Roma Sezarlarından Claudius ve Vitellius, Tarihte Belgelenmiş İlk Bulimia Nervoza Vakaları Olabilir!
The Vomitorium
- Özgün
- Beslenme Antropolojisi
Bulimia nervoza, tıkanırcasına yeme nöbetlerini, kendi kendini kusturma davranışlarını ve müshil ürünlerini yanlış yere kullanma gibi telafi edici davranışları içeren bir yeme bozukluğudur. Bulimia nervozası olanlar, normal veya normalin üzerinde kilodadırlar. Telafi edici davranışların varlığı nedeniyle de, tıkanırcasına yeme bozukluğu tanılı diğer hastalardan ayrılmaktadırlar.[1]
Bulimia Nervoza Nedir?
1979'da İngiliz psikiyatrist Gerald Russell, kliniğinde anoreksiya nervoza tedavisi gören 30 hastayı, "şişman olmaktan hastalıklı bir şekilde korkan kişiler" olarak tanımlamıştı. Bu hastalar, kilolarını kendi belirledikleri bir eşiğin altında tutmak için kendi kendini kusturma, müshil ürünleri kullanma ve kendilerini uzun süre aç bırakma davranışlarına sahiplerdi.[2] Russell, aşırı yiyen ve kendini kusturan bulimia nervoza hastalarını ise, ayrı bir yeme bozukluğu olarak sınıflandıramamıştı. Aşırı yeme ve kilo alımı nedeniyle, "anoreksiya nervoza hastasının en kötü korkularının gerçekleşmesi" olarak kategorize etmişti. Anoreksiya hastalarına kıyasla, bulimia hastalarının daha kötü prognoza sahip olduğunu, tedaviye daha dirençli olduklarını, fiziksel komplikasyon riskinin daha yüksek olduğunu ve intihar riskinin arttığını ifade etmişti.[2]
Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabı'nın 1980'de yayınlanan üçüncü baskısı, bulimia tanısının geçtiği ilk kaynaktı. Ancak o zamanlar bulimia, sadece tıkanırcasına yeme davranışlarının varlığı olarak tanımlanıyordu. 1987'de yayınlanan gözden geçirilmiş baskıda, ilk olarak bulimia nervoza terimi kullanıldı. Durumun psikiyatrik doğasına uygun olarak nervoza terimi de eklenmiş oldu.[3]
2004 yılında, bulimianın doğası ve seyri hakkında yirmi beş yıllık birikime sahip olan Russell, bulimia hastalarının anoreksiya hastalarına kıyasla daha olumlu ve uzun vadeli prognoza sahip olduğunu belirterek, eski görüşünü geri çekti. Ayrıca tıp ve psikiyatri topluluklarının da yaptığı gibi, bulimianın gerçekten de anoreksiyadan farklı bir yeme bozukluğu olduğunu kabul etti.[4]
Tarihte bulimia nervoza, Russell'in 1979'daki makalesine kadar bilimsel olarak araştırılmamış ve kapsamlı bir şekilde tanımlanmamıştı. Genellikle modern bir fenomen olarak kabul edilmiş olsa da, patolojik olan vakalar 17. yüzyıla kadar belgelenmiştir. Bulimia, diğerlerinin yanı sıra Aristoteles tarafından da kullanılan ve "bir öküz, boğa veya inek yemek için gereken açlık" anlamına gelen, eski bir Yunanca kelimedir.[5]
Bulimia Nervoza Olabileceği Düşünülen İki Roma Sezarı: Vitellius ve Claudius
Roma İmparatorluğu'nun başlarında, Romalılar tarafından tıkanırcasına yeme ve kendi kendini kusturmanın uygulandığına dair bazı belgeler bulunmaktadır. Tarihte bulimia nervoza oldukları düşünülen, şölenlerde yedikleri yiyecekleri midelerinde boş yer açıp daha fazla yiyebilmek için vomitorium denilen özel yerlerde kusan iki Roma imparatoru vakası tespit edilmiştir. Bunlar Vitellius ve Claudius'tur.
Suetonius, saray çevresinde uzun zamanlar geçirmiş, imparatorluğun resmi ve gizli arşivlerini incelemiş bir yazardır. Sezarların Yaşamı adlı yapıtında, Roma'nın ünlü yöneticilerini konu almış ve özel hayatlarına kadar girerek eleştirel biçimde detaylar vermiştir. Fakat yazdıkları sadece kendi düşünceleri değil, halkın iktidar hakkındaki eleştiri ve dedikoduları da olduğu için tarihsel açıdan önemli bir belgedir.
Suetonius'un yazdıklarında geçenlere göre Roma imparatoru Claudius, iktidar alanını güçlendirmek için sık sık şölenler düzenliyordu. 600 kişinin katılabileceği akşam yemeklerine kendisi gibi soyluları davet etmekteydi. Herhangi bir zamanda veya yerde yemek yemeye, özellikle şarap içmeye çok hevesliydi. İmparator, bir keresinde kendisini şişirene kadar yemişti ve yatağa giderek uzanmıştı. Ağzını sonuna kadar açarak, kusmak ve midesini rahatlatmak için boğazına bir tüy sokturdu. Suetonius'un öne sürdüğüne göre bu davranış, bilinçli olarak kendini kusturma davranışının başka bir varyasyonudur. Kitapta kusma davranışından ziyade, iktidarın açgözlülüğü üzerinde durulmuş ve emperyal savurganlığa dikkat çekilmiştir.[6]
Hükümdarlık süresi en kısa olanlardan biri olan Vitellius ise, kendini her şeyden önce lükse adamıştı. Günde en az üç öğün, bazen dört öğün yiyordu. Bunlar genellikle kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği ve daha sonra alkol tükettiği ek öğünlerden oluşmaktaydı. Kusma alışkanlığı sayesinde yemeklerden sonra kendini ve midesini rahatlatıyordu, bu şekilde daha fazla yemek yiyebiliyordu. Çok iştahlı olmasının yanı sıra, ne zaman yediğine de dikkat etmiyordu. Bu davranışlarını görev esnasında da sürdürmekteydi.[7]
Claudius ve Vitellius, bilinen kadarıyla tıkanırcasına yiyen ve bilinçli bir şekilde kusan, iyi belgelenmiş en eski tarihi kişilerdir.[8]Vitellius ve Claudius'un şişman olma konusunda hastalıklı bir korkuya sahip olmaları pek olası görünmese de, Vitellius'un aşırı kilolu olduğunu, kitapta geçtiği üzere yanında çalışanların onun fiziksel kusurlarıyla alay etmesinden tahmin ediyoruz. Bu kanıta göre Vitellius, fiziksel görünüşü konusunda hassastı ve şişmanlamaktan korkuyor olabilirdi. Ancak daha büyük olasılıkla, fazladan kilo almadan daha çok yiyebilmek için, yani açgözlülüğünden kaynaklanan bir nedenle kendini kusturuyordu. Claudius ise uzun boylu ve yakışıklıydı. Zayıf sayılmazdı ve boynu kalındı. Boynunun kalın olduğu, Claudius portresi taşıyan altın bir aureus tarafından doğrulanmaktadır.[9]
Kusturucu ürünler bu ziyafetlerde kötüye kullanılmış olsa da, şaşırtıcı bir şekilde Hipokrat ve Celsus da dahil olmak üzere antik çağın en ünlü doktorlarından bazıları, sağlığa yardımcı olabilecek bir temizlik önlemi düşüncesiyle aralıklı olarak kusmayı ve müshil kullanımını önermekteydiler.[10]Eski Mısır gibi bazı kültürler de, insan hastalıklarının yiyeceklerden geldiği gibi yanlış bir düşünceyle sağlığı korumak için kusturucu kullanarak her ay art arda üç gün boyunca kendilerini arındırdılar. Fakat bu tutumlar, elbette ki günümüzdeki tutumlardan farklıdır. Bu davranışlarda, günümüzdeki bulimia hastalarında bariz bir özellik olan zayıflık dürtüsünün bulunduğuna dair yeterli kanıt yoktur.
Sonuç
Sonuç olarak bulimia nervoza, 20. yüzyılda ortaya çıkmış bir yeme bozukluğu olarak görülse de tarihteki örnekleri daha eskiye dayanmaktadır. Fakat Romalıların büyük çoğunluğunun genelde sağlıklı beslenme alışkanlıklarının olduğu bilinmektedir. Claudius ve Vitellius unutulmaz istisnalardır. Tabii ki Romalılardan kastedilen zenginlerin sofrasıdır, arka planda çalışanların ne yediğine ve nasıl yediğine dair pek de bir şey bilmemekteyiz.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
17
-
5
-
2
-
2
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic And Statistical Manual Of Mental Disorders (Dsm–5). ISBN: 9780890425541. Yayınevi: American Psychiatric Publishing.
- ^ a b G. Russell. (1979). Bulimia Nervosa: An Ominous Variant Of Anorexia Nervosa. Psychological Medicine, sf: 429-448. doi: 10.1017/S0033291700031974. | Arşiv Bağlantısı
- ^ American Psychiatric Association. (1987). Diagnostic And Statistical Manual Of Mental Disorders (Dsm-3). ISBN: 0890420181. Yayınevi: American Psychiatric Publishing.
- ^ G. F. M. Russell. (2004). Thoughts On The 25Th Anniversary Of Bulimia Nervosa. European Eating Disorders Review, sf: 139-152. doi: 10.1002/erv.575. | Arşiv Bağlantısı
- ^ Online Etymology Dictionary. Bulimia. Alındığı Tarih: 22 Şubat 2022. Alındığı Yer: Online Etymology Dictionary | Arşiv Bağlantısı
- ^ S. Tranquillus. (1957). The Twelve Caesars. ISBN: 0140440720 978014044. Yayınevi: Penguin Classics. sf: 32-33.
- ^ S. Tranquillus. (1957). The Twelve Caesars. ISBN: 0140440720 978014044. Yayınevi: Penguin Classics. sf: 13.
- ^ W. L. Parry-Jones, et al. (1994). Implications Of Historical Evidence For The Classification Of Eating Disorders: A Dimension Overlooked In Dsm–Iii–R And Icd–10. The British Journal of Psychiatry, sf: 287-292. doi: 10.1192/bjp.165.3.287. | Arşiv Bağlantısı
- ^ S. Tranquillus. (1957). The Twelve Caesars. ISBN: 0140440720 978014044. Yayınevi: Penguin Classics.
- ^ M. Nasser. (1993). A Prescription Of Vomiting: Historical Footnotes. The International journal of eating disorders, sf: 129-131. doi: 10.1002/1098-108x(199301)13:13.0.co;2-y. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 20/04/2024 03:05:59 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11493
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
