Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Nekrotizan Enterokolit Nedir? Riskleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Nekrotizan Enterokolit Nedir? Riskleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir? Malloy Law
5 dakika
2,675
Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat
Nekrotizan Enterokolit
  • Türkçe Adı Nekrotizan Enterokolit
  • İngilizce Adı Necrotizing enterocolitis
  • OrphaNet 391673

Nekrotizan enterokolit, genelde yenidoğan bebeklerde görülebilen, bağırsakların bazı kısımlarının veya tüm bölümünün doku hasarı ile karakterize, ciddi bir gastrointestinal sistem hastalığıdır. Sebep olarak; hastalığın gelişiminde gastrointestinal doku hasarı, yenidoğanda uygunsuz beslenme stratejileri ve bakteriyel yayılım olmak üzere üç faktör öne sürülmektedir. Bağırsakta oluşan doku hasarı, bağırsağın delinmesine ve bağırsakların içinde bulunan bakterilerin karnın içine sızıp enfeksiyon oluşturmasına neden olabilir. Bu süreçte, bebeğe verilen mamaların bakteriyel çoğalmada besiyer görevi gördüğü düşünülmektedir.

Hastalık, yenidoğan yoğun bakım ünitelerindeki bebeklerin %1-10'unda gelişmekte olup olguların %90'ını preterm, %10'unu term bebekler oluşturmaktadır. Nekrotizan enterokolit ilk olarak 19. yüzyılda tanımlanmıştır. Hastalığın kesin etiyolojisi ve patofizyolojisi net olarak açıklanamamıştır.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Nekrotizan enterokolit tanılı bir bebeğin radyografi görüntüsü
Nekrotizan enterokolit tanılı bir bebeğin radyografi görüntüsü
Radiopaedia

Belirti ve Semptomlar

Hastalık, sıklıkla prematüre bebeklerde enteral beslenme sonrası, yaşamın ikinci haftasında ortaya çıkmaktadır. Hastaların %10-30'unun kan kültüründe doku hasarından kaynaklanan bakteriyel çoğalma görülmektedir. Bağırsak duvarındaki hasarlar, dışkıda kan görülmesine neden olur.

Radyolojik görüntülemede en önemli bulgu, pnömatozis intestinalis adı verilen, bakterilerin fermantasyonu sonucu ortaya çıkan gazın karın iç duvarında birikimidir. Perforasyon, yani organın delinmesi hastalığın en ciddi komplikasyonudur. Taşikardi, hipotermi ve hipotansiyon gibi semptomlar perforasyonun habercisi olabilir. İleri evre hastalarda serebral palsi, görme ve işitme bozuklukları, kognitif bozukluklar, psikomotor gerilik gibi nörolojik morbiditeler görülebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Hastalıkta görülen yaygın belirti ve semptomlar şunlardır:[2]

  • Karında şişlik, kızarıklık veya anormal renk değişimi
  • Sık, safra içeren kusma
  • Ateş
  • Kanlı dışkılama
  • Beslenme intoleransı
  • Halsizlik
  • Apne (nefes almada duraklama).
Nekrotizan enterokolit hastası bir bebek
Nekrotizan enterokolit hastası bir bebek
Health Jade

Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri

Hastalığın oluşumundaki risk faktörleri arasında erken doğum, düşük doğum ağırlığı, doku hasarları, büyüme gerilikleri, dokularda oksijenin azalması, enteral beslenmeye erken geçilmesi ve hızlı arttırılması, bağırsak mukozasının zayıflaması ve patojenik bakterilerin kolonizasyonu bulunmaktadır. Annedeki mevcut hipertansif hastalıkların prematüre doğuma katkıda bulunduğu ve bu durumun 1500 gramdan daha düşük ağırlıkta doğan bebeklerde nekrotizan enterokolit gelişiminde bağımsız risk faktörü olduğu bildirilmiştir.[3]

Beslenme, bağırsaktaki bakteri kolonizasyonunda rol oynayan en önemli faktörlerden biridir. Bebeğin ilk beslenmesine yüksek derişimli formüla mama ile başlanması nekrotizan enterokolit gelişimindeki önemli risk faktörlerindendir. Enteral beslenmeye erken ve hızlı geçiş bağırsaktaki kan akımının ve bağırsak mukozasının oksijene olan ihtiyacını arttırmaktadır. Anne sütü içerdiği enfeksiyon karşıtı maddeler, büyüme faktörleri, antikorlar ve hücresel bağışıklık faktörleri ile nekrotizan enterokolit riskini 10 kat düşürmektedir. Nekrotizan enterokolit gelişimi için en önemli faktör prematüre doğumdur ve prematüreye olan genetik yatkınlıklar hastalığın oluşmasındaki genetik faktörler olarak değerlendirilmektedir.[4]

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Teşhis Yöntemleri

Hastalığın tanısı klinik, laboratuvar ve radyolojik bulguların uzmanlar tarafından incelenmesiyle konulmaktadır. Tanıdaki önemli radyolojik bulgu bağırsak duvarında bakteriler tarafından fermantasyonla üretilen gazın görünümüdür. Radyolojik görüntülemede ultrasonografi, abdominal grafiye göre daha duyarlıdır. Bağırsaklarda delinme olduğunun işareti olan bağırsak sıvısının varlığını kontrol etmek için karın boşluğundan sıvı örneği alınabilir. Alınan sıvıda kahverengi sıvının varlığı veya gram boyamada bakterilerin pozitif çıkması cerrahi müdahale için önemli bulgulardır. Laboratuvar testleri tanıyı koymada tek başına yeterli değildir, hastalığın şiddetinin belirlenmesinde ve izleminde kullanılırlar.[5]

Tedaviler veya İdare Yöntemleri

Nekrotizan enterokolit şüphesi veya tanısı konulduğunda erkenden tedaviye başlanmalıdır. Hastaların %30'unun kan kültüründe bakteri görülür, bu nedenle gerekli kan testleri alınarak hastaya antibiyotik tedavisi başlanır. Antibiyotik tedavisinin süresi hastalığın şiddetine göre değişebilmektedir.

Bu süreçte bağırsaklar dinlendirilmeli ve hasta gastrointestinal fonksiyonları ile film bulguları düzeldikten en az beş gün sonrasına kadar enteral beslenmemeli, total parenteral yani damar yolundan beslenme uygulanmalıdır. Bu süreçte uzman diyetisyen eşliğinde hastaya yeterli enerji, karbonhidrat, protein, lipid ve elektrolitler sağlanmalıdır. Klinik durum iyileştikçe enteral beslenmeye geçilir ve kademeli olarak arttırılabilir.

Ciddi vakalarda çoklu organ yetmezlikleri görülebilmektedir, bu hastalara gerekli solunum desteği yapılmalıdır. Çoklu organ yetmezliklerini önlemek, kontaminasyonları ve kısa bağırsak sendromunu engellemek için cerrahi tedavi uygulanabilir. Dünyada nekrotizan enterokolit görülen bebeklerin %27-63'ü, ülkemizde ise %10-16'sı cerrahi olarak tedavi edilmektedir. Cerrahi tedavi bağırsak yetmezliğiyle sonuçlanabilir. Bu durumda bağırsak nakli uzmanlar tarafından değerlendirilir.[6] Tedavide kullanılan yöntemler şunlardır:

  • Bakteri oluşumunu engellemek için antibiyotik tedavisi ve düzenli takip,
  • Bağırsakların dinlendirilmesi için damar yoluyla beslenme,
  • Mide-bağırsak salgılarının birikmemesi ve vücut dışına alınabilmesi için ağız veya burundan mideye uzatılan ince bir sonda kullanımı,
  • Hastalığın ilerleyişini izleyebilmek için röntgen takibi,
  • Gerekli durumlarda solunum desteği,
  • Cerrahi girişim.

Müddet Tahminleri (Prognoz)

Nekrotizan enterokolit hastalığında mortalite %10-50 arasında değişmekle beraber son yıllarda %28'e düştüğü bildirilmiştir. Cerrahi tedavi gereken hastalarda mortalite oranı daha yüksektir. Gebelik yaşı küçüldükçe mortalite artmaktadır.[7]

Tüm Reklamları Kapat

Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)

Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde görülme sıklığı %1-5 arasında değişmektedir. Olguların %62-94'ünü prematüre bebekler oluştururken term grupta görülme sıklığı %7-10'dur. Hastalık iki cinsiyette de eşit görülmektedir. Yapılan çalışmalarda hastalığın oluşumunda yöresel ve sosyoekonomik farklılığın önemi gösterilememiştir.

Önlem Yöntemleri

Hastalığın gelişiminin önlenmesinde anne sütü ile beslenme çok önemlidir. Eğer anne sütü yoksa donör anne sütü tercih edilmeli, "formül" olarak da bilinen mamalar son tercih olmalıdır. Enteral beslenme gerekli olduğunda, beslenmeye yavaş yavaş ve az miktarlarda başlanılmalıdır. Bağırsak florasının gelişmesi için probiyotik ve prebiyotiklerin kullanımı nekrotizan enterokolitin önlenmesinde uzman eşliğinde kullanılabilir.

Sağlık çalışanları, hastalığın gelişiminde anneye ve bebeğe ilişkin risk faktörlerini bilmeli ve hastalıktan korunmak için önlemler alarak takipler yapmalıdır. Yenidoğanların karın çevresi düzenli olarak ölçülmeli, bağırsak sesleri dinlenmeli ve enfeksiyonlara karşı önlemler alınmalıdır. Anneler, bebeklerini emzirme konusunda teşvik edilmeli, emzirmenin önemi ve nekrotizan enterokolit gelişiminin önlenmesindeki olumlu etkileri ebeveynlere anlatılmalıdır.

Etimoloji

Nekroz (İng: "necrosis"), "doku ölümü" anlamına gelmektedir. "Entero" (Yun.: "enteron"), ince bağırsak anlamına gelirken, "kolitis" (Lat: "collitis") bağırsağın iltihaplanması anlamına gelmektedir. Yani hastalığın tam adı, "doku ölümünden kaynaklanan bağırsak iltihaplanması" anlamına gelmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
18
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Üzücü! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/10/2023 02:11:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12254

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Sıcak
Hastalık Yayılımı
Bilişsel
Uydu
Mers
Köpekler
Önyargı
Coğrafya
Müzik
Kadın Sağlığı
Çiçek
Semptom
Radyo
Taklit
Canlılık Ve Cansızlık Arasındaki Farklar
Enfeksiyon
Teyit
Kişilik
Bilim Tarihi
Albert Einstein
Aşı
Gen
Biyoçeşitlilik
Optik
Evrim Ağacı Duyurusu
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Antarktika'daki Canlıların Kaçamadığı Ölümcül Buz Büyüsü!
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Fukushima'nın Radyoaktif Suları Okyanusa Boşaltılınca Ne Olacak?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Bu Lamba Sizi Hackerlardan Nasıl Koruyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Sizin Kulağınız Bu Tuhaf Şeylerin Kaçını Yapabiliyor?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Kırık Kalp Sendromu: Aşk Acısı Sizi Öldürebilir mi?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
L. Z. Bakkal, et al. Nekrotizan Enterokolit Nedir? Riskleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?. (11 Eylül 2022). Alındığı Tarih: 5 Ekim 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12254
Bakkal, L. Z., Bakırcı, Ç. M. (2022, September 11). Nekrotizan Enterokolit Nedir? Riskleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?. Evrim Ağacı. Retrieved October 05, 2023. from https://evrimagaci.org/s/12254
L. Z. Bakkal, et al. “Nekrotizan Enterokolit Nedir? Riskleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 11 Sep. 2022, https://evrimagaci.org/s/12254.
Bakkal, Leman Zeynep. Bakırcı, Çağrı Mert. “Nekrotizan Enterokolit Nedir? Riskleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 11, 2022. https://evrimagaci.org/s/12254.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close