Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Kozmolojik İlke Nedir? Homojenlik ve İzotropi Ne Anlama Gelir?

1 dakika
694
Kozmolojik İlke Nedir? Homojenlik ve İzotropi Ne Anlama Gelir? The Guardian
Evrim Ağacı Akademi: Kozmoloji (Evrenbilim) Yazı Dizisi

Bu yazı, Kozmoloji (Evrenbilim) yazı dizisinin 5 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Kozmoloji Nedir? Evrenbilim Neleri Araştırır?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Evrenin herhangi bir noktasıyla ilgili bir araştırma yapmamız gerektiğinde, herhangi bir fizik olayında yaptığımız gibi belirli kabullerimizin (varsayımlarımızın) olması gerekir. Kozmolojik ilke de modern kozmolojinin temellerini oluşturan bir ilkedir ve evrenin, homojen ve izotropik olduğunu söyler.

"İzotropi" kelimesi Latince "isos" (Tr: "eşit, aynı") ve "tropos" (Tr: "yön") kelimelerinden türemiştir. Evrenin izotropik olması, baktığımız her doğrultuda evrenin aynı olduğu anlamına gelir. Evrenin farklı göründüğü özel bir doğrultu yoktur. Hangi doğrultuda bakarsak bakalım, aynı türden yapılara ve benzer sayıda gökadaya rastlarız. Aynı zamanda genişlemeyi ifade eden Hubble sabiti de her doğrultuda aynıdır. Yani evrenin herhangi bir yönüne baktığımızda, aynı oranda genişleme görürüz.

"Homojen" kelimesi ise Latince "homós" (Tr: "aynı") ve "génos" (Tr: "tür") kelimelerinden türemiştir. Evrenin homojen olması, evrenin her yerde aynı olduğu anlamına gelir. Bu ilkeye göre evrenin hangi noktasında bulunursanız bulunun, göreceğiniz şey aynıdır. Burada gördüklerimiz ile, gözlemediğimiz bir kaynaktayken gözlemleyeceklerimiz tamamen aynıdır.

Tüm Reklamları Kapat

Kozmolojik İlke Üzerine Yorumlar

Akla gelmesi gereken ilk soru, kozmolojik ilkenin ne kadarlık bir ölçekte sağlandığıdır. Çünkü etrafınıza baktığınızda, odanın ne izotropik ne de homojen olduğunu görürsünüz. Üstelik bunun odanızın dağınıklığıyla pek bir alakası da yoktur! Güneş Sistemi boyutunda bakacak olsak bile, bir yerde bir gezegene rastlarken öbür yönde devasa bir boşluk, başka bir yerde de Güneş'i görürüz. Bunların da dışına çıkıp gökada ölçeğinde baksak dahi, Samanyolu'nun etrafının boş olduğunu görürüz. Bunlar kulağa pek homojen ve izotropik gelmemektedir.

Bu yüzden, devasa bir evrende küçük ölçeklerle ilgilenmeyiz. Eğer pürüzsüz bir kumaşı alıp, mikroskop altında inceleyecek olursak bazı yerlerin daha sık, bazı yerlerin ise daha gevşek olduğunu, hatta belki de boşluklar barındırdığını görürüz. Fakat kumaşa büyük ölçekte baktığınızda pürüzsüzdür.

Evreni de aynı şekilde inceleriz. Evren, büyük ölçeklerde baktığımızda homojen ve izotropiktir. Buradaki büyük ölçek, 100 Mpc'den (326 milyon ışık yılından) daha büyük ölçekleri kapsamaktadır. Bu ölçek boyutunda baktığınızda, evren gerçekten de pürüzsüz görünmektedir!

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Kozmoloji (Evrenbilim) Yazı Dizisi

Bu yazı, Kozmoloji (Evrenbilim) yazı dizisinin 5 . yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan " Kozmoloji Nedir? Evrenbilim Neleri Araştırır?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • İnanılmaz 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • Caltech. An Exposition On Inflationary Cosmology - G.s. Watson. Alındığı Tarih: 24 Aralık 2023. Alındığı Yer: Caltech | Arşiv Bağlantısı
  • P. P. Coles. (2003). Cosmology. ISBN: 9780470852996. Yayınevi: John Wiley & Sons. sf: 3.
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 11:59:00 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/12753

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Eşey
Genler
Evrim Ağacı Duyurusu
Yeşil
Asteroid
Beslenme Bilimi
Kalıtım
Sendrom
Kanser
Dağılım
Ağrı
Nöronlar
Deniz
Sars
Ara Tür
Renk
Embriyo
Tür
Periyodik Tablo
Hukuk
Ortak Ata
Carl Sagan
Evrimsel Tarih
Hayatta Kalma
Kanser Tedavisi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ö. Kayalı. Kozmolojik İlke Nedir? Homojenlik ve İzotropi Ne Anlama Gelir?. (7 Ağustos 2020). Alındığı Tarih: 21 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/12753
Kayalı, Ö. (2020, August 07). Kozmolojik İlke Nedir? Homojenlik ve İzotropi Ne Anlama Gelir?. Evrim Ağacı. Retrieved November 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/12753
Ö. Kayalı. “Kozmolojik İlke Nedir? Homojenlik ve İzotropi Ne Anlama Gelir?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, 07 Aug. 2020, https://evrimagaci.org/s/12753.
Kayalı, Ögetay. “Kozmolojik İlke Nedir? Homojenlik ve İzotropi Ne Anlama Gelir?.” Edited by Ögetay Kayalı. Evrim Ağacı, August 07, 2020. https://evrimagaci.org/s/12753.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close