Gergedan böceği (Oryctes nasicornis)
Gökhan Eren
- Taksonomi
- Parazitoloji
- Entomoloji
- Bilimsel Adı Oryctes nasicornis
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Gergedan böceği
- Halk Arasındaki İngilizce Adı European Rhinoceros Beetle
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Klad İlkin Ağızlılar (Protostomia)
- Üst Şube (Superphylum) Ekdisozoa (Ecdysozoa)
- Şube (Phylum) Eklembacaklılar (Arthropoda)
- Klad Pancrustacea
- Alt Şube (Subphylum) Altı bacaklılar (Hexapoda)
- Sınıf (Class) Böcekler (Insecta)
- Tür (Species) Gergedan böceği (Oryctes nasicornis)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
Ülkemizin neredeyse her bölgesinde görülebilen ve zaman zaman medyada oldukça yer bulabilen bir tür olan Gergedan böceği (Oryctes nasicornis)'ni 7 Ağustos 2017 tarihinde Sakarya'nın Karasu ilçesinde gözlemledik.
Tanım ve Genel Bilgiler
Gergedan böceği (Oryctes nasicornis), yaklaşık olarak 20-60 milimetre uzunlukta olan ve Avrupa'da bulunan en büyük böceklerden biridir. Kanat örtüsü (elytra) sırlı görünümde kırmızımsı kahverengi iken baş ve pronotum (böceklerde birinci toraks segmentinin sırt bölgesi) biraz daha koyu renklidir. Gövdenin alt tarafı ve bacaklar uzun kızıl kıllarla kaplıdır. Seksüel dimorfizm (bir türün erkek ve dişi eşeyleri arasında gövde boyutu ve şekli, renk veya desen bakımından farklılıklar görülmesi) görülen bir türdür. Dişilerde boynuz bulunmazken, erkeğin baş bölümünde uzun kavisli bir boynuz bulunur.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
İlk olarak taksonominin babası sayılan meşhur İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus tarafından tanımlanmış olan Gergedan böceği (Oryctes nasicornis), Coleoptera takımının Scarabaeidae ailesinin Dynastinae alt-ailesine ait bir türdür.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Avrupa ve Asya'dan Kuzey Afrika'ya kadar dağılımı olan Palearktik bir türdür. Larvalar, çürümüş ahşap ve ağaç kütüklerde bulunabilir.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Palearktik bölgede oldukça yaygın olan gergedan böceğinin kaçak avcılar tarafından toplanarak ticaretinin yapılması, bu ve bunun gibi türlerin populasyonu için tehdit oluşturabilmektedir. Medyada gördünüz bu tarz haberlere lütfen itibar etmeyiniz.
Davranış ve Etoloji
Gergedan böcekleri, vücut ağırlığının 850 katına kadar ağırlık taşıyabilen, dünyadaki en güçlü böceklerdendir. Oryctes nasicornis 6 cm'ye kadar ulaşabilen boyutuyla en küçük Gergedan böceklerinden olmasına rağmen, hala Avrupa'da bulunan en iri böceklerden biridir. Larvalar 60-100 milimetre uzunluğa ulaşabilirler. Erişkinlerin boyutu larva aşamasındaki besinlerin kalitesi ve bolluğundan etkilenebilir. Larva aşamasında gelişmesi yaklaşık iki yıl süren erişkinler, mart ile mayıs ayları arasında ortaya çıkar ve sıcak akşam karanlığında hareketli bir şekilde uçarlar ve üreme alanlarını ararlar. Gergedan böcekleri, larva safhalarında biriken birkaç haftalık yaşam rezervini tüketerek kısa ömürleri boyunca beslenmezler.
Mamut yaban arısı (Megascolia maculata), Gergedan böceği larvalarının bir parazitidir. Dişi yaban arısı yumurtalarını, Gergedan böceği larvalarının içine bırakır. Bırakılan yumurtalardan çıkan yaban arısı larvaları, Gergedan böceği larvalarıyla beslenir.
Diyet ve Metabolizma
Larvalar, çürümüş ahşap ve ağaç kütüklerinde gelişimlerini sürdürürler. Erişkin bireyler ise beslenmezler.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Bitkilere ve insanlara herhangi bir zararı olmayan gergedan böceği, Türkiye'de hemen hemen her bölgede görülebilen yaygın bir tür olmasına rağmen medyada zaman zaman değerli ve nadir bir böcek olduğu iddia edilmektedir. Gergedan böceğinin kaçak avcılar tarafından toplanarak ticaretinin yapılması, bu ve bunun gibi türlerin populasyonu için tehdit oluşturabilmektedir. Medyada gördünüz bu tarz haberlere lütfen itibar etmeyiniz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
28
-
10
-
7
-
5
-
4
-
4
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- wikipedia. European Rhinoceros Beetle. (19 Mart 2019). Alındığı Tarih: 19 Mart 2019. Alındığı Yer: wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- buglife. European Rhinoceros Beetle. (19 Mart 2019). Alındığı Tarih: 19 Mart 2019. Alındığı Yer: buglife | Arşiv Bağlantısı
- N.D. Matojo. (2019). Occurrence Of European Rhinoceros Beetle, Oryctes Nasicornis (L.) (Coleoptera: Scarabaeidae), In The Southern Highlands Of Tanzania. Advances in Entomology, sf: 5. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 17:31:35 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7693
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
