Yılan akarı (Ophionyssus natricis)
- Bilimsel Adı Ophionyssus natricis
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Yılan akarı
- Halk Arasındaki İngilizce Adı Reptile mite
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Klad İlkin Ağızlılar (Protostomia)
- Üst Şube (Superphylum) Ekdisozoa (Ecdysozoa)
- Şube (Phylum) Eklembacaklılar (Arthropoda)
- Klad Arachnomorpha
- Alt Şube (Subphylum) Keliserliler (Chelicerata)
- Sınıf (Class) Örümceğimsiler (Arachnida)
- Üst Takım (Superorder) Parazitimsiler (Parasitiformes)
- Üst Takım (Superorder) Yılan akarı (Ophionyssus natricis)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Ophionyssus natricis, başlıca yılanlar olmak üzere sürüngenlerde enfestasyona neden olan zoonotik potansiyele sahip kozmopolit dağılım gösteren parazitik bir akardır. Bu akarlar yılanlarda anoreksi, depresyon, dermatit, iritasyon, anormal deri değişimi (disekdizis), anemi ve davranış değişiklikleri gibi semptomlara neden olmasının yanı sıra Aeromonas spp. ve İnklüzyon Cisimciği Hastalığı (İng: "Inclusion Body Disease" veya kısaca "IBD") gibi bakteriyel ve viral hastalıklara vektörlük yapabilmektedir. Doğal yaşam alanlarında yaşayan sürüngenlere nazaran evlerde esaret altında beslenen sürüngenlerde bu akarlar daha çok görülmektedir.[1] İnsanlarda da görülebilen enfestasyonlarda ise deride vezikülobüllöz lezyonlar neden olabilmektedir.[6]
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Yılan akarı Parasitiformes üst takımı, Mesostigmata takımı, Dermanyssoidea üst ailesi, Macronyssdiade ailesi, Ophionyssus cinsi altında sınıflandırılmaktadır. 2010 yılında yapılan filogenetik analize göre, parazitliğin Dermanyssoidea içinde bağımsız olarak en az sekiz kez evrimleştiği anlaşılmaktadır.[9]
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Afrika kökenli bir tür olmasına rağmen, uluslararası hayvan ticareti nedeniyle dünyanın birçok ülkesindeki sürüngenlerde tespit edilmiştir.[8]
Davranış ve Etoloji
Yumurta, larva, protonimf, deutonimf ve ergin olmak üzere 5 gelişim dönemine sahiptir. Soluk beyaz renkte olan larvalar sonraki gelişim dönemlerinde kan emme derecelerine göre sarı-kahverengi, koyu siyah ve siyah renk tonları arasında değişim göstermektedir. Gelişimlerini tamamlayabilmeleri için 24-29°C arasındaki sıcaklığa ve %70-90 bağıl neme ihtiyaç duymaktadırlar. Gelişim dönemlerini bu şartlar altında genellikle 13-19 gün içinde tamamlayabilmektedirler. Türe özgü optimum şartlar dışında, 2°C altı ile -41°C üstü ve %20’nin altında bağıl neme sahip ortamlarda birkaç gün içerisinde hayatta kalma oranları düşecek ve tüm gelişim dönemleri ölecektir.[2]
Larval dönem genel olarak hareketsiz bir yaşam sürerken protonimf, deutonimf ve ergin (dişi ve erkek) dönemleri daha aktiftir. Sadece protonimf ve ergin dönemler parazitik yaşam sürer ve konakların pulları altında tutunarak kan emerler. Ergin dönemleri 0,6–1,3 mm uzunluğunda olup çıplak gözle görülebilmektedir.[3]
Dünya üzerinde geniş çaplı dağılım gösteren bu akar Türkiye'deki sürüngenlerde tespit edilmiştir. [4], [5]
Diyet ve Metabolizma
Yılan ve kertenkele gibi sürüngen konaklarının göz çevresi, çene altı, bacak ve kuyrukta bulunan pulların altından kan ve doku sıvılarıyla beslenerek parazitik bir yaşam sürmektedirler.[2]
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Sürüngenlerde bu parazitik akar haricinde de birçok zoonotik potansiyele sahip bakteriyel (Salmonella spp.) ve ökaryotik (argasid ve ixodid keneleleri; makronyssid ve trombikülid akarları; Armillifer spp, Porocephalus spp ve Raillietiella spp pentastomidleri; Alaria spp, Anisakis spp, Contracaecum spp, Eustrongylide spp, Gnathostoma spp, Pseudoterranova spp, Spirometra spp ve Trichinella spp. helmintleri gibi) parazitler etken olarak bulunmaktadır.
Ayrıca geçmişten günümüze birçok kültür veya alt kültürde sürüngenlerin gıda, tedavi, folklorik amaçlı kullanımları, yaban hayatı fotoğrafçılığı, evde beslenilmesi ile birlikte artan kentleşme ve habitat kaybı kaynaklı sürüngenlerin şehir çevrelerine uyum sağlaması gibi etkenler, insanları bu parazitlerle daha fazla karşı karşıya getirmektedir. Özellikle veteriner hekimler ve biyologlar gibi bazı meslek grupları bu hastalıklar açısından yüksek risk altında olduğu için daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Evde esaret altında sürüngen besleyenler ise enfestasyon/enfeksiyon riskini azaltmak amacıyla belli aralıklarla veteriner hekime paraziter taramalarını yaptırmalıdır.[7]
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 5
- 5
- 2
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ G. Norval, et al. (2023). Occurrence Of The Introduced Snake Mite, Ophionyssus Natricis (Gervais, 1844), In The Wild In Australia. Acarologia, sf: 559-565. | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b E.J. Wozniak, et al. (2000). The Biology, Clinical Significance And Control Of The Common Snake Mite, Ophionyssus Natricis, In Captive Reptiles. Journal of Herpetological Medicine and Surgery, sf: 4-10. | Arşiv Bağlantısı
- ^ E. Amanatfard. (2014). Human Dermatitis Caused By Ophionyssus Natricis, A Snake Mite. Iranian Journal of Parasitology, sf: 594. | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Keskin. (2021). Occurrence Of Ophionyssus Natricis (Acari: Macronyssidae) On The Captive Corn Snake, Pantherophis Guttatus,(Squamata: Colubridae) In Turkey. Acarological Studies, sf: 89-95. | Arşiv Bağlantısı
- ^ B. Dik. (2012). The First Case Of Ophionyssus Natricis (Gervais, 1844) On A Sea Snake (Natrix Tessellata, Laurente 1768)(Reptilia: Squamata: Colubridae) In Turkey. Türkiye Parazitoloji Dergisi, sf: 112-115. | Arşiv Bağlantısı
- ^ H. Schultz. (1975). Human Infestation By Ophionyssus Natricis Snake Mite. British Journal of Dermatology, sf: 695-697. | Arşiv Bağlantısı
- ^ G. Eren. (2022). Zoonotic Parasites Of Reptiles. 2nd National Wild Animals of Congress (2. Ulusal Yaban Hayvanları Kongresi), sf: 34-35. | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. Fajfer. (2012). Acari (Chelicerata)-Parasites Of Reptiles. Acarina, sf: 108-129. | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Dowling, et al. (2010). Phylogeny Of Dermanyssoidea (Acari: Parasitiformes) Suggests Multiple Origins Of Parasitism. Acarologia, sf: 113-129. doi: 10.1051/acarologia/20101957. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 21:36:35 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/13792
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.