Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Maruz Kalma Etkisi: Aynada Kendimizi Beğenirken, Fotoğraflarda Neden Beğenmiyoruz?

4 dakika
93,235
Maruz Kalma Etkisi: Aynada Kendimizi Beğenirken, Fotoğraflarda Neden Beğenmiyoruz?
Tüm Reklamları Kapat

Bir fotoğrafa bakıp da "Off çok kötü çıkmışım." dediğiniz olmuştur, hele ki fotoğraf çektirmeyi sevmeyenlerdenseniz. Halbuki çok iyi hatırlıyorsunuz, aynada o kadar da kötü gözükmüyordunuz o gün. Ama kabul, bazen fotoğraflarda hakikaten berbat çıkarız. Bu, iki defa yaşanırsa... Eh, olabilir, belki de sandığınız kadar fotojenik değilsinizdir. Üç, beş, on, yüz defa? Bir insanın her fotoğrafı mı kötü olur? Hele ki başkalarına gösterdiğinizde, "Aaa ne güzel çıkmışsın." diyorlarsa ve bu sözlerinde samimilerse...

Ne oluyor? Kendimizi aynada beğenirken fotoğraflarda neden beğenmiyoruz?

Kimisi içinse tersi geçerlidir: Neden bazıları fotoğraflarını beğenirken, aynadaki görüntüsünden rahatsız olur? Anlatalım:

Tüm Reklamları Kapat

İlk olarak şu biyolojik gerçekle yüzleşerek başlayalım: Fizik ve matematikte kusursuz simetriler tanımlayabiliyor olsak da, gezegenimizde hiçbir şey kusursuz bir şekilde simetrik değildir. Tıpkı geometride bir çemberin kusursuz olması; ancak doğada kusursuz hiçbir çember olmaması gibi. Nesneler bize simetrik gelir, çünkü onları yüzeysel olarak incelemeye alışmışızdır. Halbuki morfometri gibi vücut ölçülerini kullanan araştırmalarda, asimetrinin boyutları anlaşılabilir. Hatta evrimsel biyoloji araştırmalarında kullanılan önemli araçlardan birisi, böcekler gibi hayvanlarda vücut asimetrisine bakarak uçuş gibi fonksiyonların nasıl evrimleşip çalıştığını anlamaktır. Simetri için kusursuz üretim, katı kalıplar gerekir. Ancak doğada bunların her ikisi de yok. Hatta Darwin'in meşhur bir sözü de var:

Eğer herkes birebir aynı kalıptan çıkmış olsaydı, güzellik diye bir şey var olmazdı.

Gerçekten de güzellik algımızın katı simetriler etrafında değil, muğlak asimetriler etrafında evrimleştiğine dair bazı bilimsel kanıtlar mevcut. Evet, vücudunuzun iki yarısı yaklaşık olarak simetrik; ancak sadece yaklaşık olarak... Bu kusurlu simetri, ya da basitçe asimetri, belki günlük yaşantımızda çok fark etmediğimiz bir unsur; ancak beynimiz asimetrik yarıların farklarını işleyecek kadar güçlü bir makina. Dolayısıyla bir bireyin yüzüne baktığınızda, ondaki asimetriyi bilinçli olarak fark etmeseniz de, bilinçaltınız bu verileri işliyor ve yüzü, bu asimetrik özellikleriyle birlikte, bir bütün olarak hatırlıyor. Bu birincisi.

Blake Lively ve yüz simetrisi...
Blake Lively ve yüz simetrisi...
Kate Bosworth ve yüz simetrisi...
Kate Bosworth ve yüz simetrisi...
George Clooney ve yüz simetrisi...
George Clooney ve yüz simetrisi...

Fotoğraf ve aynalarda kendinizi güzel bulmamanızın açıklamasının ikinci ipucu ise psikolojiden gelmektedir. "Maruz Kalma Etkisi". Bu psikolojik olgu, bir şeyi ne kadar sık görürsek ya da ona ne kadar sık maruz kalırsak onunla ilgili olumlu tepkiler geliştirdiğimizi söyler. Sıklıkla maruz kaldığınız şey yüzler olabileceği gibi, şekiller, ürünler veya sloganlar da olabilir. Yaa, şimdi reklamların nasıl çalıştığını anladınız mı? Bu sadece bir yolu elbette; ancak bir şeye sık sık maruz kalmak, onunla ilgili ortalamada daha olumlu fikirler geliştirmenizi sağlıyor. Bu etki politikada nasıl çalışıyor acaba? Onu düşünmeyi size bırakıyoruz. Biz sizin çirkin olduğunu sandığınız fotoğraflarınıza veya ayna yansımanıza dönelim:

Eğer hem fotoğraflarınıza, hem de aynaya sıklıkla bakan biriyseniz, bu etkiyi fark etmemiş olabilirsiniz. Ancak birçok insan ya aynaları ya fotoğrafları daha sık kullanır. Dolayısıyla beyinleri, bunlardan birisine alışıktır. 

Tüm Reklamları Kapat

Burada kilit nokta şu: Aynada görüntümüz her zaman terstir. Yani sağ gözünüz, aynadaki yansımanızın aslında sol tarafındadır. Fotoğraflarda ise, özellikle ayar yapılmazsa, genellikle tersine çevrilmemiş bir kare görürüz. İşte bunlardan birine daha sık bakıyorsak, yüzümüzle ilgili küçük asimetrilerin sağ tarafta mı, yoksa sol tarafta mı olduğunu da zamanla kanıksarız. Bu nedenle aynadaki veya fotoğraftaki kendimizi beğenmeyiz. Diğer insanlar ya da bir fotoğraf makinesi bizi ayna görüntümüzle görmediği için, bizim kendimizi güzel bulmadığımız fotoğraflarımızı, bizi o şekilde görmeye alışkın oldukları için daha cazip bulabilirler.

Burada üçüncü bir faktör ise bireysel abartı etkisi. Ne yazık ki kendi yetenek ve özelliklerimizi, objektif olarak olandan daha üstün bulmaya meyilliyiz. Dolayısıyla simetri olsun, olmasın, kendi fiziksel özelliklerimize yönelik algımız, fotoğrafların ve aynanın yansıttığından daha güzel veya yakışıklı olduğumuz yönünde.. 

Yani bir dahaki sefere, aynaya veya fotoğraflara bakarken, kendinizi tuhaf buluyorsanız, çok da önemsemeyin. Suçu kendinizde değil, evrenin kusurlu simetrisinde arayın.

Ama daha gerçekçi bir yaklaşım istiyorsanız: Belki de sandığımız kadar güzel ya da yakışıklı değiliz.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Ve bunda utanacak hiçbir şey yok.

Nihayetinde beyinlerimiz kendimizi abartmaya meyilli. 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
125
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 53
  • İnanılmaz 14
  • Merak Uyandırıcı! 11
  • Üzücü! 8
  • Muhteşem! 7
  • Bilim Budur! 7
  • Güldürdü 5
  • Umut Verici! 3
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Grrr... *@$# 2
  • Korkutucu! 1
  • İğrenç! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/12/2024 01:35:02 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7668

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Veri Bilimi
Gün
Oyun
Orman
Doğal Seçilim
Mikrobiyota
Bilim Felsefesi
Nükleer Enerji
Rna
Çiftleşme
Ergen
Vaka
Öğrenme Teorileri
Koronavirüs
Habercilik
Sosyal Medya
Nörobilim
Nötron
Teleskop
Ara Tür
Bakteriler
Cinsellik Araştırmaları
Kedigiller
Kadın Sağlığı
Beslenme Davranışları
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı, et al. Maruz Kalma Etkisi: Aynada Kendimizi Beğenirken, Fotoğraflarda Neden Beğenmiyoruz?. (9 Mart 2019). Alındığı Tarih: 9 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7668
Bakırcı, Ç. M., Şenyiğit Özdil, . (2019, March 09). Maruz Kalma Etkisi: Aynada Kendimizi Beğenirken, Fotoğraflarda Neden Beğenmiyoruz?. Evrim Ağacı. Retrieved December 09, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7668
Ç. M. Bakırcı, et al. “Maruz Kalma Etkisi: Aynada Kendimizi Beğenirken, Fotoğraflarda Neden Beğenmiyoruz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 09 Mar. 2019, https://evrimagaci.org/s/7668.
Bakırcı, Çağrı Mert. Şenyiğit Özdil, . “Maruz Kalma Etkisi: Aynada Kendimizi Beğenirken, Fotoğraflarda Neden Beğenmiyoruz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, March 09, 2019. https://evrimagaci.org/s/7668.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close