Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Şistozomiyaz Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

4 dakika
4,249
Şistozomiyaz Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir? NIAID
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat
Schistosomiasis
  • Türkçe Adı Şistozomiyaz
  • İngilizce Adı Schistosomiasis
  • Latince Adı Schistosomiasis
  • ICD B65.9
  • Diğer İsimleri Bilharzia

Şistozomiyaz veya diğer ismiyle Bilharyaz; şistozoma veya kan paraziti adı verilen parazitik yassı solucanların neden olduğu, sudan bulaşan, akut veya kronik olarak görülebilen bir hastalıktır. İnsanlardaki şistozoma enfeksiyonlarının büyük bir kısmına Schistosoma mansoni, S. haematobium ve S. japonicum türleri sebep olur. Bu parazitler yaşam döngülerinin büyük bir kısmını tatlı su salyangozlarında geçirirler, bu yüzden şistozomiyaz "salyangoz ateşi" olarak da bilinir.

Salyangozlardan sulara geçen parazitler, larva olarak suya bulaşır ve suyu kirletir. Kontamine su ile temas eden kişilere cilt yolu ile bulaşır ve vücutta erişkin formuna geldikten sonra kan damarlarına ilerleyerek yumurtalarını kana bırakırlar. Kan dolaşımıyla çeşitli dokulara taşınan bu yumurtalar, dışkı ve idrarla atılarak tekrar sulara karışır.

Yeterli hijyenin sağlanamadığı ve temiz suya erişimin zor olduğu bölgelerde şiştozomiyaz sıklıkla görülür. Kadınları ve erkekleri eşit ölçüde etkiler. Yeterli hijyenin sağlanamadığı bölgelerde kontamine tatlı su ile temas sağlayan herkes yüksek risk grubundadır. Aynı zamanda şistozomiyaz sıtmadan sonra Dünya'daki en yaygın parazitler hastalık olarak bilinmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Belirti ve Bulgular

İlk kez enfekte olan insanlarda çoğunlukla semptom vermeyen şistozomiyaz, enfeksiyon başladıktan ortalama 1-2 ay sonra semptom vermeye başlar. Bulaş cilt yolu ile oluştuğundan enfeksiyondan on iki saat sonra deride kızarıklık ve kaşıntı hissi görülebilir. Deride görülen döküntüler, uyuz gibi diğer döküntü türlerini taklit edebilir. Kanda yumurtaların gittiği bölgelere göre semptomlar da farklılık gösterebilmektedir. Omuriliğe giden kan damarlarında bulunan yumurtalar, felç, nöbet ve titreme gibi semptomlar da gösterebilir. Özellikle sık sık şistozomiyaz olan çocuklarda anemi ve yetersiz beslenmeye bağlı öğrenme güçlükleri görülebilir. Şiştozomiyaz belirtileri, solucanların kendisinden değil vücudun solucanlar tarafından üretilen yumurtalara verdiği tepkiden kaynaklanır.

Başlıca görülen belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

  • Ateş,
  • Kanlı diyare,
  • Öksürük,
  • Deride kızarıklık ve kaşıntı,
  • Karın ağrısı
  • Kanlı idrar.

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Hastalıkla ilişkili en büyük risk faktörleri yeterli hijyenin sağlanamadığı bölgelerdeki kontamine tatlı sularda yüzmek, banyo yapmak ve temas etmektir. Çocuklarda sık tekrarlayan enfeksiyonlar öğrenme güçlüğü dahil olmak üzere birçok kalıcı hasar bırakabilir. Özellikle Afrika, Karayipler, Ortadoğu gibi bölgelerde yaşayan insanlar cinsiyet ve yaş fark etmeksizin risk altındadır. Tedavi edilmemiş şistozomiyaz; karaciğer hasarı, kadınlarda infertilite, böbrek yetmezliği, mesane kanseri, idrar yolu tıkanıklığı ve hamile kadınlarda düşük gibi tablolara neden olabilir. Şistozomiyazlı bireyler, bakteriyemiye neden olan Salmonella türlerine karşı daha duyarlı olabilirler.

Teşhis Yöntemleri

Bu hastalığa tanı konulabilmesi için genellikle idrar ve dışkı örnekleri kullanılır. Şistozomiyaz tanısı için kan örneklerinden de yararlanılabilir, fakat kan örneği incelenmeden önce doğru sonuca ulaşabilmek için kontamine suyla temastan sonra en az 6 hafta geçmiş olması önerilir. Günümüzde tanı için en sık geleneksel parazitoloji yöntemi kullanılmaktadır. Bu tanı yönteminde parazit tespiti için dışkı ve idrar mikroskobisi kullanılır.

Tüm Reklamları Kapat

Kato Katz yöntemi de en sık tercih edilen tanı yöntemlerinden birisidir. Yüksek düzeyde özgüllük gösterdiği, ucuz ve daha az zahmetli olduğu için sıklıkla tercih edilir. Ayrıca kullanılan her tanı tekniğinde tekniğin duyarlılığı, enfeksiyonun yoğunluğuna ve incelenen dışkı örneklerinin sayısına göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Bilharyazın tedavisi mümkündür. Tedavide antihelmintik ilaçlardan yardım alınır. Şistozomiyaz için en sık kullanılan ilaçlar Praziquantel, Niridazol ve Thiosinamid'dir. Ciltteki kızarıklıklar genellikle uyuz gibi başka hastalıklarla karıştırılmaktadır, bu yüzden doğru tanı konulabilmesi için idrar ve gaita örneklerinin incelenmesi önem arz etmektedir.

Aynı zamanda şistozomiyaz; idrar yolları enfeksiyonu, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve diğer parazitik hastalıklarla da karıştırılabilir. Bu parazitten korunma yolları ise, vaka görülen bölgelerdeki su kaynaklarıyla temastan kaçınmak, filtrelenmiş ya da kaynatılmış su tüketmek ve hijyen sağlamak için bu suları kullanmak şeklinde sıralanabilir. Şistozomiyazın erken dönemlerinde Praziquantelin doğru şekilde kullanılması semptomları hafifletebilir ve uzun vadede gelişebilecek olan inflamasyon ve granülom oluşumunu en aza indirebilir. Eğer ürogenital lezyonlar oluştuysa, oluşan doku hasarının derecesine ve tipine bağlı olarak lezyonlar sadece kısmen geri dönüşümlü olabilir ve bu lezyonların sekelleri de kronik olabilir.

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Kontamine su ile temastan sonra ortalama 1-2 ay sonra semptom gösteren bu hastalık eğer erken teşhis edilip tedaviye başlanırsa iyileşebilir. Şistozomiyaz geç semptom verdiği için uygun tedaviye başlanmazsa bazı organlarda hasara sebebiyet verebilir. Karaciğer ve böbrek hasarı ise en çok raporlanan hasarlar arasında yer almaktadır.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Görülme sıklığı açısından ele alındığında Çin, Endonezya, Filipinler, Karayipler, Brezilya, Venezuela, Surinam, Kamboçya, Afrika, Ortadoğu ülkeleri ve Korsika bu hastalığın en çok raporlandığı bölgelerdir. Dünya çapında yaklaşık olarak 230 milyon kişiyi etkilediği bildirilmiştir. Her yıl ortalama 200.000 kişi bu hastalık yüzünden hayatını kaybetmektedir. 700 milyon kişi ise hala enfeksiyon riski altında yaşamaktadır. Antik dönemlerde Bilharyaza sahip kişilerde görülen kanlı idrar semptomu menstrüasyonun erkeklerdeki versiyonu olarak görülmüş ve bunun için kutlamalar ve törenler yapıldığı bildirilmiştir.

Önlem Yöntemleri

Bu asalak solucanların oluşturabileceği enfeksiyonlardan korunmak için yapılması gereken; bu hastalıkların raporlandığı ve sık görüldüğü bölgelerdeki tatlı su kaynaklarına temas etmemektir. Yiyecek ve içeceklerin ambalajlanmış olması önemlidir. Bu sularda yüzmek, bu sularla temas etmiş herhangi bir yiyecek içeceği yemek bulaş riskini arttırır. Şistozomiyazis gıda yoluyla değil cilt yoluyla bulaşır, fakat kontamine bir sıvı veya yiyeceği yiyip içerken dudaklardan veya ağızdan bulaşma gerçekleşebilir.

Etimoloji

Şistozomiyazis adı Yunanca kökenlidir. "Schistos" kelimesi "bölünme" ve "soma" kelimesi "vücut" anlamına gelmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
42
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 9
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 5
  • Bilim Budur! 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Muhteşem! 2
  • İnanılmaz 2
  • Umut Verici! 2
  • İğrenç! 2
  • Korkutucu! 2
  • Üzücü! 1
  • Güldürdü 0
  • Grrr... *@$# 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 01/12/2024 19:59:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/15655

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yeni Koronavirüs
Kilo
Alkol
Entropi
Evrimsel Tarih
Virüs
Anne
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Deizm
Kök Hücre
Sperm
Memeli
Patojen
Halk Sağlığı
Hücre
Doku
Uçuş
Yıldızlar
Şizofreni
Kalıtım
Sağlık Personeli
Dilbilim
Kalp
Nötron Yıldızı
Factchecking
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Balantekin, et al. Şistozomiyaz Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?. (30 Eylül 2023). Alındığı Tarih: 1 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/15655
Balantekin, B., Alparslan, E. (2023, September 30). Şistozomiyaz Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?. Evrim Ağacı. Retrieved December 01, 2024. from https://evrimagaci.org/s/15655
B. Balantekin, et al. “Şistozomiyaz Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, 30 Sep. 2023, https://evrimagaci.org/s/15655.
Balantekin, Binnur. Alparslan, Eda. “Şistozomiyaz Nedir? Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri Nelerdir?.” Edited by Eda Alparslan. Evrim Ağacı, September 30, 2023. https://evrimagaci.org/s/15655.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close