Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Omurilik Hasarını Yapay Nöronlarla Yenebiliriz!

3 dakika
665
Omurilik Hasarını Yapay Nöronlarla Yenebiliriz!
Tüm Reklamları Kapat

86 yaşındaki bir insanın derisinden elde edilen kök hücreler, omuriliğinde hasar olan bir hücrenin hayatta kalmasına hatta uzun aksonlar oluşturmasına yardımcı oldu. Neuron dergisinde yayımlanan bu çalışma, uyarılmış pluripotent kök hücrelerinin dahi, inhibe edici faktörlerle esasen başa çıkıp yeni nöronlar ve uzun aksonlar oluşturma yeteneği olan yaşlanmış insan hücrelerinden yeniden programlandığını ortaya koyuyor.

Bir fare nöron kök hücresinin yeniden gelişebildiği daha öncelerde gösterilmişti: 2012’de aynı çalışma grubu tarafından yürütülen bir araştırmada, fare kök hücresinin, kemirgenin beyninde ve omurunda uzun mesafeleri katedebilen aksonları oluşturulduğu ve omurilik sakatlığından sonra uzuvların tekrar çalıştırılabildiği gösterildi. Washington Üniversitesi’nden, aksonel yenilenme üzerine çalışan Philip Horner şöyle diyor:

İki çalışma da aksonların gelişiminin gözlemlenme sayısı bakımından son derece kışkırtıcı. Araştırmanın ulaştığı asıl soru şu ki, bu iyi bir şey mi ve bu büyüme kontrol edilebilir mi?

Kök hücre tabanlı tedaviler omurilik hasarlarını iyileştirmek için umut vaat ediyor. Önceki çalışmalar, omurilikteki doku bozulmalarına uzakta olan aksonların uzatıldığını, yeniden miyelinlenmiş aksonların bölgesel yaralanmaların etrafını sarıp, onları koruduğunu ve iletkenliklerini yeniden düzenlediğini gösterdi. Bu özellikler, deneysel tedavilerde ilginç beklentileri arttırıyor. Fakat, graft (bir dokunun bedenin bir yerinden alınıp başka bir yerine aktarılma süresi) başarısı için alıcının bağışıklık sistemini baskılamak çok zor ve hala omurilik hasarına sahip hasta için çok büyük risk yaratıyor. 

Tüm Reklamları Kapat

San Diego, Kaliforniya Üniversitesinden Mark Tuszynski ve Paul Lu hastanın kendi deri hücrelerinden elde edilen iPSC’leri kullanarak bu bağışıklık sistemi baskılamasını aşmaya çalışıyor. Araştırmacılar işe, sağlıklı bireyden alınan deri fibroblastlarını transdükleyip retroviral vektörlerle kök hücre oluşumunu tetiklemekle başladı. Bu yöntemle elde edilen nöral kök hücreler büyüme faktörü kokteyli ile doldurulmuş fibrin matriksine nakledildi. Bu hüreler farelere omurilik hasarından 2 hafta sonra aşılandı. 

Kök hücresi naklinden 3 ay sonra, bu erken hücrelerden elde edilen aksonların doku bozulmasının bulunduğu yerde çok daha uzak mesafelere gittiği; beyine, beynin koku merkezine ve distal lumbar spine kadar uzandığı görüldü. Bu akson, aslında yazarın makalesinde de değindiği gibi, yetişkin farenin tüm nöraksisine uzandı. Bu araştırmada görülen aksonlar, araştırmacıların diğer çalışmalarında ortaya çıkan aksonlardan yaklaşık 2 kat daha uzun ve %41'lik bir oranla daha verimli. Tuszynski:  "Bu, sinirbilimsel soruları arttıran bir olay."

Sonuçlar, omurilik hasarında hücre yenilenmesini engelleyen faktörlerin üstesinden gelebilen fenotipe işaret ediyor. Horner şöyle söylüyor: 

Bana göre asıl sorular, nöronal fenotipin ne olduğunu anlamaya başlayıp başlamadığımız ve bu hücrelerin neyi açıkladığı üzerine sorulmalı. Sonrasında, belki de mühendislik ürünü nakiller yapmaya başlayabiliriz.

Fare kökenli çalışmaların aksine, insan kökenli çalışmalarda aksonlar miyelinlenmemişti. Farelerde hücrelerin çoğalmasına rağmen, bu çoğalan sinir hücreleri omurilik hasarından sonra bozulmuş olan uzuvlara kadar gelişmedi. Tuszynski, altında miyelinlenme eksikliğinin yattığı düşünülen fonkyonel geri kazanım eksikliği sorunu hakkında, hücresel gelişmemişliğini ve test edilen hareketin karmaşıklığını da içeren, birçok açıklama olduğunu öne sürüyor.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırmaya dahil olmayan sinir bilimci Brain Cummings “Araştırma, güçlü bir hibritleşme ve mükemmel bir akson büyümesini göz önüne serdi” diyor ve ekliyor “Belki de bazı yollar normal değildir, yani bu hücreler daha iyi yaşayabilir.”

Araştırmacılar ayrıca nöronal kök hücreleri aşının yapıldığı yere yakınlara yayıldığını da gözlemlediler, bu da aşırı büyümeye işaret etmektedir. Bu yayılma anormal bir semptom olmasa da, araştırmacılar eski araştırmalarında fare nöronal kök hücrelerinde meydana gelen aşırı kütle artışının beyin yapısı için potansiyel bir problem olduğunu gözlemlediler. Tusynzki şöyle diyor:

Translasyon hakkında düşünmeden önce, düşünmemiz gereken daha birçok şey var. Mesela, bu bağlantılar ne kadar sabit; aksonları kılavuz edindiğimiz takdirde ya teratomlar oluşmazsa...

Cummings sözlerini şöyle bitiriyor:

Oldukça enteresan ve heyecan verici bir birinci adım oldu. Fakat hala uyarılmış puliripotent kök hücrelerinin nasıl fonksonel geri kazanıma sebep olduğunu ve hücre büyümesini nasıl kontrol edeceğimizi anlamamız gerekiyor.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Umut Verici! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Tebrikler! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: The Scientist | Arşiv Bağlantısı
  • P. Lu, et al. Long-Distance Axonal Growth From Human Induced Pluripotent Stem Cells After Spinal Cord Injury. (13 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 13 Mayıs 2020. Alındığı Yer: Neuron | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/12/2024 06:26:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3976

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Botanik
Nöron
Maske Takmak
Göç
Risk
Astrofizik
Analiz
Önlem
Amerika
Damar
Kuvvet
Kalp
İmmünoloji
Kalori
Gelişim
Uzay Aracı
Nükleik Asit
Üreme
Sinir Hücresi
Teleskop
Kanıt
Nadir
Antarktika
Hız
Savaş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
J. Madhusoodanan, et al. Omurilik Hasarını Yapay Nöronlarla Yenebiliriz!. (14 Aralık 2015). Alındığı Tarih: 3 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3976
Madhusoodanan, J., Öztürk, M., Bakırcı, Ç. M. (2015, December 14). Omurilik Hasarını Yapay Nöronlarla Yenebiliriz!. Evrim Ağacı. Retrieved December 03, 2024. from https://evrimagaci.org/s/3976
J. Madhusoodanan, et al. “Omurilik Hasarını Yapay Nöronlarla Yenebiliriz!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Meriç Öztürk, Evrim Ağacı, 14 Dec. 2015, https://evrimagaci.org/s/3976.
Madhusoodanan, Jyoti. Öztürk, Meriç. Bakırcı, Çağrı Mert. “Omurilik Hasarını Yapay Nöronlarla Yenebiliriz!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Meriç Öztürk. Evrim Ağacı, December 14, 2015. https://evrimagaci.org/s/3976.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close