Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Sicim Teorisi Bizim Sanal Varlıklar Olduğumuzu mu Gösterir?

Sicim Teorisi Bizim Sanal Varlıklar Olduğumuzu mu Gösterir?
3 dakika
4,490
  • Parçacık Fiziği
  • Bilimkurgu
Tüm Reklamları Kapat

Sormamız gereken ilk soru, belki de şu olmalıdır: ''sanal varlık'' nedir? Evet. Başlığımızı oluşturan soruyu sormamıza sebep olan popüler söylem kaynaklarının türettiği bu kavramın anlamını sorgulamamız gerekiyor. Sonra sicim teorisine geçebiliriz.

Yukarıda bahsettiğimiz kaynaklar, ''sanal varlıklar olmak'' eylemini varlık felsefesinde nereye koyuyorlar? Gerçekliğin karşısına mı, ''gerçek varlıklar olmak'' eyleminin karşısına mı? Gerçek varlığın gerçek varlık olduğuna, sanal varlığın sanal varlık olduğuna kim karar veriyor? Tüm bu soruları, günümüz aile yapısından farklı bir aile ortamında tartıştığımızda, bağlamın giderek fizikten varlık felsefesine kaydığına şahit oluruz. Zira bu sorular, fiziğin, diğer bir deyişle, doğaya dair tüm bildiklerimizin sınırlarındaki sorulardır. Bildiklerimizi birer ışık kaynağı olarak düşündüğümüzde, ışık kaynağımız olmadan karanlığa attığımız her adım, bizler için hem tehlikeli hem de değersiz olur.

Tüm Reklamları Kapat

''Sanal varlık'' söyleminin kaynakları çok çeşitlidir. Yazarlar grupları, çeşitli medya kuruluşları, hatta bilim kurguya dair herşey bu söyleme katkıda bulunabilir. Bilim ile bilim kurguyu ayırabilme yetisine sahip olmayan toplumlarda ise kuantum hayat koçluğu, kuantum olumlama eğitmenliği gibi meslek grupları ortaya çıkar, bunlar yanında tarikatlar gibi topluluklar bile oluşabilir. 

Tüm bunların dışında, ''sanal varlıklar'' sicim teorisi içerisinde nasıl değerlendirilir? Bu sorunun içinde bir gizli soru daha bulunuyor: ''Sicim teorisinde ''sanal varlıklar''dan bahsedilir mi?'' 

Tüm Reklamları Kapat

Bu teori, hepimizin bekleyebileceği gibi, en ilginç teorilerden biridir; hatta belki en ilginci olarak bile değerlendirilebilir. Bunda hemfikir olabiliriz. Ancak bu ilginçliğin kaynağı konusunda hemfikir miyiz? Sicim teorisi neden ilginç? Zira sınanabilir değil. Evet, burada şok geçirmeniz gerekiyor! ''Bir teori nasıl olur da sınanamaz?!'' diye sorduğunuzda, doğru yerdesiniz demektir. Öncelikle sicim torisinin neyi açıklayıp neyi açıklamadığına değinmemiz gerekiyor. 

Esasında bu teorinin yola çıktığı sorun evrenin en temel parçasıdır: ''Evren hangi ''şey''den meydana geliyor?'' Parçacık fiziğinde, ''Standart Model'' ifadesine çoğu kez rastlamışızdır. Fiziğin periyodik cetveli olarak düşünebileceğimiz bu model, tüm parçacıkları ve kuvvetleri bir araya getirip sistematikleştiren bir modeldir. İşte bu modelin içerdiği tüm parçacıklar, sicim teorisi bağlamında tek bir temel yapının, yani sicimin farklı tezahürleri olarak ortaya çıkıyor. Bu sicim, belli frekanslarda titreşebiliyor. Bu titreşimin niteliği, parçacıkların kütlesini, yükünü ve diğer özelliklerini belirleyebiliyor. Ancak bir sorunumuz var: bu sicimler varsayımsal ve gözlemleyemeyeceğimiz kadar küçükler. Yani gözlemleyemediğimiz şeyler hakkında konuşuyoruz; dolayısıyla deneyini de yapamıyoruz. İşte bu sebeple sicim teorisi, sınayamadığımız, yarım bir teori. Popülizmden nasibini almamış akademisyenlere sorduğunuzdaysa, üzerinde durulmaması gereken, boş bir düşünce. 

Peki ''sanallık'' bunun neresinde? Kendi yarattığımız bir düşünce üzerinden gerçeklik tartışması yapabilir miyiz? Elbette hayır. Eğer bağlamımız fizik ise, sanal varlıklar olduğumuzu tartışmamız, Kaf Dağı'nın yüksekliğini ölçmeye çalışmamıza benzer. Doğadan yola çıkarak belli modeller oluştururuz, bu modelleri sınarız ve eksiklerini tartışarak üzerlerinde revizyona gideriz. Ancak burada, bu noktada, yolumuzu tıkayan bir şey var. Sanal oluşumuzun bu yarım teoriyle ilişkisini ele almadan önce bu şeyi yolumuzdan kaldırmamız gerekiyor. Kaldı ki sanal varlıklar olsak bile (bir bilgisayarda oluşturulmuş modeller olduğumuzu; bizden daha gerçek (!) şeylerin de bulunduğunu varsayalım) bunu çok büyük ihtimalle, hiçbir zaman öğrenemeyiz. Zira eğer bir sistemin içinden, sisteme dair çok kapsamlı bir yorum yapıyorsanız, bu yorumun hata payı da çok kapsamlı olur. Bizim, işin bilemediğimiz ve bilemeyeceğimiz kısmı ise (yani hata payına bıraktığımız kısım), gerçeklik kısmıdır. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bilimle kalın, 

Sevgiler. 

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
3
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Grrr... *@$# 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/05/2023 22:24:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/894

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Saç
Sağlık Personeli
Hafıza
Çekirdek
Mars
Kuyruksuz Maymun
Diyet
Zaman
Mitler
Tardigrad
Öne Çıkan
Olumsuz
Şehir Hastanesi
Hidrotermal Baca
Haber
Entomoloji
Zehirli Mantar
Canlı Cansız
Mit
Yangın
Nörobiyoloji
Koruma
Elektrik
Mutasyon
Evrenin Genişlemesi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Ay Kraterindeki Dev Teleskop Ne İşe Yarayacak?
Ay Kraterindeki Dev Teleskop Ne İşe Yarayacak?
Körler ve Sağırlar Rüya Görür mü?
Körler ve Sağırlar Rüya Görür mü?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Tatil Ortası Depresyonu: Tatil İnsanları Neden Üzüyor?
Tatil Ortası Depresyonu: Tatil İnsanları Neden Üzüyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Oral, et al. Sicim Teorisi Bizim Sanal Varlıklar Olduğumuzu mu Gösterir?. (6 Ocak 2013). Alındığı Tarih: 29 Mayıs 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/894
Oral, E., Bakırcı, Ç. M. (2013, January 06). Sicim Teorisi Bizim Sanal Varlıklar Olduğumuzu mu Gösterir?. Evrim Ağacı. Retrieved May 29, 2023. from https://evrimagaci.org/s/894
E. Oral, et al. “Sicim Teorisi Bizim Sanal Varlıklar Olduğumuzu mu Gösterir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 06 Jan. 2013, https://evrimagaci.org/s/894.
Oral, Emre. Bakırcı, Çağrı Mert. “Sicim Teorisi Bizim Sanal Varlıklar Olduğumuzu mu Gösterir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 06, 2013. https://evrimagaci.org/s/894.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close