Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Üst Düzey Akademideki Kadın-Erkek Eşitliğinde Türkiye Birinci Sırada!

6 dakika
30,612
Üst Düzey Akademideki Kadın-Erkek Eşitliğinde Türkiye Birinci Sırada! Reddit
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 6 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Özellikle son dönemlerde Türkiye'nin kötü veya istenmeyen konulardaki istatistiklerde birinciliği zorlaması popüler paylaşımlar yaratsa da, ülkemizden gururlandıracak haberler bulmak da mümkün. Yine son dönemde oldukça üzerine düşülen kadın-erkek eşitliği, özellikle de bilim, teknoloji, eğitim ve matematik alanları ile yönetim kadrolarında kadın-erkek eşitliği, birçok kurum ve kuruluşun politikalarını doğrudan şekillendiren bir konu. Ülkemizin, üst düzey üniversitelerimizdeki akademisyenler arası kadın-erkek eşitliği bakımından dünyada açık ara farkla birinci olması sizi şaşırtabilir. Rapor 2013 senesine ait olsa da, o yıldan bu yana yeni bir rapor yapılmadığı için, halen güncelliğini koruduğunu söyleyebiliriz.

Dünya'da Kadın-Erkek Eşitliği

Dünyanın en öne gelen akademik kurumlarından Thomson Reuters'ın, Times Higher Education ile birlikte yaptığı ortak bir çalışma, akademi dünyasındaki genel kadın-erkek eşitsizliğini gözler önüne serdi. Söz konusu eşitsizlik, sadece gelişmekte olan ülkelerde değil, aynı zamanda gezegenimizin en gelişmiş ülkelerinde de görülüyor. Özellikle de bu ikinci kategorideki ülkelerde kadın-erkek eşitliği mücadelesi on yıllardır devam ediyor.

Yapılan çalışmada, Times Higher Education tarafından hazırlanan Dünya Üniversite Sıralamaları'nda ilk 400'e girmeyi başarmış üniversitelerden elde edilen veriler kullanılarak, Küresel Cinsiyet Endeksi oluşturuldu. Bu endeks, akademideki erkeklerin kadınlarına oranlarına dayanıyor. Sonuçlar ise hem beklendik, hem şaşırtıcı denebilecek nitelikte: İncelenen her bir ülkede erkekler, kadınlardan daha fazla pozisyona sahip.

Tüm Reklamları Kapat

En büyük fark, Japonya'da. Japon akademisinin en üst düzey üniversitelerinde kadınlar sadece %12.7 ile temsil ediliyor. Japonya'nın hemen arkasında, %21.3 ile Tayvan geliyor. Bazı diğer ülkelerdeki kadınların akademide yer alma oranı ise şu şekilde:

  • İngiltere: %34.6
  • ABD: %35.9
  • İsveç: %36.7
  • Norveç: %31.7
  • Danimarka: %31

Türkiye Lider!

Times Higher Education, yaptığı haberde şöyle diyor (vurgu Evrim Ağacı'na ait):

Ama bir ülke, neredeyse eşit bir dağılım göstermeyi başarmaya çok yaklaşıyor. Türkiye'de, ülkenin en üst düzey 5 üniversitesinde kadınların yeri %47.5.

Sitede yapılan haberde, diğer ülkelerin Türkiye'den bu konuda neler öğrenebileceği soruluyor. Buna cevaben, İstanbul Teknik Üniversitesi eski rektörü Gülsün Sağlamer şöyle cevaplıyor:

Türkiye'deki üniversitelerde kadınların öne çıkmasının tarihi ve kültürel nedenleri mevcut. Buna rağmen, kadınlara devam eden destek şart. 19. yüzyılın sonlarında dağılmaya başlayan Osmanlı İmparatorluğu, giderek artan sayıda kadın özgürlüğü hareketlerine sahne oldu. 1923 yılında kurulan cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, akademide ve memuriyette kadınlara eşit haklar vermeyi garanti etti. Cumhuriyet yıllarında açılan ilk üniversiteler, kadın öğrencileri almak için özel bir çaba sarf ettiler. Bazıları, Atatürk çağında kadınların "yedek asker görevi gördüğünü ileri sürdüler. Çünkü 1. Dünya Savaşı'nda dökülen kanlar nedeniyle üst düzey erkek bulmak zorlaştı. Dolayısıyla kadınlar göreve çağrıldı. Sonradan gelen Türk kadını nesilleri, bu cumhuriyetin kurulma mücadelesini şükran ve gururla andılar. Dolayısıyla kadınların erkeklerden düşük seviyeli olduğuna hiç inanmadılar. Hangi alanı seçerlerse seçsinler başarılı olabileceklerini biliyorlardı. Ayrıca Türkiye'nin geniş aile geleneği de akademideki kadınlara yardımcı oldu. Çocuk sahibi olsalar bile, ailelerinin desteğiyle kısa sürede akademiye dönüş yapabildiler. Kampüslerimizin birçoğunda anaokulları, ilk ve orta okullar bulunuyor. Bu, hayatımızı kolaylaştırıyor, esnek çalışma saatlerine sahip olabilmemizi, bunu yaparken kariyerimizi sürdürebilecek şekilde organize olabilmemizi sağlıyor.
ÇYDD

İstatistikler Kandırmasın!

Yalnız istatistiklerin bir tehlikesi, dikkatli analiz edilmedikleri durumda oldukça yanıltıcı olabilmeleridir. Örneğin akademisyenler arasındaki durum ile, akademideki yönetim pozisyonları arasındaki istatistikler tamamen zıt yönlerde! Örneğin Türkiye'de, yukarıdaki istatistiklere dahil edilen üniversitelerdeki rektör yardımcısı olan kadınların oranı sadece %7! Japonya'daki 86 devlet üniversitesinin sadece 2 tanesinin rektörü kadın; onlardan da birisi sadece kadınları kabul eden bir üniversitenin başında. Bu şekilde yönetici pozisyonlarına göre yapılan bir sıralamada, Avustralya'daki üniversitelerin %18'i, İngiltere'deki üniversitelerin %14'ü kadınlar tarafından yönetiliyor. İngiltere'deki en üst okulları bir arada toplayan Russell Grubu içinde ise sadece 1 üniversite (Manchester Üniversitesi) kadınlar tarafından yönetiliyor.

Tüm Reklamları Kapat

Ayrıca öğrenci bünyesinde de istatistikler ilginç. Her ne kadar dünyanın en üst düzey 400 üniversitesindeki öğrencilerin %50.3'ü kadın olsa da, idarî pozisyonlardaki kadınların oranı sadece %33.7. Dahası, beşeri bilimler alanındaki akademisyenlerin %43'ü kadın, sosyal bilimler alanındaki akademisyenlerin %38.5'i kadın. Ancak fiziksel bilimlerde bu oran %19'a, mühendislik ve teknolojide bu oran %15.6'ya düşüyor.

Bu, bu istatistikleri ortaya koyan tek araştırma da değil. Avrupa Komisyonu'nun 2012 yılında Avrupa ülkelerinde yapılan bir araştırma sonucu yayınladığı raporda; bilim, matematik ve hesaplama, mühendislik, üretim ve inşaat alanındaki bölümler haricindeki bütün bölümlerde kadın doktora sahiplerinin oranı erkeklerden fazla.

Dahası, akademik seviye bakımından da kadınlar erkeklerin çok gerisinde. Gelir ve seviye olarak bakıldığında, en alt düzey olan C seviyesinde kadınların oranı %44, B seviyesinde %37, en üst düzey olan A seviyesinde ise sadece %20. Bilim ve mühendislik alanlarına bakıldığında, C seviyesindeki kadınların oranı %32, B seviyesinde %23, A seviyesinde ise sadece %11.

Rapora göre, mühendislik ve teknoloji profesörlerinin sadece %7.9'u kadın. Ama beşeri ve sosyal bilimlerde bu oran sırasıyla %28.4 ve %19.4.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Üzücü olan ise, raporun ortaya koyduğu üzere, bu cinsiyet eşitsizliğinin kendiliğinden azaldığını gösteren hiçbir göstergeye rastlanamamış olması. Dolayısıyla değişim istiyorsak, buna uygun politikalara muhtacız.

Durum Neden Böyle?

Akademinin, en aydın ve eşitlikçi ortam olması beklenir. Ancak durumun böyle olmadığı ortada. Peki neden? Sussex Üniversitesi Yüksek Eğitim ve Eşitlik Araştırmaları Merkezi Başkanı Louise Morley şöyle izah ediyor:

Akademi; en düzeyde yenilikçi, ilerlemeci ve hatta hiper-modern olarak bilinir; ancak nereye bakarsanız bakın, erkek egemenliğin arkaikliği altında ezilen bir kurum görüyorsunuz. En üst düzey kurumlarda, bu kurumların özellikle de üst düzey yönetici seviyelerinde neden kadınları görmüyoruz? Bunun nedenlerinden birisi, üniversitelere gömülü halde bulunan erkek-egemen güç durumu. Üniversitenin bölümleri, öğrenci ve çalışan seçim kurulları, akademik jurnal editörleri, vb. erkek-ağırlıklı olunca, bu düzen böyle devam ediyor. Bu durum, kadınların tam zamanlı pozisyonlar veya sabatikal gibi akademik kariyerlerini ilerletecek seviyelere ulaşmasına engel oluyor. Akademideki kültür, erkekleri destekliyor. Kadınlar, yetenekleri veya becerileri dolayısıyla el üstünde tutulmuyor ve çoğu zaman daha düşük seviyeli, daha yoğun sekreterlik işlerine yönlendiriliyorlar. Birçok erkek ise daha dışa dönük, daha hızlı kariyer kazançları olan pozisyonlara yerleşiyor.

Malezya'daki Kebangsaan Üniversitesi Kadın Liderliği Başkanı Bahiyah Abdul Hamid ise şöyle diyor:

Kadın akademisyenlerin, akademide vazgeçilmez olan denizaşırı akademik bağları kuramamasının bir diğer nedeni, uluslararası seyahate engel olan ailevi durumları. Bunu başaramamanın çok ciddi sorunları var. Araştırma potansiyelinizi ve üst düzey üniversitelerdeki kariyer geleceğinizi doğrudan etkileyebilir. Erkeklerin akademide daha başarılı olma nedenlerinden birisi, uluslararası bağları daha kolay inşa edebiliyor olmaları.

Peki Ya Seksizm?

Elbette, birçok toplumda kadınlara yönelik seksist yaklaşımlar da bu durumun en büyük sorumlularından birisi. Küresel Cinsiyet Endeksi'nin en altında bulunan Japonya'daki Bunkyo Gakuin Üniversitesi Yabancı Diller bölümünden Doç. Dr. Susan Burton, şöyle diyor:

Kadınlara karşı Japonların işyerlerinde gösterdikleri geleneksel tutumlar, ülkenin söz konusu endekste neden en dipte olduğunun en önemli açıklaması. Bu istatistikler hiç de şaşırtıcı değil. Japon toplumunda biyolojik determinizme inanç devam ediyor. Yani erkeklerin toplumsal alanda daha ön planda olması gerektiği, kadınların ise 'sonsuz işçilik' (eikyu shushoku) çerçevesinde çocuk ve ev bakımı yapması gerektiğine inanıyorlar. Bu tip görüşler, siyasetteki yaşlı erkekler tarafından, örneğin eski başbakan Yoshiro Mori gibi kişiler tarafından da destekleniyor. Mori, doğum yapmayan kadınların devlet desteği almaması gerektiğini ve düşen doğum oranlarının kadınların gereğinden fazla eğitim alması yüzünden olduğunu açıkça söylemişti. Japonya'da kadınlar tandai okullarına gönderilirler. Burada çocuklara "çay ve makyaj yapımı" öğretilir veya onların, "yumuşak sanatlar" olarak bilinen, kadınların kocalarını ürkütmeyecek sanatlar yapması sağlanır.

Konuyla İlgili Akademisyen ve Yazarların Görüşleri

Bu haberi yapmamızdan beri birçok akademisyen ve yazarımız da konuyla ilgili fikirlerini paylaştı. Sosyal medyada gözümüze takılan birkaç örneği sizlerle paylaşmak istedik:

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
39
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 13
  • İnanılmaz 6
  • Bilim Budur! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Merak Uyandırıcı! 4
  • Üzücü! 4
  • Güldürdü 1
  • Muhteşem! 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • lieverturksdanpaaps. Turkey Has The Highest Percentage Of Women In Top Academia In The World. (5 Mart 2020). Alındığı Tarih: 5 Mart 2020. Alındığı Yer: Reddit | Arşiv Bağlantısı
  • J. Grove. Global Gender Index, 2013. (5 Mart 2020). Alındığı Tarih: 5 Mart 2020. Alındığı Yer: Times Higher Education | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 07/11/2024 17:37:17 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/6974

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Wuhan
Kitlesel Yok Oluş
Deprem
Bebek
Ölümden Sonra Yaşam
Nöron Hücresi
Çocuklar
Biyokimya
Bilinç
Farmakoloji
Süt
Hayvanlar
Sağlık Bilimleri
Coğrafya
Covıd-19
Şeker
Yeme
Bilim İnsanı
Atom
Sanat
Yıldız
Ölüm
Türleşme
Klinik Mikrobiyoloji
Aşılar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Üst Düzey Akademideki Kadın-Erkek Eşitliğinde Türkiye Birinci Sırada!. (28 Mayıs 2018). Alındığı Tarih: 7 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/6974
Bakırcı, Ç. M. (2018, May 28). Üst Düzey Akademideki Kadın-Erkek Eşitliğinde Türkiye Birinci Sırada!. Evrim Ağacı. Retrieved November 07, 2024. from https://evrimagaci.org/s/6974
Ç. M. Bakırcı. “Üst Düzey Akademideki Kadın-Erkek Eşitliğinde Türkiye Birinci Sırada!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 28 May. 2018, https://evrimagaci.org/s/6974.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Üst Düzey Akademideki Kadın-Erkek Eşitliğinde Türkiye Birinci Sırada!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, May 28, 2018. https://evrimagaci.org/s/6974.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close