Sığırlar Neden Kuzey veya Güneye Dönük Şekilde Otlar?
Unsplash
- Özgün
- Etoloji
- Elektromanyetizma
Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Uzun zamandır bazı kuşların ve balıkların dünyanın manyetik alanını bir tür rehber olarak kullandıklarını biliyoruz. Peki büyük memeliler de aynısını yapabilir mi? Duisburg-Essen Üniversitesi'ndeki bilim insanlarına göre cevap, evettir.
2008'de Dr. Sabine Begall ve meslektaşları, kemirgenlerin manyetik alanlara nasıl tepki verdiğini (İng: "magnetosensitivity") araştırırken belki de tüm gün boyunca sıçanların yüzlerine çubuk mıknatıs tutmaktan sıkılmış olacaklar ki, araştırmalarını daha büyük memelileri de kapsayacak şekilde genişletmeye karar verdiler.[1] Ekip, Google Earth yardımıyla, dünyanın dört bir yanında otlayan yüzlerce sığır sürüsünün uydu görüntülerini analiz etti. Sonuçlar şaşırtıcı şekilde garipti: Otlayan sığırlar neredeyse her zaman kuzeye veya güneye bakıyordu.
Kuşlardan veya somon balıklarından farklı olarak sığırlar, nadiren uzun mesafelere göç ederler. Evrimin neden onlara manyetik çizgiler boyunca hizalanma yeteneği bahşettiği tam bir muamma olsa da ekibin çalışması, bunu başardıklarını gösterdi. Güneşin konumunun veya rüzgâr yönünün olası etkilerinin kapsam dışı bırakıldığı araştırmada, analiz edilen sığırlardan çoğu, kuzey-güney doğrultusundan en fazla beş derece sapıyordu. Dahası, karda istirahat ederken oluşan izleri (İng: "deer beds") analiz edilerek kızıl geyik ve karaca sürülerinin de aynı şeyi yaptığı keşfedildi.
Google Earth’ten alınan çoğu görüntü, özellikle gün ortası olmak üzere, güneşli günlere aitti. Bitki örtüsüne dayanarak, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen tüm görüntüler yaz zamanlarını, güney kıtalardan olanlar ise hem kuru hem de yağışlı mevsimleri kapsıyordu. Araştırmadaki coğrafi, ekolojik yerlerin sayısı ve çeşitliliği ve sakin hava durumu göz önüne alındığında, rüzgârın yönü ve güneşin konumu, yönelmeyi etkileyen en önemli faktörler olmaktan çıktı.
Bazı bilim insanları, manyetik hizalanma ve bazı fizyolojik süreçler arasında etkileşimler olduğunu da öngörmüşlerdir. Bu spekülasyon, hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalardan değil, insanları içeren deneylerden kaynaklanmaktadır. İnsanlarda, doğu-batı doğrultusunda uyuyanların, kuzey-güney doğrultusundakilere kıyasla daha kısa bir REM gecikmesi gösterdiği de keşfedilenler arasındadır.
Şu anda, manyetik hizalanmanın biyolojik işlevi bir sır olarak kalmaktadır. Hayvanlar âleminde ne kadar yaygın olduğundan bile emin değiliz. Çevremizde en yaygın olarak bulunan hayvanlardan birindeki fenomeni tanımak için sığırlara uzaydan bakmak gerekiyordu. Bilim insanları, bu muammanın derinliklerine inmek için yeni teknolojik araçları kullanmaya ve ince kanıtlar aramaya devam edecekler.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
31
-
24
-
13
-
8
-
8
-
6
-
4
-
3
-
1
-
1
-
0
-
0
- ^ S. Malewski, et al. (2018). Attracted By A Magnet: Exploration Behaviour Of Rodents In The Presence Of Magnetic Objects. Behavioural Processes, sf: 11-15. doi: 10.1016/j.beproc.2018.02.023. | Arşiv Bağlantısı
- S. Begall, et al. (2008). Magnetic Alignment In Grazing And Resting Cattle And Deer. Proceedings of the National Academy of Sciences, sf: 13451-13455. doi: 10.1073/pnas.0803650105. | Arşiv Bağlantısı
- M. Bates. Cow Compass Points The Way North. (11 Temmuz 2013). Alındığı Tarih: 8 Ekim 2020. Alındığı Yer: Wired | Arşiv Bağlantısı
- P. Slaby, et al. (2013). Cattle On Pastures Do Align Along The North–South Axis, But The Alignment Depends On Herd Density. Journal of Comparative Physiology A, sf: 695-701. doi: 10.1007/s00359-013-0827-5. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/03/2025 16:54:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9427
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
