Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Ksenon

Ksenon Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?

2 dakika
3,688
Ksenon Images of Elements
Ksenon
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 54 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Özellikler

Ksenon, "Xe" sembolü ile gösterilen ve atom numarası 54 olan kimyasal bir elementtir. Ksenon, yeryüzünde çok az miktarda bulunur. Hacimce yaklaşık %0,0000086 veya 10 milyonda yaklaşık 1 hacim oranında bulunur. Diğer birkaç asal gaza benzer şekilde, ksenon da göktaşlarında mevcuttur. Ksenon, sıvı havanın fraksiyonel damıtılmasıyla küçük miktarda üretilebilir.

Fiziksel Özellikler

Ksenon renksiz ve kokusuz bir gazdır. Kaynama noktası -108,13°C (-162,5°F) ve erime noktası −111.75°C, −169.15°F olarak ölçülmüştür. Ksenon gazının yoğunluğu litre başına 5.8971 gramdır. Bu, ksenonu havadan dört kat daha yoğun yapar.

Kimyasal Özellikler

Uzun yıllar boyunca, ksenonun tamamen inaktif olduğu düşünülmüştür. Sonra, 1962'de İngiliz kimyager Neil Bartlett (1932-) ksenon platinoflorür (XePtF6) bileşiğini oluşturmuştur. Bartlett'in başarısı, diğer kimyacılara başka ksenon bileşikleri yapmayı denemeleri için ilham vermiştir. Kimyagerler, ksenon diflorür (XeF2), ksenon tetraflorür (XeF4), ksenon heksaflorür (XeF6), ksenon trioksit (XeO3) ve ksenon oksitetraflorür (XeOF4) gibi ksenon bileşiklerini yapmanın yollarını buldular.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Ksenon atmosferde hacimce milyonda 0.086 parça konsantrasyonda bulunur. Bazı mineral kaynaklarından çıkan gazlarda da bulunabilir. Araştırmalar, Mars atmosferinin yaklaşık aynı miktarda, belki de milyonda 0,08 parça ksenon içerebileceğini gösteriyor. Elementin Dünya'nın kabuğunda meydana geldiği bilinmemektedir.

Uygulama ve Kullanım Alanları

Ksenon, özel ışık kaynaklarında kullanılır. Elektriksel deşarj ile uyarıldığında güzel bir mavi parıltı üretir. Ksenon lambalar, fotoğrafçılar tarafından kullanılan yüksek hızlı elektronik flaş ampuller, şezlong lambaları ve gıda hazırlama ve işlemede kullanılan bakterisit lambalar gibi uygulamalara sahiptir. Yakut lazerlerde ksenon lambalar da kullanılmaktadır. Ksenon ve iyon bazlı kontrol sistemleri, uyduları ve çeşitli uzay araçlarını yörüngede tutmak için de kullanılabilir. Silikon mikroişlemcileri aşındırmak için ksenon diflorür kullanılır. Ayrıca, belirli kanser türlerini tedavi etmek için kullanılan bir ilaç olan 5-florourasilin üretiminde de kullanılır.

Tarihi

Ksenon, 1898 Temmuz'unda William Ramsay ve Morris Travers tarafından University College London'da keşfedildi. Sıvı havadan önce neon, argon ve kripton elde edilmiş, sonrasında başka gazlar içerip içermediği merak edilmiştir. Zengin sanayici Ludwig Mond, kimyagerlere yeni bir sıvı hava makinesi vermiş ve bu sayede farklı bir gaz elde edilmiştir. Bu gazı tekrar tekrar damıtarak, sonunda daha ağır bir gaz izole edilmiş ve bunu bir vakum tüpünde incelediklerinde güzel bir mavi parıltı vermiştir. Kimyasal reaktivite eksikliğinden ötürü daha sonra bilindikleri şekliyle "inert" gazlı elementler grubunun bir başka üyesi olduğunu fark etmişlerdir. Bulunan bu yeni gaza "ksenon" adını vermişlerdir. Neil Bartlett'in sonunda 1962'de bir flüor türevi yaparak gazın inert olmadığını göstermiştir. Şimdiye kadar 100'den fazla ksenon bileşiği yapılmıştır.

Etimolojisi

Ksenon adını, Yunanca , "garip" veya "yabancı" anlamına gelen "xenos" kelimesinden türemiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Önlem ve Güven

Ksenonun Sağlık Etkileri

Ksenon gazı inert özellik gösterir ve boğucu madde olarak sınıflandırılır. Aşırı konsantrasyonlarda solunması baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, bilinç kaybı ve ölüme neden olabilir. Düşük oksijen konsantrasyonlarında, uyarı yapılmadan saniyeler içinde bilinç kaybı ve ölüm meydana gelebilir. Bu element kanserojen olarak kabul edilmez.

Ksenonun Çevreye Etkileri

Ksenon nadir bir atmosferik gazdır ve bu nedenle toksik değildir ve kimyasal olarak inerttir. Aşırı soğuk sıcaklıkta (-244oC) temas halinde organizmaları dondurur, ancak uzun vadeli ekolojik etkileri beklenmemektedir.

İlginç Bilgiler ve Diğer

  • NASA uzay aracı Deep Space-1 (DS), ksenon gazı kullanan bir iyon iticiden güç aldı.
  • Xenon-135 genellikle nükleer reaktörlerde radyoaktif nötronları emmek için bir kalkan olarak kullanılır. Bu aynı zamanda nükleer çekirdeklerdeki reaksiyon sürecini yavaşlatarak, bir erimeye yol açabilecek kaçak nükleer fisyonu durdurur.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 54 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
24
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 14
  • Tebrikler! 9
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • İnanılmaz 3
  • Bilim Budur! 2
  • Umut Verici! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 06/12/2024 14:46:13 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10150

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Su
Periyodik Tablo
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Enfeksiyon
Fotosentez
Karbon
Metal
Diyabet
Sağlık Örgütü
Factchecking
İnsanın Evrimi
Farmakoloji
Evrimleşme
Göğüs
Yaşlanma
Taklit
Bellek
Güneş Sistemi
Homo Sapiens
Sıcak
Mit
Travma
Yüksek
Kilometre
Ecza
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Ölçer, et al. Ksenon. (1 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 6 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10150
Ölçer, M., Bakırcı, Ç. M. (2021, February 01). Ksenon. Evrim Ağacı. Retrieved December 06, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10150
M. Ölçer, et al. “Ksenon.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 Feb. 2021, https://evrimagaci.org/s/10150.
Ölçer, Metehan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Ksenon.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 01, 2021. https://evrimagaci.org/s/10150.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close