Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Maymunlar da İnsanlar Gibi Konuşmalarını Başlatıp Bitirmek İçin Özel İfadeler Kullanıyorlar!

Maymunlar da İnsanlar Gibi Konuşmalarını Başlatıp Bitirmek İçin Özel İfadeler Kullanıyorlar! Pixabay
3 dakika
3,197
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 2 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Başka biriyle konuşurken, muhtemelen veda etmeden ayrılmayız; çünkü bu, kabalık olurdu. iScience dergisinde yayınlanan ve maymunların etkileşimleri başlatmak ve sonra bitirmek için bilinçli olarak sinyaller kullandığını belgeledikleri bir çalışmada araştırmacılar, maymunların da benzer bir şey yaptığını bildirdiler.[1]

Ayrıca, etkileşim halindeki maymunlar arasındaki sosyal ve güç dinamiklerinin, kullanılan iletişim çabalarını etkilediğini buldular. Araştırmacılar, bunun insan nezaketine benzer kalıpları yansıttığını söylüyor. Birleşik Krallık'taki Durham Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olan Raphaela Heesen şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Roketleri fırlatıp Ay'a inebildik, çünkü niyetlerimizi paylaşma yeteneğine sahibiz. Bu da tek bir bireyin tek başına başarabileceğinden çok daha büyük şeyler elde etmemize olanak tanıyor. Bugüne kadar, bu yeteneğin insan doğasının kalbinde olduğu öne sürülmüştü.

Niyetinizi paylaşmak ve ortak bir hedef üzerinde birlikte çalışmak, aynı zamanda ortak taahhüt olarak bilinen karşılıklı bir yükümlülük duygusuna yol açar. Şimdi ise Heesen ve ekibi, şempanze ve goril gibi büyük kuyruksuz maymunlarda, ortak bağlılığın insanlara özgü olduğuna dair uzun süredir devam eden iddiaya meydan okuyabilecek kanıtlar keşfettiler.

Daha önceki ortak bağlılık deneylerinde, bir deneyci aniden onlarla oynamayı bıraktığında, insan çocukları itiraz etmişlerdi. Oyuncaklar sunan veya oyuncakları seslendiren çocuklar, daha önce üzerinde anlaşmaya varılan oyunlarıyla deneyciyi yeniden meşgul etmeye çalışmışlardı. Heesen ve ekip arkadaşları, tımar sırasında kesintiye uğrayan ancak daha sonra birbirleriyle etkileşimi sürdürmek için el kol hareketlerini kullanan iki bonobo arasında benzer bir duruma tanık olduktan sonra, insan soyunda ortak bağlılığın nasıl ve ne zaman ortaya çıktığı hakkında daha fazla şey öğrenmeye başladılar.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak önceki bilim insanlarının aksine Heesen ve ekibi, ortak bağlılığın yalnızca iki katılımcı arasındaki ortak bir sözü yerine getirme zorunluluğu hissine dayanmadığını, bunun yerine, anlaşmanın kurulması ve daha sonra anlaşmanın yerine getirildiğine karşılıklı olarak karar verilmesi sürecini de içerdiğini öne sürdü.

Ortalama bir sosyal bağ ve büyük bir rütbe farkı olan iki bonobo arasında, içinde giriş fazının da bulunduğu bir tımar etkileşimi
Cell Press

Bu, göz teması ve bir "merhaba" ile bir konuşma taahhüdüne girmek ve ardından "tamam, anlaştık" veya "elveda" diyerek konuşmanın sona erdiğini bildirmek kadar basit bir şey anlamına gelir. Heesen ve meslektaşları, ortak taahhüt sürecini göstereceğini savunduğu, büyük maymunların benzer bir etkileşim giriş ("merhabalaşma") ve çıkış ("elvedalaşma") sürecine sahip olup olmadığını görmek için yola çıktılar.

Hayvanat bahçelerindeki bonobo ve şempanze grupları içindeki 1.242 etkileşimi analiz ettikten sonra, maymunların aslında etkileşimleri başlatmak ve bitirmek için sıklıkla birbirlerine baktıklarını ve iletişim kurduklarını buldular. Bonobolar, zamanın %90'ında ve şempanzelerin %69'unda oynamadan önce giriş sinyalleri ve karşılıklı bakış alışverişinde bulundular.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Çıkış aşamaları daha da yaygındı; bonoboların %92'si ve şempanze etkileşimlerinin %86'sı çıkışları içeriyordu. İşaretler, tımar etme veya oyun oynama gibi karşılaşmalardan önce ve sonra, birbirine dokunmak, el ele tutuşmak veya kafa atmak veya birbirine bakmak gibi jestleri içeriyordu.

Birbiriyle zayıf sosyal bağlara ve büyük rütbe farkına sahip iki şempanze arasında, çıkış fazını da içeren oyun davranışı
Cell Press

Araştırmacılar ayrıca, maymunların sosyal olarak birbirine ne kadar yakın olduğu veya kimin diğeri üzerinde daha fazla güce sahip olduğu gibi faktörleri de göz önünde bulundurdu. İlginç bir şekilde, bonobolar birbirine ne kadar yakınsa, (eğer varsa) giriş ve çıkış evrelerinin süresinin o kadar kısa olduğunu buldular. Yazarlar, bu kalıbın insanlar olarak başkalarıyla da iletişim kurma şeklimize benzer olduğunu söylüyor. Heesen şöyle diyor:

İyi bir arkadaşla etkileşim kurduğunuzda, kibarca iletişim kurmak için daha az çaba harcarsınız.

Ancak arkadaşlık düzeyi ve sosyal bağların gücü, şempanzelerin giriş çıkışlarını hiç etkilemiyor gibiydi. Bunun nedeni, şempanzelerin despotik güç hiyerarşilerine kıyasla, genel olarak bonobo toplumlarının, dişiler ve yakın anne-oğul ilişkileri arasındaki dostluk ve ittifaklara vurgu yaparak, genel olarak daha eşitlikçi olması olabilir.

Ortak bağlılığın kökenini ve evrimini anlama konusunda bu çalışma, ileriye doğru atılmış adımlardan sadece biri, ama Heesen, daha yapılacak çok şey olduğunu söylüyor:

Davranışlar fosilleşmez. Davranışın nasıl evrimleştiğine bakmak için kemikleri kazamazsınız. Ama yaşayan en yakın akrabalarımızı inceleyebilirsiniz: şempanzeler ve bonobolar gibi büyük maymunları... Bu tür bir iletişimin diğer türlerde olup olmadığını gelecekte çalışmak ilginç olacak.

Ekibin kaydettiği bütün videoları buradan izleyebilirsiniz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
31
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

Feragatname: Evrim Ağacı, doğrudan üniversiteler, akademik dergiler veya resmi bilim kurumları tarafından yayınlanan bu basın açıklamalarını temel editöryal düzenlemeden geçirmektedir; ancak açıklamaların isabetliliğinden sorumlu değildir. Basın açıklaması konusundaki sorularınızı aşağıdaki medya irtibat kişisine yöneltebilirsiniz.

Medya İrtibat

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 15
  • Güldürdü 10
  • İnanılmaz 6
  • Tebrikler! 5
  • Bilim Budur! 3
  • Umut Verici! 3
  • Muhteşem! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • ^ R. Heesen, et al. (2021). Assessing Joint Commitment As A Process In Great Apes. iScience, sf: 102872. doi: 10.1016/j.isci.2021.102872. | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 02:30:43 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10830

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
S. Akman, et al. Maymunlar da İnsanlar Gibi Konuşmalarını Başlatıp Bitirmek İçin Özel İfadeler Kullanıyorlar!. (14 Ağustos 2021). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10830
Akman, S., Bakırcı, Ç. M. (2021, August 14). Maymunlar da İnsanlar Gibi Konuşmalarını Başlatıp Bitirmek İçin Özel İfadeler Kullanıyorlar!. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10830
S. Akman, et al. “Maymunlar da İnsanlar Gibi Konuşmalarını Başlatıp Bitirmek İçin Özel İfadeler Kullanıyorlar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 14 Aug. 2021, https://evrimagaci.org/s/10830.
Akman, Sude. Bakırcı, Çağrı Mert. “Maymunlar da İnsanlar Gibi Konuşmalarını Başlatıp Bitirmek İçin Özel İfadeler Kullanıyorlar!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 14, 2021. https://evrimagaci.org/s/10830.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close