Ksilem ve Floem: Bitkilerde Besinlerin, Suyun ve Minerallerin Taşınması
Pexels
Ksilem ve Floem: Bitkilerde Besinlerin, Suyun ve Minerallerin Taşınması
İlk bakışta sadece suyun, minerallerin, glikozun ve amino asitlerin hareketi diyebiliriz. Ama bu bilimdir ve bu süreci betimlemek için özel terimlere ihtiyaç duyarız. Üç parçadan oluşan bu videoda bitkilerde besinlerin, suyun ve minerallerin taşındığı “taşıma sistemi”ne bakacağız.
Çarpan bir kalbimiz vardır ve kanımız dolaşım halindedir, peki bitkiler ne yapar? Bir bitkiyi kestiğinizde kanamaz. Peki bunun yerine ne olur? Bitkilerin kendi sistemleri vardır. Bitkilerin ksilem yapısı (odun borusu) vardır. Bu yapı suyu ve çözeltileri köklerden yapraklara taşırken floem yapısı da (soymuk borusu) aminoasitlerin ve yaprakta fotosentez sonucu oluşan glikozun bitkinin diğer kısımlarına taşınmasında görev alır.
Burada ksilem ve floemin yatay kesitlerini görüyorsunuz. Gövde ve kökteki yapılanışın farklı oluşuna dikkat edin.
Ksilem ve floem elyaf demetleri (vascular bundles) denilen gruplarda bulunur. Bu demetlerin konumu bitkinin kısımlarına göre değişir. Hem ksilem hem de floem bitkinin uzunluğu boyunca tüp biçimi oluşturacak şekilde hücre dizilerinden oluşmuştur.
Ksilem damarları, su geçirmez uzun ve ölü hücrelerden oluşur; duvarları ise lignin (odunözü) içerir. Bundan dolayı ksilem damarları sağlamdır. İşte bu yüzden kökteki elyaf demetleri merkezde yer alır. Bitkinin yerden kolayca sökülmesini engeller. Ayrıca merkezde daha sıkı korunur. Buna karşın, gövdenin ezilmeye ve bükülmeye karşı korunması gerekir. Bu yüzden gövde kısmında, elyaf demetleri kenara yakın durarak gövdeye dayanıklılık ve destek verir.
Floem boruları canlı hücrelerden oluşur. Sakkarozu ve amino asitleri, ihtiyaç duyuldukları yere göre, yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya taşırlar. Oysa ksilemde hareket tek yönlüdür: kökten yapraklara doğru.
Yani artık suyun ve minerallerin ksilemle kökten yukarı doğru, amino asidin ve sakkarozun da floemle çift yönlü taşındığını biliyoruz. Ama nasıl? Bu videonun ikinci kısmında ksilem ve terleme konularına bakacağız.
Destek Olun
Bu video, FuseSchool -Global Education tarafından hazırlanmış, Evrim Ağacı tarafından altyazılandırılmıştır. Eğer içeriği beğendiyseniz orijinal kaynağa destek olmak için, lütfen YouTube kanalına gidip videolarını beğenmeyi unutmayın.
FuseSchool - Global Education kanalının bu videosunu orijinal dilinde ve İngilizce alt yazılı olarak buradan seyredebilirsiniz:
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
16
-
11
-
4
-
3
-
2
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: FuseSchool - Global Education | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/12/2024 04:22:05 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7735
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in FuseSchool - Global Education. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
