Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Oxford COVID-19 Aşısı Araştırma Sonuçları Bize COVID-19 Aşılarıyla İlgili Neler Öğretti?

4 dakika
2,000
Oxford COVID-19 Aşısı Araştırma Sonuçları Bize COVID-19 Aşılarıyla İlgili Neler Öğretti?
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Oxford–AstraZeneca ortaklığı ile yapılan aşı çalışmalarının faz III aşamasının sonuçları, aşılar için yapılan faz III çalışmaları arasında yayınlanan en ayrıntılı bulguları ortaya koymuştur. Buna göre, ilk formal bulgular COVID-19 aşılarının en ekonomik ve en kolay dağıtılabilir, güvenli ve etkin aşılar olduğunu ortaya koymaktadır.

Ancak, yayınlanan veriler bazı bilinmeyenleri de ortaya koymuştur. Bunlar, en etkin olan aşılama dozu ve yaşlılarda etkisi olmuştur. Oxford–AstraZeneca tarafından geliştirilen aşı, özellikle diğer iki RNA-temelli aşıya göre daha kolay taşınıp, uygulayıcısına ulaştırılması konusunda başarılı olduğu için özellikle ilgiyle izlenmiştir. Ayrıca bu grup, faz III çalışmasından elde ettikleri bulgularını uluslararası hakemli dergilerde ilk kez yayınlayan araştırma merkezi olmuştur. Diğer aşılara ilişkin bilgiler ağırlıklı olarak medya aracılığı ile yayılmıştır.

Oxford–AstraZeneca’nın araştırma sonuçları, Lancet dergisinde 8 Aralık 2020 tarihinde yayınlanmıştır. Bu çalışmaya ilişkin erken bulgular, bir önceki ay paylaşılmıştı. Bu çalışmada ise ilgi çekici bir olay, hesap hatası nedeniyle daha düşük dozda aşı yapılan bireylerde, beklenmeyen bir etkinlik artışı olmasıydı. Yapılan ilk aşı dozu, ikinci aşı dozuna göre daha düşük dozda yapılmıştı. Bu, bir alt grup olarak ele alınmış ve beklenilmeyen olumlu bir aşı etkisi ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu çalışma, farklı araştırma ayaklarından toplanan verilerden oluştuğu için de eleştirilmiştir. Yani çalışma tek elden değil, farklı alt grupların araştırma sonuçlarını içermekteydi.

Tüm Reklamları Kapat

Farklı aşı dozları dikkate alındığında aşının, %70 oranında semptomatik COVID-19’u önlemede başarılı olduğu anlaşılmıştır. Standart aşılama uygulamasında etkinliği %62 olarak bulunurken, düşük ilk doz ile yapılan aşılamada bu etkinlik %90’a kadar çıkmıştır. Bilim insanları tarafından aşının etkinliğinin ve güvenirliğinin yerinde olduğu belirtilmektedir.

8 Aralık 2020 tarihinde bu çalışmanın araştırmacıları, düzenleyicilerin onayı ile, elde edilen verileri tek bir veri havuzuna aktardıklarını bildirmişlerdir. Ancak düşük dozun niçin daha etkin olduğu konusunda bir açıklama getiremedikleri için, takip aşamalarında ayrı bir alt çalışmada bu bulguyu inceleyeceklerini duyurmuşlardır. Ayrıca, düşük doz araştırma kolunda 55 yaş üstü vaka bulunmamaktaydı. Elde edilen örneklem nedeniyle de etkinliğin yüksek çıkmış olabileceği düşünülmektedir, çünkü yaşlı bireylerin COVID-19’a karşı daha hassas oldukları bilinmektedir ve aşı etkinliği yaş arttıkça azalmaktadır.

Lancet dergisinin hakemleri, bu çalışmaların bulgularının yaş gruplarına göre sunulmasını istemişlerdir. 55 yaş altı bireylerde düşük doza rağmen yüksek etkinlik tespit edilmiştir. 55 yaş üstü grubunun standart aşı dozundan ne oranda yararlanacakları henüz bilinmemektedir. Araştırma örnekleminin sadece %12’si 55 yaş ve üstündeydi. Ancak bu aşıya ilişkin erken çalışmalar yaşlı bireylerde de aşının etkin olabileceğini ortaya koymuştur. Bu çalışmada yaşlı bireyler çalışmanın son dönemlerinde çalışmaya dahil edildikleri için sayıları düşük olmuştur. Ancak bu çalışmanın, dahil edilen 24.000 vakadan 11.000’ine ilişkin verileri içerdiği göz ardı edilmemelidir. Diğer vakaların verileri incelendikçe, yaşlı bireylere ilişkin yeni bilgilere kavuşulacağı düşünülmektedir.

COVID-19 pandemisinin yayılmasında önemli bir nokta ise, yakınma göstermeyen (asemptomatik) hastalarıdır. Dolayısıyla, aşılamaların asemptomatik vakalara etkili olmaları pandemi ile mücadelede önemli bir kırılma noktası olacaktır. Oxford–AstraZeneca araştırma ekibi asemptomatik hastalardan haftalık sürüntüler almak suretiyle COVID-19 testlerini yapmıştır. Buna göre düşük doz aşılamanın, vakaların %60’ında asemptomatik enfeksiyonun azaltılmasında etkili olduğu görülmüştür. Ancak standart dozun etkinliği bilinmemektedir. Asemptomatik vakalar bilmeden hastalığı yaymaya devam edecekleri için, önemli bir risk grubudur. Üstelik aşılanmalarına rağmen bu olumsuz vasıflarını koruyacakları için araştırmacılar bu risk grubunda aşının etkisini merak etmiştir. Bu çalışma, bugüne kadar, bu temel kaygıyı ele alan tek çalışma olmuştur.

Tüm Reklamları Kapat

Diğer iki önde gelen RNA aşı çalışması asemptomatik vakalara ilişkin veri toplamamışlardır. Aşıları ise %90’nın üzerinde etkin olmuştur. Oxford aşısı, etkinliğinin daha düşük olmasına rağmen, uygulama kolaylığı ve ekonomik yönleri ile dikkate alınmalıdır. Bu aşının taşınması ve depolanması daha kolaydır ve fiyatı çok daha ekonomiktir. Özellikle kaynakları kısıtlı ülkeler için uygun bir aşı adayıdır. 2-3 ABD Doları ile pazarlanması düşünülmektedir. Zararsız bir aşı aracılığıyla COVID-19 virüsünün genetik kodunun hücre içine taşıması ile etkisini göstermektedir. Kitlesel ve ekonomik üretimi diğer RNA aşılarına göre daha kolay olacaktır. Ayrıca −70 ºC’lerde tutulmaları gerekmeyecektir.

Dünyadaki ihtiyaç dikkate alındığı takdirde, kısa erimde birden fazla aşıya gereksinim duyulacağı ortadadır. Bu çalışma Birleşik Krallık’ın (İngiltere) Pfizer-BioNTech aşısını acil aşılama için ruhsatlandırmasından (2 Aralık 2020) bir hafta sonra kamuoyuna sunulmuştur (Kanada tarafından da onay almıştır). Pfizer-BioNTech aşısı ile İngiltere’de COVID-19 hastaları ile doğrudan teması olan sağlık personeli, bakım evi personeli ve sakinlerinin bugünlerde aşılanması planlanmaktadır. Çin ve Rusya kendi aşılarını onaylamışlardır, ancak aşıladıkları araştırma vakalarının son testlerini henüz değerlendirmeye alamamışlardır. ABD ve AB’deki kurumlar ise bu aşılara ilişkin kararlarını bugünlerde vereceklerdir ve siz bu yazıyı okuduğunuzda çoktan vermiş olmaları beklenmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
16
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 2
  • Bilim Budur! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Umut Verici! 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 04/11/2024 14:51:18 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9715

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Maske
Nötron Yıldızı
Okyanus
Kültür
Mavi
Mikoloji
Akademik
Makroevrim
Araştırmacılar
Ornitoloji
Genetik Müdahale
Kişilik
Proton
Yapay Zeka
Güve
İyi
İstatistik
Dağılım
Şehir Hastanesi
Dünya
Bitkiler
Antropoloji
Yaşamın Başlangıcı
Bilgi
Zooloji
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. D. H. Yaman, et al. Oxford COVID-19 Aşısı Araştırma Sonuçları Bize COVID-19 Aşılarıyla İlgili Neler Öğretti?. (13 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 4 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9715
Yaman, P. D. H., Bakırcı, Ç. M. (2020, December 13). Oxford COVID-19 Aşısı Araştırma Sonuçları Bize COVID-19 Aşılarıyla İlgili Neler Öğretti?. Evrim Ağacı. Retrieved November 04, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9715
P. D. H. Yaman, et al. “Oxford COVID-19 Aşısı Araştırma Sonuçları Bize COVID-19 Aşılarıyla İlgili Neler Öğretti?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Dec. 2020, https://evrimagaci.org/s/9715.
Yaman, Prof. Dr. Hakan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Oxford COVID-19 Aşısı Araştırma Sonuçları Bize COVID-19 Aşılarıyla İlgili Neler Öğretti?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, December 13, 2020. https://evrimagaci.org/s/9715.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close