Oksitosinin Sosyal Anksiyete Üzerinde Etkileri Olduğu Keşfedildi!

Yapılan çalışmalar sayesinde uzun zamandır biliyoruz ki oksitosin (nörotransmitter işlevi de görebilen bir hormon), empati, güven ve bağlanma gibi sosyal davranışları düzenliyor. Bu sebeple yaygın olarak "aşk hormonu" şeklinde de isimlendirilir. İlginç bir şekilde oksitosinin ayrıca düşük iş birliği, kıskançlık ve anksiyete gibi antisosyal duygu ve davranışlarda da rol oynadığı keşfedildi. Oksitosinin nasıl bu kadar zıt roller üstlenebileceği büyük ölçüde bir sır olarak kalmıştı ancak UC Davis'in yeni bir çalışması, bunun nasıl olabileceğine ışık tutuyor. Kaliforniya fareleriyle yapılan bir araştırma, "aşk hormonu"nun beynin neresinde yapıldığına bağlı olarak bazen antisosyal etkilere neden olabildiğini gösteriyor.

Oksitosinin çoğu beynin hipotalamus olarak bilinen bölgesinde sentezlenirken bir kısmı ise stria terminalis'in yatak çekirdeği (BNST) olarak bilinen bir diğer beyin bölgesinde sentezlenir. BNST, stres yanıtındaki rolüyle bilinen bir bölgedir. Depresyon, bağımlılık ve anksiyete gibi psikolojik bozukluklarda BNST'nin anahtar rol oynadığı düşünülmektedir.

Çalışmadaki bulgular, Proceedings of the National Academy of Sciences USA yayınlandı.^[1] Çalışma, BNST'de üretilen oksitosinin farelerde stres-kaynaklı sosyal anksiyete davranışlarını artırdığını gösteriyor. Bu veriler, oksitosinin neden bazen antisosyal davranışlara neden olduğuna açıklama getirebilir.

Makalenin baş yazarı Natalia Duque-Wilckens, UC Davis'de eski doktora araştırmacısıydı. Şu anda Michigan State University'nde çalışıyor. Kıdemli yazar ise UC Davis Davranışsal Nöroendokrinoloji Laboratuvarı direktörü ve fizyoloji profesörü olan Brain Trainer'dır. Duque-Wilckens şöyle açıklıyor;

Bu çalışmadan önce, stresin BNST'de bulunan oksitosin üreten nöronların aktivitesini artırdığını biliyorduk. Ama bu aktivitenin davranışları etkileyip etkilemeyeceğini bilmiyorduk.Deneylerimiz, BNST'de oksitosin üretiminin California farelerinde sosyal anksiyete davranışları sergilemelerine neden olduğunu gösteriyor.

Dişilerde Sosyal Stres Daha Fazla

Araştırmacılar bunu, doğrudan BNST'ye enjekte edildiğinde oksitosinin bu alanda üretilmesini önleyen morfolino-oligos adlı bir araç kullanarak gösterebildiler. İlginç bir şekilde, bu grupta yapılan önceki çalışmalar, BNST'deki oksitosin nöronları hem erkeklerde hem de dişilerde bulunurken sosyal stresin dişilerde bu nöronlar üzerinde daha güçlü uzun vadeli etkilere neden olduğunu göstermiştir. Bu ilginç çünkü sosyal anksiyete bozuklukları toplumda kadınlarda erkeklere göre daha yaygın ve daha şiddetlidir.

Bu çalışma ayrıca, BNST'deki oksitosin üreten nöronların, anksiyete ile ilgili davranışı kontrol eden beyin bölgelerine bağlı olduğunu gösterdi. Sadece oksitosin nöronlarında floresan molekülü salgılayan bir virüs kullanılarak bu bağlantı keşfedildi. Kıdemli yazar Trainer şöyle söylüyor:

BNST oksitosin nöronlarının bağlandığı beyin bölümlerine basitçe oksitosin aşılamak, normalde stresli olmayan farelerin sosyal stres yaşamış gibi sosyal kaygı davranışları göstermesine neden oldu. Bu ve diğer laboratuvarlarda yapılan önceki çalışmalar, beynin diğer bölgelerinde (motive edilmiş davranışlara sebep olan bölgelerinde) oksitosinin olumlu sosyal etkileri olduğunu göstermiştir. Bu, oksitosinin etkilerinin sosyal veya antisosyal olup olmadığının, büyük ölçüde oksitosinin beynin hangi alanlarında rol oynadığına bağlı olacağını göstermektedir. Sonuçlar heyecan verici çünkü neden oksitosinin bazen insanlarda anksiyeteyi yükselttiğine potansiyel açıklama getirmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

İnsanlarda anksiyetenin beyin devreleriyle nasıl bağlantılı olduğuna dair daha ileri çalışmalarla birleştirilirse, bu sonuçlar bize oksitosinin anksiyeteyi tedavi etmek için hangi koşullarda yararlı veya zararlı olabileceğini daha iyi anlamamızı sağlayabilir. Ayrıca bazı durumlarda oksitosinin etkilerini engelleyen bir ilacın kullanılması anksiyeteyi azaltabilir.

Sinirbilim (Nörobiyoloji) ile ilgili diğer içerikler ›

• Renkleri Algılayabilmemiz İçin O Renklere Dair Kelimelerimizin mi Olması Gerekir?
• İnsan İş Gücünün Artı-Değer Üretme Yeteneğinin Biyolojik Kökeni Üzerine
• Neden Tüm Nöronlarımız Miyelinli Değil? Öyle Olsaydı Ne Olurdu?

Gelecekteki çalışmalarda araştırmacılar, sosyal anksiyete bozukluğundan muzdarip hastalara yardımcı olabilecek terapötik stratejiler bulmak amacıyla bu nöronların strese yanıt olarak nasıl aktive edildiğini ve bu etkinin neden kadınlarda uzun süreli olduğunu anlamaya çalışacaklardır.