Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Kunduzlar, Nasıl Kuzey Amerika'nın En iyi İtfaiyecileri Oldular?

5 dakika
2,559
Kunduzlar, Nasıl Kuzey Amerika'nın En iyi İtfaiyecileri Oldular? Pixabay
Tarihi Geçmiş Haber

Bu haber 4 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.

Tüm Reklamları Kapat

Amerika'nın batısı, iklim değişikliğinin körüklediği ve bir yüzyıllık yanlış yönlendirilmiş yangın söndürme stratejileri yüzünden tutuşuyor. Kaliforniya'da yaşanan orman yangını üç milyon dönümden fazla alanı karartırken, Oregon'da nesilde bir yaşanan bir kriz yarım milyon insanı bir süreliğine evlerini terk etmeye zorladı.[1], [2] Tüm bunlar yaşanırken, çok değerli itfaiye müttefiklerimizden biri gözden kaçtı: kunduzlar!

Yeni yapılan bir çalışma, kunduzların barajlar inşa ederek göletler oluşturarak ve tüneller kazarak geniş dere kanallarını suladığı ve bitkilerle hayvanların barınabileceği yanmaz koridorlar oluşturduğu sonucuna vardı. Bazı durumlarda kemirgenlerin bu mühendisliği, yolundaki bir yangını bile durdurabilir.

Kaliforniya Eyalet Üniversitesi Kanal Adalarında eko-hidrolog olan ve aynı zamanda çalışmanın liderliğini yürüten Emily Farifax hemen yan tarafta orman yangının olup olmamasının bir önemi olmadığını, kunduz barajlı alanların her zaman yeşil mutlu ve sağlıklı göründüğünü belirtiyor.

Tüm Reklamları Kapat

On yıllardır bilim insanları; Kuzey Amerika kunduzu olarak bilinen Castor canadensis'in, Kuzey Meksika'dan Alaska'ya uzanan bir bölgede bir dizi ekolojik fayda sağladığını fark etmişlerdi. Kunduz havuzlarının ve sulak alanlarının su kirliliğini filtrelediği, somon balıklarına yardım ettiği, karbonu tuttuğu ve selleri seyrekleştirdiği gösterilmişti.[2], [3], [4] Araştırmacılar, uzun zamandır bu kürek kuyruklu mimarların, doğaya bir başka yararlarının daha olduğunu düşünüyorlardı: Orman yangınlarının yayılmasını yavaşlatmak.

Utah Eyalet Üniversitesi'nden jeomorfolog Joe Wheaton; durumun karmaşık olmadığını, suyun yanamadığını söylüyor. Mesela 2018'de Idaho'da birden alevlenen yangının 65.000 dönümlük ormanı kavurmasından sonra Wheaton, yanık bölgesinin ortasında alevlere dayanmış yemyeşil bir kunduz sulak alanı ile karşılaştı. Henüz hiçbir bilim insanı bu fenomeni titizlikle incelememişti.

Araştırmada yer almayan ve Emily'nin çalışmasının mükemmel bir zamanlamaya sahip olduğunu belirten Wheathon; bu araştırmanın, doğa temelli çözümlerin ve doğal altyapının önemine işaret ettiğini ve bize bunu destekleyen bilimi verdiğini de ekliyor.

Yangın Sığınağı

Fairfax ve meslektaşı Andrew Whittle, kısmen Wheaton’ın gözlemlerinden esinlenerek, ABD’nin beş eyaletinde 2000 yılından beri meydana gelen büyük orman yangınlarını incelemeye karar verdi. Ve California, Colorado, Idaho, Oregon, Wyoming ve yakındaki kunduz barajları, göletleri için uydu görüntülerini araştırdı. (Kunduzların altyapısı o kadar etkileyici ki, uzaydan bile görülebiliyor.)

Tüm Reklamları Kapat

Ardından bitki sağlığının istatistiksel bir ölçüsünü kullanarak yangın öncesinde, sırasında ve sonrasında çevredeki bitki örtüsünün gürlüğünü ölçtüler. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde; gelişen, iyi sulanan bitkiler uydu fotoğraflarında daha canlı ve daha yeşil görünme eğilimindeyken kuru bitkiler kısmen kahverengi görünmekteydi.

Kunduz Barajlarının Araştırılması Yeşil ve Güvenli Cennetlerin Yerlerini Ortaya Çıkarıyor!

Bilim insanları, uydu görüntülerini kullanarak İdaho'daki yangına benzer orman yangınlarında yanan farklı bölgelerdeki kunduz barajlarını uzaktan inceledi.

Yangından Önce Uydudan Çekilmiş Bir Fotoğraf
Yangından Önce Uydudan Çekilmiş Bir Fotoğraf
National Geographic

Araştırmacılar, yangınlardan önce ve sonra dere boyunca bitki örtüsünü ölçerek kunduz barajlarının yangınlardan koruma sağladığını keşfettiler. Barajların yakınındaki bitki örtüsü baraj olmayan bölgelere göre ortalama 3 kat daha az yandı.

Araştırmanın Verilerini Gösteren Grafik
Araştırmanın Verilerini Gösteren Grafik
National Geographic

Tabii ki de yeşil, sulu bir bitki; kuru, gevrek bir bitkiden daha az yanıcıdır. İşte kunduz ekosistemini bu kadar yangına dayanıklı yapan da budur. Farifax ve Whittle orman yangını derenin üzerinden geçtiği esnada kunduz barajlı kesimlerin üç kat daha yeşil kaldıklarını buldular. Kunduzlar vadilerini o kadar güzel doyurmuşlardı ki bitkiler tutuşmuyordu.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Bu hayat kurtaran göletler sadece kunduzları ve bitkileri korumakla da kalmıyor. Farifax'ın dediğine göre amfibiler, sürüngenler, kuşlar ve bazı küçük memeliler de dahil olmak üzere geniş bir hayvan topluluğu da muhtemelen yangın sırasında bu kunduz yapımı yangın sığınaklarına toplanıyor. Orman yangınları her ne kadar kara sırtlı ağaçkakanlar (Picoides arcticus) gibi bazı canlıların yaşam alanlarını canlandıran hayati bir güç olsa da diğer çoğu hayvan popülasyonu için tahrip edici olabilir.

Çalışması Ecological Applications dergisinde yayınlanan Farifax, kunduz yaşam alanlarının aynı zamanda çiftlik hayvanları ve tarım alanlarını koruduğunu da ekliyor:[5]

Eğer kunduz yaşam alanlarınız varsa inekleriniz yangın sırasında o sığınaktan yararlanabilirler. Ve bu onları römorklara koymanızın gerekmesinden daha iyi olur.

Kunduzlara Kucak Açmak

Buna ek olarak kunduzlar bir ekosistemin orman yangınından kurtulmasına yardımcı olabilir. Kuzey Washington Eyaletinde, Methow Kunduz Projesi'nin yöneticisi Alexa Whipple, kunduzların söğüt ve kavak gibi yerel türlerin geri kazanılmasını desteklediğini keşfetti.

Rocky Dağları'ndaki dahi kunduzlar göletler, geçitler ve sıcak kış evleri inşa ediyor.
National Geographic

Kunduzlu derelerin aksine kunduzsuz olan derelerin olası bir yangından sonra istilacı bitkiler tarafından kolonize edilme ihtimali daha yüksektir. Whipple ayrıca kunduz göletlerinin, yanmış yamaçlardan akan fosfor yüklü tortuyu yakalayarak çevredeki su kalitesini iyileştirdiğini de fark etti.

Sonuçları hakemli bir dergide henüz yayınlanmamış Whipple, daha ıslak bir manzaraya sahipsek yangına karşı daha iyi direneceğimizi ve ondan daha kolay kurtulabileceğimizi söylüyor.

Umudum orman yangınlarının insanlara, kunduzların sağladığı faydaların tümünü anlamaları için bir yol açmasıdır.

Kunduzların yaptığı tüm bu iyiliklere rağmen her yıl binlercesi yollarda sel oluşturmaları, ağaçları kesmeleri ve insan malına zarar vermeleri nedeniyle öldürülüyor. Farifax, şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Daha zekice ve daha insancıl politikalar uygulayıp, kunduz aldatıcılar gibi ölümcül olmayan sel önleme cihazları kullanarak ve sorun çıkaran kunduzları öldürmek yerine başka bir yere yerleştirerek kunduzlarla olan ilişkilerimizi düzeltebilir ve orman yangınlarını azaltabiliriz.

Yerel havzalarda kunduzlara kucak açmanın size kasabanızın etrafında ıslak toprak ve bitkiler olduğunun teminatını sağlayacağını da ekliyor. Aslında makalenin başlığından da anlaşılabileceği üzere ABD Orman Hizmetleri yeni bir hayvan maskotu düşünmek isteyebilir: Kunduz Smokey!

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
24
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • İnanılmaz 9
  • Tebrikler! 8
  • Umut Verici! 5
  • Muhteşem! 4
  • Bilim Budur! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 04:36:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/9381

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Protein
İklim Değişimi
Yaşam
Gözlem
Proton
Sinek
Nasa
Kozmoloji
Uluslararası Uzay İstasyonu
Uzay Aracı
Odontoloji
Doğru
Cinsiyet
Kuşlar
Regülasyon
Aminoasit
Üreme
Uzun
Toplum
Bilgisayar
Deney
Kuvvet
Homeostasis
Gebelik
Yaşamın Başlangıcı
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
B. Goldfarb, et al. Kunduzlar, Nasıl Kuzey Amerika'nın En iyi İtfaiyecileri Oldular?. (27 Eylül 2020). Alındığı Tarih: 22 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/9381
Goldfarb, B., Güler, U., Bakırcı, Ç. M. (2020, September 27). Kunduzlar, Nasıl Kuzey Amerika'nın En iyi İtfaiyecileri Oldular?. Evrim Ağacı. Retrieved December 22, 2024. from https://evrimagaci.org/s/9381
B. Goldfarb, et al. “Kunduzlar, Nasıl Kuzey Amerika'nın En iyi İtfaiyecileri Oldular?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Uygar Güler, Evrim Ağacı, 27 Sep. 2020, https://evrimagaci.org/s/9381.
Goldfarb, Ben. Güler, Uygar. Bakırcı, Çağrı Mert. “Kunduzlar, Nasıl Kuzey Amerika'nın En iyi İtfaiyecileri Oldular?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Uygar Güler. Evrim Ağacı, September 27, 2020. https://evrimagaci.org/s/9381.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close