Çocukotu (Otanthus maritimus)
Ali Emir Orhan
- Taksonomi
- Biyocoğrafya
- Fitokimya
- Bilimsel Adı Otanthus maritimus
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Çocukotu
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Cotton weed plant
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Bitkiler (Plantae)
- Üst Alan (Superdomain) Yeşil Bitkiler (Streptophyta)
- Klad Karasal Bitkiler (Embryophyta)
- Klad Polysporangiophyta (Polysporangiophyta)
- Üst Bölük (Superdivision) Damarlı Bitkiler (Tracheophyta)
- Klad Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta)
- Klad Kapalı Tohumlu Bitkiler (Angiospermae)
- Sınıf (Class) Magnoliopsida
- Takım (Order) Asterales
- Aile (Family) Asteraceae
- Tür (Species) Çocukotu (Otanthus maritimus)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
Bursa'nın Karacabey ilçesine bağlı Yeniköy sahilinde (Türkiye'nin en büyük Longoz Ormanlarından birisine yakın bir alanda) gözlemlenmiştir. Bölge deniz seviyesinde olup sahil kısmı bolca dikenli bitkilere ev sahipliği yapmaktadır.
Tanım ve Genel Bilgileri
Çocukotu, sarı çocukotu, santolina katranı gibi yöresel adlar ile anılan; Papatyagiller (Asteraceae) ailesi, Otanthus cinsinin bilinen tek türü olan ''Otanthus maritimus'' adlı kum bitkisidir. Kuru ve güneşli toprakları özellikle kumsalları sever. Soğuk hava ve donlara dayanıklıdır. Boyu 15-25 cm kadar olabilir. Yapraksı ve yoğun kümeler halinde olup mızrak uçlu keskin dikdörtgen şeklinde yaprakları vardır. Açık sarı renginde çiçekler açar. Mayıs-Kasım ayları arasında çiçek açma mevsimi olsa da kesin bir zaman aralığı söylemek yanlış olur. Odunsu bir gövdeye sahip olabilir. Çok yıllık (yaşam süresi en az üç yıl olan) yabani bir bitkidir.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Otanthus cinsinin bilinen tek türüdür. Papatyagiller (Asteraceae) ailesi Achillea cinsinden ''Achillea maritima'' adı ile sinonim (eş anlamlı) dır. Bu durumda ''Otanthus maritimus'' türü hem Archillea cinsine hem de Otanthus cinsine özgü özellikleri vardır. Sinonim (eş anlamlı) olmak canlıların latince isimlerinin birden fazla olması anlamına gelir.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Güney İrlanda'dan İspanya'ya Kadar Atlantik Dahili, Akdeniz Kıyıların da sıklıkla görülmektedir. Kuzey Afrika ve Kafkasya ülkelerinde de bulunabilir. Türkiye'de Trakya, Doğu ve Batı Anadolu, Marmara kıyılarında daha sık rastlanmaktadır. Bitkinin bilinen bir hastalığı veya paraziti yoktur.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Sınırlı alanlarda küçük popülasyon olması ve kıyı bölgelerinde turist sayılarının artması, tahrip olmasına ve çoğalmasına engel olmaktadır. Avrupa ülkelerinin birçoğu riskli grup uyarısı yapmakta ve gerekli önlemlerin alınması için çalışmaktadır. Türkiye için ciddi bir risk söz konusu değildir.
Britanya Adaları Soyu Tükenmiş Bitkilerin Listesin'de 1936 sonrası gözlemlenemediği lakin İrlanda da rastlanabileceği belirtilmektedir. İngiltere için son kayıtlar 1933 yılında Cornwall da, 1936'da Scilly Adaları'ndan alınmıştır.[4] Malta'da Flora, Fauna ve Doğal Yaşam Alanlarını Koruma Yönetmeliği LN311/2006 yasal bildiriminin III ve VI. bölümünün ''B-4437'' numaralı sayfasında sıkı korunan türler kapsamında ele alınmıştır.[3] Bulgaristan Cumhuriyeti Kırmızı Veri Kitabın'da bitkinin korunması için acil eylem planının hazırlanması ve mevcut popülasyonların korunması için etkili önlemlerin uygulanması gerektiği uyarısı yapılmaktadır.[2]
IUCN Kırmızı Liste tarafından Kritik Tehlikede, yani Critically endangered (CR) olarak sınıflandırılır. Sınıflandırma tam olarak ''CR B2ab (ii, iii, iv)'' olarak yapılmıştır.[2] -B- bölümünün 2 numaralı bendinin ''a'' şıkkının gerekli yerini detaylandırmak gerekirse ciddi derecede parçalanmış veya sadece tek bir yerde bulunma riski anlamına gelir. -B- bölümünün 2 numaralı bendinin ''b'' şıkkının gerekli yerinde ise habitat alanının, yayılışı veya niteliği, yerlerin veya alt-popülasyon sayısında gözlenen, çıkarsanan veya öngörülen bir süregelen düşüş olduğu anlamına gelmektedir.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Sinonim ismi olan Achillea adını Yunan mitolojinde en büyük savaşçı olarak geçen Kahraman Aşil'den (Achilles) almıştır. Efsaneye göre, Aşil (Achilles) askerlerin yaralarını tedavi etmek için kendisi de Archillea cinsi olan civanperçemi bitkisini kullanmıştır. Bazı ülkelerde asker otu olarak da bilinmesinin nedeni bu mitolojiye dayanan hikayedir.
Bitkinin esansiyel yağlarının farmakolojik aktivitesi, özellikle antifungal ve antienflamatuar özelliklerine önemli bilgiler fark edilmiştir. Bu nedenle, özellikle mantar ve enfeksiyon iltihaplanmaları ile ilgili olan, hoş koku ile birleştirilen yararlı etkileri ve hastalık önleme kullanımları, kozmetik ve ilaç endüstrilerinde uygulanması için araştırılması tavsiye edilmiştir.[7] Bitki yağının güçlü antibakteriyel ve antifungal aktiviteler yaptığını kanıtlanmıştır. Candida albicans, Botrytis cinerea, Rhizoctonia solani mantarlarına karşı antifungal etki göstermiştir.[6] Staphylococcus aureus ve Campylobacter jejuni'ye karşı antibakteriyel etki göstermiştir.[8]
Yağ krizantenon, filifolon, artemisil asetat, krizantenil asetat ve a-pinen içerir doğada hoş bir koku taşıyan en önemli doğal krizanten kaynaklarındandır.
Etimoloji
Otanthus cinsi ismi Yunanca otos (kulak) ve anhos (çiçek) kelimelerinden türetilmiştir. Yunanca kulak çiçekli (Korolla’nın küçük bir kulağa benzemesine işaret eder); tür adı ise Latince denize yakın anlamına gelir.[5] Achillea cinsi ismini Yunan mitolojinde en büyük savaşçı olarak geçen Kahraman Aşil'den almıştır.[9]
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
5
-
4
-
2
-
2
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Wikipedia. Otanthus. (4 Temmuz 2019). Alındığı Tarih: 30 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Wikipedia doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b EcoDB. Otanthus Maritimus :: Red Data Book Of Bulgaria. (30 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 30 Temmuz 2020. Alındığı Yer: E-ecodb.bas.bg doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Flora, Fauna ve Doğal Yaşam Alanlarını Koruma Yönetmeliği. Envıronmet Protection Act. (1 Ocak 2006). Alındığı Tarih: 30 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Maltawildplants doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Wikipedia. List Of Extinct Plants Of The British İsles. (10 Haziran 2020). Alındığı Tarih: 30 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Wikipedia doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Hüseyin Cahid Doğan. Otanthus Maritimus (Cotton Weed Plant, Çocukotu). (10 Temmuz 1908). Alındığı Tarih: 30 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Kocaelibitkileri doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Basile, et al. (2012). Antibacterial And Antifungal Activities Of Otanthus Maritimus (L.) Hoffmanns. & Link Essential Oil From Sicily: Natural Product Research: Vol 27, No 17. Journal Natural Product Research, sf: 1548-1555. doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
- ^ C. Cabral, et al. (2013). Otanthus Maritimus (L.) Hoffmanns. & Link As A Source Of A Bioactive And Fragrant Oil. Industrial Crops and Products, sf: 484-489. doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Muselli, et al. (2005). Chemical Composition And Antibacterial Activity Of Otanthus Maritimus (L.) Hoffmans. & Link Essential Oil From Corsica. Flavour and Fragrance Journal, sf: 217-223. doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Wikipedia. Achillea Maritima. (8 Şubat 2020). Alındığı Tarih: 30 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Wikipedia doi: 10.. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 15:00:25 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9067
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
