Koronavirüs Salgınında Evcil Hayvanları Nasıl Korumalıyız?

Geçtiğimiz hafta Hong Kong’daki bir Pomeranya köpeğinin SARS-CoV-2 testi pozitif çıktığında, evcil hayvanlar hızla koronavirüs tartışmasının bir parçası haline geldi. Gözlemlenen vaka, evcil hayvanların SARS-CoV-2'nin bulaşma zincirinin bir parçası olabileceği ve hem kendilerine hem de insanlara zarar verebilecekleri endişesini artırdı. Ancak virüsün hayvanlardan insanlara geçme olasılığı ve bu durum karşısında verilebilecek tepkiler hakkında kafalardaki birçok soru işareti varlığını sürdürüyor.

Pixabay

Hong Kong Tarım, Balıkçılık ve Doğal Kaynakları Koruma Bakanlığı’nın geçen hafta yayınladığı bir bilgi formunda duyurduğu gibi, Pomeranya köpeğinin burun ve ağız örneklerindeki viral RNA’ları tespit eden hassas testlerde verdiği sonuç “zayıf pozitif” idi. Kurum, köpeğin düşük bir enfeksiyon seviyesine sahip olduğunu ve durumun muhtemelen bir insandan hayvana bulaşma vakası olduğunu bildirdi.

Halk ve hayvan sağlığını korumak için... enfekte olmuş bireylerin bulunduğu hanelerdeki köpek ve kediler de dahil olmak üzere memeli evcil hayvanların karantina altına alınmasını şiddetle tavsiye ediyoruz.

Science dergisi, Pennsylvania Üniversitesi Veterinerlik Bölümü’nden bir mikrobiyolog olan Shelley Rankin ile evcil hayvanların COVID-19 riski taşıyıp taşımadıkları hakkında bir röportaj gerçekleştirdi. Rankin’in laboratuvarı, ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin Veteriner Laboratuvarı Araştırma ve Müdahele Ağı’nın bir parçasıdır. Bu laboratuvar ağı, pandeminin evcil hayvanlar ve diğer hayvanlar üzerindeki etkisini saptamaya yardımcı olabilecek bir veteriner teşhis laboratuvarı topluluğudur. Gerçekleştirilen bu röportaj üzerinde anlaşılırlık ve uzunluk bakımından düzenlemelere gidilmiştir.

Koronavirüs ve Evcil Hayvanlar Hakkında Sık Sorulan Sorular

Yeni koronavirüs, evcil hayvanlarımıza bulaşır mı?

SARS-CoV-2 virüsü insanlardan insana bulaşarak yayılıyor. Şu anda virüsün insandan hayvanlara yayılabileceğini destekleyen hiçbir araştırma bulunmamaktadır. Hong Kong’taki köpek vakasından alınan örneklerde az sayıda virüs partikülü mevcuttu. Klinik hastalık belirtisi olmayan bir hayvanda bunun ne anlama geldiğini söylemek zor. Bu bir kerelik bir durumdu ve insanlardaki SARS-CoV-2 virüsünün hayvanları enfekte etme olasılığı hakkında çok daha fazla araştırma yapmamız gerektiğini öğrendik.

Unutmamamız gerekir ki insanlar gibi kediler ve köpekler de memeli hayvanlardır. Hücreleri insanlarla aynı tipteki birçok reseptöre sahiptir. Bu nedenle virüs teorik olarak bu reseptörlere yapışabilir. Ama hayvanların hücrelerine girip çoğalmaları pek muhtemel değil.

Yine de virüsü taşıyan insanlar evcil hayvanlarıyla temaslarını sınırlandırmalıdır. Ellerinizi yıkayın ve hayvanlarınızın yüzünüzü yalamalarına izin vermeyin. Virüsün hayvanlara da geçme olasılığı varsa, taşıyıcı olmanız durumunda virüs bu yollarla onlara geçebilir.

COVID-19 taşıyıcısı olduğu doğrulanan kişilerin evcil hayvanlarını da test etmemiz gerekir mi?

Şu an için önceliğimiz bu değil. Ancak Hong Kong’daki örnekte olduğu gibi daha çok vakayla karşılaşırsak bunu düşünmemiz gerekebilir.

Peki evcil hayvanlar bir rezervuar görevi görüp, taşıdıkları virüsleri insanlara bulaştırabilir mi?

Evcil hayvanlar enfekte olabiliyorsa –ki olup olamayacaklarını bilmiyoruz- evet, virüs rezervuarı (ara konak) görevi görebilirler. Bu durumda, hayvanlarla da insan vakalarıyla ilgilendiğimiz şekilde ilgilenmemiz ve onları nasıl tedavi edeceğimizi bulmamız gerekir. Veteriner hekimler de vaka sayısındaki bir artışa tıpkı insan hastaneleri gibi hazırlıklı olmalıdır.

Hayvanları da karantina altına alabilir miyiz?

Evet, tıpkı insanlar gibi hayvanlar da bir hastanede ya da bir barınakta karantina altına alınabilir. Virüs taşıyıcısı oldukları halde hastalık belirtisi göstermiyorlarsa evde de karantinaya alınabilirler. Çünkü bu durumda onlarla temasımızı sınırlandırmamız gerekir. Evcil hayvanlarımızı diğer insanlardan ve hayvanlardan uzak kalabilecekleri bir yatak odasında tutabiliriz. Ayrıca ellerimizi sık sık yıkayabilir ve odaya girdiğimizde bir maske takabiliriz.

Aynı evin içinde hem karantinaya alınmış, hem de alınmamış insanlar yaşıyorsa, iki grup da hayvanla temasa geçebilir mi?

Hayır. Temkinli olmayı elden bırakmamak için bunun cevabı hayır olmalıdır.

Evcil hayvanlarımızı korumak için şu an neler yapmamız gerekiyor?

Ailenizin hazırlık planına evcil hayvanların da dahil edilmesi önemlidir. Hastalanır ve karantinaya alınırsanız, elinizde ekstra evcil hayvan yemi olduğundan emin olmalısınız. Evinize geri dönememeniz durumunda evcil hayvanlarınızın beslenme, yürüyüş veya ilaç gibi ihtiyaçlarını karşılamaları konusunda komşularınızı da haberdar etmelisiniz. Derhal hazırlık yapmanızda fayda var. Örneğin ben kedimle tek başıma yaşıyorum ve elimde fazladan yem bulunduruyorum. Yakın bir tarihte ihtiyacı olmasa bile, er ya da geç bu yemleri yiyecektir.