Ölümden Dönüş: Kayıp Türler Nasıl Canlandırılmalı?

Dünyanın dört bir yanından gelen bilim insanları, kayıp bir tür olan dev kaplumbağa türünü dünyaca ünlü Galapagos adalarına yeniden geri getirmeyi umut ediyor.

Devasa kaplumbağaların tükenmiş Floreana türleri, DNA bağlantılarının keşfi ile belki de önümüzdeki beş yıl içerisinde nesli tükenmekte olan hayvanların korunaklı bölgelerde yetiştirilmesi programı yoluyla adaya geri getirilebilir.

Flinders Üniversitesi Moleküler Ekoloji Grubu Başkanı Profesör Luciano Beheregaray, koruma çabalarının bu mega otoburların kritik olarak bağlı olduğu Floreana Adası egzotik ekosisteminin iyileşmesinde önemli bir kilometre taşı olacağını söylüyor.

Scientific Reports’da özetlenen bu heyecan verici keşif, Isabela Adası'ndaki sönmüş yanardağa yapılan uluslararası bir keşif gezisinin ardından, Galapagos'da soyu tükenmiş Floreana Adası kaplumbağalarının (Chelonoidis elephantopus) soyundan gelen dev kaplumbağaların bulunduğunu belirtiyor.

Dev kaplumbağalar helikopterle nakledildikten sonra yanardağın yamaçlarından Santa Cruz'un merkez adasındaki Galapagos Ulusal Parkı Üreme Merkezi'ne gemi ile gönderildi. Ardından ABD, Belçika, Ekvador, Yunanistan, İtalya ve Avustralyalı uzmanlar DNA analizlerini kullandı ve Galapagos dev kaplumbağalarının mevcut ve nesli tükenmekte olan türlerinden veri içeren referans veri tabanları aracılığıyla nakledilen kaplumbağaların soylarını saptadı.

Soyu tükenmiş Floreana türleri ile çok yakın soya ait oldukları tespit edilen 23 kaplumbağa şu an, bu türlerin Floreana Adası'na geri gönderilmesini amaçlayan genetik olarak bilgilendirilmiş nesli tükenmekte olan hayvanların korunaklı bölgelerde yetiştirilmesi programında kullanılıyor.

Flinders Üniversitesi Bilim ve Mühendislik Fakültesi'nden (Biyolojik Bilimler) Profesör Beheregaray şöyle diyor:

Keşfimiz ve nesli tükenmekte olan hayvanların korunaklı bölgelerde yetiştirilmesi programı, soyu tükenmiş Floreana türünün yeniden canlanma olasılığını artırdı.’

Charles Darwin, 1835 yılında Galapagos'u ziyaretinin üzerinden 15 yıl geçmeden yok edilen ve sadece Floreana Adası'nda bulunan kaplumbağa türleri hakkında yazmıştı. Kaplumbağalar iki yüzyıl önce yiyecek arayan denizciler tarafından Floreana'dan götürülmüştü.

Ancak araştırmacılar 2008'de Isabela adasında belirgin bir şekilde ortası çökük kabuklara sahip kaplumbağalar buldular ki bu adadaki yerli türlerin kabukları kubbe şeklindeydi. Daha sonra bu hayvanların Floreana türlerinin torunları olduğunu anlamak için çeşitli DNA tabanlı analizler yapıldı.

Yale Üniversitesi'ndeki son araştırmanın koordinatörü Gisella Caccone, 200 yıl önce denizcilerin kaplumbağaları yemek için gelişigüzel yer değiştirmelerinin günümüzde bu kaybolan türleri canlandırmak için benzersiz bir fırsat oluşturduğunun ironik olduğunu söylüyor.

Bu keşif sonucunda Galapagos Ulusal Parkı, Galapagos Koruma Derneği ile birlikte soyu tükenmiş kaplumbağa türlerinin genetik akrabalarını bulmak ve bir üreme programı başlatıp onları kendi adalarına geri götürmeyi amaçlayan iddialı, lojistik açıdan karmaşık ve yoğun bir seferi 2015'in sonlarında gerçekleştirdi.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Profesör Beheregaray’a göre; ‘’Bu sefer bir başarıydı."

Genetikçiler şimdi Galapagos Ulusal Parkı ve Galapagos Koruma Derneği ile birlikte Isabela Adası'ndan taşınan hayvanlarla izlenen bir üreme programını uygulamak için birlikte çalışıyorlar.

Bu program, gelecek kuşaklardaki doğurganların çeşitliliğini korumak ve yavrularda Floreana türlerinin genomik temsilini en üst düzeye çıkarmak için çaba sarf edecek. Mevcut plan ise beş yıl içinde genç kaplumbağaları adaya salıvermek.