Laboratuvarda Üretilen Yapay Etin Maliyeti Sadece 2 Yılda 325.000 Dolardan 11 Dolara Düştü!

2013 senesi içerisinde tüm internet "test tübünde üretilen hamburger" haberleriyle çalkalanmıştı. Bu heyecanın nedeni sadece bilim insanlarının laboratuvar ortamında gerçek bir eti büyük oranda sıfırdan üretebilmeleri değildi. Aynı zamanda bu başarının, her geçen gün daha az sürdürülebilir hale gelen hayvancılık sektörüne gerçek ve uygulanabilir bir alternatif sunma potansiyeliydi. Ancak sonra fiyatını duyduk... Tek bir hamburgerin laboratuvarda üretilme fiyatı 325.000 dolar civarıydı! İster misiniz?

Ancak aradan geçen 2 yıllık sürede bilim insanları bu etlerin üretiminde müthiş bir ucuzlama sağlamayı başardıklarını ilan ettiler! Şu anda laboratuvarda üretilecek tek bir hamburgerin maliyeti sadece 11 dolar; bu da laboratuvarda üretilen yapay etin kilosunun 80 dolar civarı olması demek!

Zaman geçtikçe laboratuvarda üretilen etler daha da ucuzladı. Future Meat isimli bir firma, 2018 yılında yaptığı bir açıklamada, 2021 yılı itibariyle yapay etin kilosunu 80 dolardan 5-10 dolar civarına indirmeyi başarmayı beklediklerini duyurmuştu.^[1] Memphis Meats de 2020'ye kadar yapay etin kilosunu 10 doların altına düşürebileceklerine inanıyordu.^[2] Bu konuda henüz bir açıklama yapılmadı; ancak 2020 itibariyle, yapay etlerdeki ucuzlamanın durduğunu düşünmek için bir sebep gözükmüyor.^[3]

Hayvan Kesmeden Gerçek Et Üretmek Mümkün!

Peki bunun en iyi tarafı nedir? Bilim insanlarının geliştirdiği yöntem, 10.000 kilogram (10 ton) et üretmek için sadece ufacık bir parça gerçek ete ihtiyaç duyuyor olması. Hollanda'da bulunan Maastricht Üniversitesi'nden Mark Post şöyle söylüyor:

İnekler bitkisel proteinleri hayvansal proteinlere çevirmek konusunda son derece verimsiz hayvanlardır. Hayvanları aracı olarak kullanarak aslında çok fazla besin kaybediyoruz. Ayrıca çevresel bir boyutta düşündüğümüze, metan ve diğer sera gazlarının üretimi açısından da çok sağlıklı bir sistem değildir. Günümüzden 20 veya 30 sene sonra alternatif biftek üretiminin gerçek bir endüstri haline dönüşeceğini düşünüyorum.

Post'un geliştirdiği yöntem, ineklerden alınan ve petri kaplarında "buzağı cenin serumu" adı verilen bir kimyasal kullanarak yetiştirilen miyosatelit hücrelerine (kas hücrelerini aktif olarak tamir eden kök hücrelerine) dayanıyor. Ariel Schwartz bu üretim sürecini şöyle anlatıyor:

Hücreler plastik bir kaptaki jele koyuluyorlar. Burada buzağı serumunun besinleri azaltılıyor, böylece hücreler açlık moduna giriyorlar ve kas hücrelerine bölünüyorlar. Bu hücreler de sonunda miyotüpler adı verilen kas ipliklerine dönüşüyorlar ve protein sentezlemeye başlıyorlar. Bu sürecin son ürünü, New York Times gazetesinde 'kısa, pembe bir pirinç şehriyesi gibi gözüken' bir kas şerididir.

Şaşırtıcı bir şekilde o kısa, pembe pirinç şehriyesi, tabi tutulduğu bütün laboratuvar testlerini başarıyla geçti! Post ve ekibi şimdi kullandıkları serumu hayvan ürünlerine dayanmayan bir alternatifle değiştirmeye çalışıyorlar. Her ne kadar çalışmalarında müthiş bir yol kat ettiklerini belirtseler de, bu tekniğin yeterince yaygınlaşıp ticari olarak satışa çıkarılmasının 10-20 yılı bulabileceğini de belirtiyorlar.

Tıpkı Roma 1 günde inşa edilmediği gibi, tadı güzel olan laboratuvar etleri de kısık ateşte pişmek zorunda... Ancak Post ve ekibi bu iş üzerinde uzun soluklu bir şekilde çalışıyorlar ve milyarlarca insanın tehdidi altında olduğu açlığa göz yummaktansa, bir çözüm üretmeye çalışıyorlar.