Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Köpekler Neredeyse Her Şeyi Yerken Kediler Neden Yemek Seçer?

4 dakika
4,428
Köpekler Neredeyse Her Şeyi Yerken Kediler Neden Yemek Seçer?
Tüm Reklamları Kapat

Onlara boş yere çöp mideler demiyoruz.

Çimen çiğnedikten sonra kusan bir kediyi izlemiş olan herkes, kedi dostlarımızın doğal olarak bitki yemediklerini bilir. Bu yüzden, bu etçil hayvanların daha çok otçullarla ilişkili olan bazı önemli genleri paylaştığını keşfetmek sizi şaşırtabilir. Ve bu durum, iş yemeğe gelince kedilerin memnun olmasının neden her zaman kolay olmadığını açıklamaya yardımcı olabilir. Bir araştırmanın öne sürdüğüne göre kediler, bitkiyle beslenen hayvanlara acı tat alma yeteneği vererek onları zehirli bitkileri sindirmekten koruyan genlere sahipler.

Hayvanlar, olası bir besinin besleyici mi yoksa zararlı mı olduğunu tespit etmek için tat alma duyularını kullanırlar. Tatlı bir tat algısı, şekerlerin ve önemli bir enerji kaynağının mevcut olduğuna işaret eder. Diğer taraftan acı bir tat ise, genelde bitkilerde ve olgunlaşmamış meyvelerde bulunan zararlı toksinlere karşı evrimleşmiş bir savunma işlevselliğidir.

Tüm Reklamları Kapat

Evrim, çeşitli besinsel ihtiyaçlara uyum sağlaması için hayvanların tat alıcılarını defalarca ince şekilde ayarlamıştır. Bir hayvanın beslenme düzenindeki değişimler, besindeki belirli kimyasal maddeleri algılama ihtiyacını yok edebilir ve bundan dolayı algılayıcı genler değişim geçirerek işe yarayan bir protein üretme becerisini yitirebilir.

Bunun bir örneği de, artık tatlılığı algılayamayan, katı bir şekilde et yiyen kedilerde görülür. Fakat, acıyı algılamak bitki zehirlerine karşı uyarı için evrimleşmişse, o halde mantıken (genelde) bitkilerden kaçınan kedilerin de acıyı algılayamaması gerekmelidir. İnsanlar ve diğer bitki çiğneyen hayvanlar acıyı algılayabilir çünkü bizler acı tat alıcı genlere sahibiz. Eğer kediler acı tadı algılama yeteneklerini kaybettiyse, algılayıcı genlerinin mutasyonlarla dolu olduğunu bulmalıyız.

Philadelphia'da bulunan Monell Kimyasal Duyular Merkezi'ndeki genetikçiler, kediler, köpekler, dağgelincikleri ve kutup ayıları gibi diğer etçil memelilerin genomlarını araştırarak, etçil kuzenlerimizin acı genlerine sahip olup olmadıklarına baktılar. Kedilerin acı tat için 12 farklı gene sahip olduğunu bulmalarıyla şaşkınlığa uğradılar. Köpekler, dağ gelincikleri ve kutup ayıları da eşit şekilde bu genler bakımından zenginlerdi. O halde, eğer et yiyen hayvanların herhangi bir acı lokmayla karşılaşması muhtemel değilse, neden acı tat alma genlerine sahipler?

Bunu bulmak için, Monell'da moleküler biyolog olan Peihua Jiang, kedilerin tat alıcılarını deneye tâbi tuttu. Laboratuvarda kedi tat algılama genini insan doku hücrelerine ilave etti. Hücre ve gen birleştiği zaman, üzerine damlatılan kimyasallara tepki veren bir tat alıcısı gibi davranıyorlardı. 

Tüm Reklamları Kapat

Jiang, kedinin tat alma algılayıcılarının, zehirli bitkilerde bulunan acı tada sahip kimyasallara ve insan acı tat algılayıcılarını da harekete geçiren bileşenlere cevap verdiğini keşfetti. Tas2r2 olarak bilinen kedi acı tat algılayıcısı, tırnak yiyen çocukların tırnaklarına yaygın olarak sürülen acı bir madde olan denatonyum benzoat kimyasalına tepki verdi.

Peki kediler neden acı tatları tespit etme yeteneklerini korumuşlardı? Evcil kedi sahipleri, kedilerin besin seçimlerinin ne kadar tahmin edilemez olduğunu bilirler. Kedilerin sahiplerine getirdiği 'hediyelerden' bazıları arasında kurbağa, karakurbağası ve derileri ile vücutlarında acı ve zehirli bileşenler içerebilen diğer hayvanlar bulunur. Jiang'ın elde ettiği sonuçlar, acı algılayıcılarının kedilerin bu muhtemel zehirleri tespit etmesini sağlayarak, onlara zararlı besinlerden ve zehirlenmekten kaçınma yeteneği verdiğini gösteriyor. 

Fakat et seven kediler, bitki zehiri bolluğuyla uğraşmak zorunda olan vejeteryan benzerleriyle karşılaştırıldıklarında, beslenme düzenlerinde gerçekte ne kadar sık acı ve zehirli bileşenlere maruz kalıyorlar? Jiang, kedilerin neden böylesi bir algılayıcı cephaneliğini kaybetmediğini açıklamak için bunun yeterli olmadığını öne sürüyor. 

Bunun yerine, kedi tat algılayıcıları, tattan başka sebepler yüzünden evrimleşmiş olabilir. İnsanlarda, acı tat algılayıcıları sadece ağızda değil, aynı zamanda kalpte ve akciğerlerde de bulunur ve buralarda enfeksiyonları tespit ettikleri düşünülür. Kedilerin acı algılayıcı genlerinin, hastalık tespit ediciler olarak kullanılıp kullanılmadığı henüz belli değil. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Kedi acı tat algılayıcılarının keşfi, kedilerin neden yemek beğenmemeleriyle ünlü olduklarını açıklayabilir. Fakat onların seçici olmayan köpek akranları da benzer bir sayıda acı tat algılayıcılarına sahipler, o halde neden kediler bu kadar zor beğeniyor? Cevaplardan biri, kedi algılayıcılarının acı tada sahip bileşenleri nasıl tespit ettiğinde yatıyor olabilir. Bir başka araştırma takımı tarafından 2015 yılının başlarında yayınlanan bir araştırmanın gösterdiğine göre, kedi tat algılayıcılarının bazıları, acı bileşenlere özellikle duyarlılar ve denatonyum kimyasalına insanlardaki aynı algılayıcıdan daha da fazla duyarlılar.

Belki kediler acı kimyasallara karşı da köpeklerden daha fazla duyarlıdırlar veya günlük beslenmelerinde çok daha fazla acı bileşen tespit ediyor olabilirler. Bize veya bir köpeğe tatsız gelen yiyecekler, kediler için hoş olmayan bir yemek deneyimi olabilir. Bu yüzden kedileri zor beğenenler olarak damgalamak yerine, belki de onları zeki kedi gurmeler olarak düşünmeliyiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
12
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 3
  • Muhteşem! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: ScienceAlert | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/12/2024 09:13:01 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5134

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Botanik
Nöron
Maske Takmak
Göç
Risk
Astrofizik
Analiz
Önlem
Amerika
Damar
Kuvvet
Kalp
İmmünoloji
Kalori
Gelişim
Uzay Aracı
Nükleik Asit
Üreme
Sinir Hücresi
Teleskop
Kanıt
Nadir
Antarktika
Hız
Savaş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
H. Rowland, et al. Köpekler Neredeyse Her Şeyi Yerken Kediler Neden Yemek Seçer?. (27 Mayıs 2017). Alındığı Tarih: 3 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5134
Rowland, H., Zaloğlu, O., Bakırcı, Ç. M. (2017, May 27). Köpekler Neredeyse Her Şeyi Yerken Kediler Neden Yemek Seçer?. Evrim Ağacı. Retrieved December 03, 2024. from https://evrimagaci.org/s/5134
H. Rowland, et al. “Köpekler Neredeyse Her Şeyi Yerken Kediler Neden Yemek Seçer?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ozan Zaloğlu, Evrim Ağacı, 27 May. 2017, https://evrimagaci.org/s/5134.
Rowland, Hannah. Zaloğlu, Ozan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Köpekler Neredeyse Her Şeyi Yerken Kediler Neden Yemek Seçer?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Ozan Zaloğlu. Evrim Ağacı, May 27, 2017. https://evrimagaci.org/s/5134.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close