Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kurukafa güvesi (Acherontia atropos)

Kurukafa güvesi (Acherontia atropos) Gökhan Eren
Kurukafa güvesi (Acherontia atropos)
4 dakika
5,388
Tüm Reklamları Kapat
Kurukafa güvesi
  • Bilimsel Adı Acherontia atropos
  • Halk Arasındaki Türkçe Adı Kurukafa güvesi
  • Halk Arasındaki İngilizce Adı African death's head hawkmoth
Taksonomi
  • Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
  • Gözlem Ekle

Gözlem Bilgileri

Kurukafa güvesi olarak bilinen Acherontia atropos türünü 20 Ağustos 2018 tarihinde Sakarya'nın Karasu ilçesinde gözlemledik. Bu tür bazen Kurukafa kelebeği olarak adlandırılmakla birlikte aslında bu bir güvedir. Güve ve kelebekler arasındaki farkları anlattığımız yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Tanım ve Genel Bilgiler

Kurukafa güvesi (Acherontia atropos), yaklaşık 80–120 mm olan kanat açıklığı ile genellikle bulunduğu bölgelerdeki en büyük güve türlerinden biridir. Erişkin bireyler tipik olarak Sphingidae (Atmaca güveleri) ailesinin kanat ve vücut yapısına sahiptir. Üst kanatlarda sarı, kahverengi ve krem rengi tonlarında dalgalı bantlar vardır. Alt kanatlar sarı renkte olup yüzeyinde iki sıra koyu renkte dalgalı ya da zikzak şeklinde bantlara sahiptir. Abdomen (karın) sağlam yapılı olup üzerinde sarı ve siyah bantlara sahiptir, ayrıca kahverengi tüylerle kaplıdır. Toraks üzerinde ''kuru kafa benzeri'' bir desen bulunur. Rengin yoğunluğu ve dağılımına göre bazen bu desen gözükmeyebilir. Seksüel dimorfizm belirgindir. Dişiler erkeklerden daha büyüktür. Dişilerde son abdomen segmenti yuvarlak sonlanırken erkekler daha sivri bir şekilde sonlanır. Erkek bireylerin antenleri dişilere göre daha ince ve daha kısadır. Tırtıllar (larva), sarı-yeşil renk tonlarına sahip ve 120–130 mm'ye kadar da büyüyebilir.

Kurukafa güvesi (Acherontia atropos), erişkin birey.
Kurukafa güvesi (Acherontia atropos), erişkin birey.
Gökhan Eren

Evrimsel Tarih ve Taksonomi

Kurukafa güvesi (Acherontia atropos), Atmaca güveleri olarak bilinen Sphingidae ailesine ait bir türdür. Bu tür ilk olarak taksonominin babası sayılan meşhur İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus tarafından Sistema Naturae eserinin 10. baskısında tanımlanmıştır.

Lepidoptera takımının diğer üyeleri gibi Erken Jura, yani yaklaşık 200 milyon yıl öncesine ait ender fosil kayıtları mevcut. Fosilleşmeleri oldukça zor olduğu için pek sık rastlanmazlar. Çiçekli bitkilerin evrimi ile paralellik göstermiş olabilirler.

Tüm Reklamları Kapat

Ekolojik Dağılım ve Habitat

Geniş bir dağılıma sahip olan bu tür; Avrupa, Afrika ve Asya'nın bir kısmında görülmektedir. Sıcak ve kuru ortamları tercih ederler kışın hayatta kalamazlar. Afrika'da yılda birkaç nesil verirler.

Davranış ve Etoloji

Yaşam döngüsü, sadece birkaç milimetre büyüklüğünde soluk, şeffaf sarı yumurtalarla başlar. Sıcaklığa bağlı olarak 5-10 gün arasında yumurtadan çıkarlar (soğuk bir ortamda 2 hafta sürebilir). Sıcak bir ortamda, Sphingidae yumurtalarının gelişimi şaşırtıcı derecede hızlı olabilir. Yumurtalarından çıktıktan sonra çoğu larva kendi boş yumurta kabuklarının bir kısmını tüketecektir. Bu ilk besinleri genç larvalara dolaşmak ve konukçu bitkisini arayacak kadar yeterli enerji verir. Acherontia atropos tırtılları (larva) sıcaklığa bağlı olarak genellikle 1-1.5 ay içerisinde gelişimlerini tamamlar. Tamamen büyümüş tırtıllar konakçı bitkilerinden inip toprağa girerler ve gene sıcaklığa bağlı olarak 1-2 ay içerisinde erişkin birer güve olurlar.

Kurukafa güvesi (Acherontia atropos) gıcırtı benzeri ses çıkartırken.
Kurukafa güvesi (Acherontia atropos) gıcırtı benzeri ses çıkartırken.
Gökhan Eren

Bu türler Lepidoptera'larda normalde görülmeyen bir takım davranışlar sergiler. Dış vücut parçalarını birbirine sürterek ses çıkartan çoğu güvenin aksine, Acherontia cinsindeki güveler, inhalasyon (nefes alma) ve ekshalasyon (nefes verme) sırasında, farinkslerinden (yutak) "gıcırtı" benzeri sesler çıkartırlar. Bu sesi kullanarak potansiyel yırtıcıları caydırır ya da arı kovanlarında baskın sırasında kraliçe arının sesini taklit ederek işçi arıları kontrol eder.

Parazitoidleri

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ichneumonidae: Amblyjoppa fuscipennis, Amblyjoppa proteus, Callajoppa cirrogaster, Callajoppa exaltatoria, Diphyus longigena, Diphyus palliatorius, Ichneumon cerinthius, Netelia vinulae

Tachinidae: Compsilura concinnata, Drino (Zygobothria) atropivora, Masicera pavoniae, Winthemia rufiventris

Diyet ve Metabolizma

Tırtıllar; Ligustrum, Fraxinus, Solanum sp. türlerinden beslenir (genellikle Oleaceae ve Solanaceae ailesinde bulunan türler).

İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar

Acherontia atropos ekinlere ve arı kovanlarına zarar vermesi dışında, toraks üzerinde bulunan kurukafa deseni, insanların güveyi doğaüstü ve kötülük ile ilişkilendirmelerine neden olmuştur. Güvenin içinde bulunduğu eve kötü şans getirmesi ve ölüm veya talihsizliğin izlenmesi beklenebilecek çok sayıda batıl inançlardan sadece birkaçıdır. Bir Endülüs Köpeği (Un Chien Andalou) ve Kuzuların Sessizliği (The Silence of the Lambs) gibi bazı filmlerin tanıtım afişlerinde kullanılmıştır. Ayrıca José Saramago'nun Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş (Death with Interruptions) romanın Amerikan baskısının kapağında da kullanılmıştır.

Kurukafa güvesi (Acherontia atropos) erişkin birey üstten görünümü. Toraks üzerinde bulunan kurukafa deseni dikkat çekiyor.
Kurukafa güvesi (Acherontia atropos) erişkin birey üstten görünümü. Toraks üzerinde bulunan kurukafa deseni dikkat çekiyor.
Gökhan Eren

Etimoloji

Acherontia atropos, hem cins hem de tür ismini mitolojik konulardan almıştır. Acherontia cinsi, Yunanistan'ın Epirus şehrinde bulunan bir nehir olan Acheron'dan, Atropos ise Yunan tanrıçası Atropos'tan gelir. Bu tür İngilizce ''African death's head hawkmoth'' olarak bilinir. Türkçeye de Kurukafa güvesi olarak geçmiştir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
6
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Muhteşem! 0
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Merak Uyandırıcı! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 16:56:09 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8224

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
G. Eren, et al. Kurukafa güvesi (Acherontia atropos). (26 Ocak 2020). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8224
Eren, G., Türkoğlu, P. (2020, January 26). Kurukafa güvesi (Acherontia atropos). Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8224
G. Eren, et al. “Kurukafa güvesi (Acherontia atropos).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, 26 Jan. 2020, https://evrimagaci.org/s/8224.
Eren, Gökhan. Türkoğlu, Pedram. “Kurukafa güvesi (Acherontia atropos).” Edited by Pedram Türkoğlu. Evrim Ağacı, January 26, 2020. https://evrimagaci.org/s/8224.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close