siz de elektromanyetik spektrumu inceleyerek kendinizi bilim insanı gibi hissedebilirsiniz. Oturdum ciddi ciddi sizin de muhtemelen daha önce muhtemelen duymuş olduğunuz Doppler etkisini hesapladım. Tabii ki benim elimde gözlem yapacak bir teleskopum olmadığı için verileri kafadan attım. Ama diyelim ki bir yıldızdan gelen ışığın dalga boyu 700 nanometre. Sonra gittim 1 ay sonra bir daha ölçtüm. Bu sefer 705 nanometre. Enerji= Dalgaboyu/frekans formülünden "hakkaten ya enerji düşmüş, demek ki yıldız benden uzaklaşmış" diyebildim. Elektromanyetik tayf astrofiziğin abc'si gibi bir şey.[1]
Yıldızlar nasıl oluşuyor konusunu da şiddetle araştırmanı tavsiye ederim. Sizin zevkle inceleyebileceğiniz bir konu. Basit anlatımı 5 dakika ama içine girdikçe tutku haline gelir yıldızları doğumundan ölümüne kadar incelemek.
Astrofizik öyle bir konu ki optik, fizik, geometri, kimya, matematik hatta tarih konusuna kadar birçok disiplini de beraberinde getiriyor. Bu güzel yolculukta başarılar. Sevgilerle.
Kaynaklar
- Encyclopedia Britannica. Wavelength | Definition, Formula, & Symbol. Alındığı Tarih: 17 Kasım 2022. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı